‘Cơn sốt AI’ kéo theo làn sóng sa thải, nhân viên cổ cồn trắng cũng bị ảnh hưởng

Ngày nay, sự phổ biến của trí tuệ nhân tạo (AI) đã khiến những lao động cổ trắng phải đối mặt với làn sóng sa thải. Nhiều giám đốc điều hành cho biết, các công ty đang xem xét lại giá trị của một số công việc văn phòng.

Theo Wall Street Journal, khi mức độ phổ biến của trí tuệ nhân tạo (AI) tiếp tục tăng lên, các công ty lớn bao gồm Google, Duolingo và United Parcel Service (UPS) đã bắt đầu sa thải nhân viên. Trong số đó, một số công ty đã liên kết việc sa thải nhân viên với việc sử dụng công nghệ AI mới để cải thiện năng suất.

Không giống như làn sóng tự động hóa, AI không chỉ có thể cải thiện hiệu quả công việc và đưa ra dự đoán bằng cách xác định dữ liệu, mà còn có khả năng sáng tạo và tổng hợp. Đây thực chất là những công việc mà nhiều nhân viên văn phòng làm trước máy tính.

Phân tích dữ liệu do website tuyển dụng Seek cung cấp cho thấy, kể từ giữa năm 2022, số lượng quảng cáo tuyển dụng cho các vị trí thuộc nhóm 20% mức lương cao nhất đã thấp hơn 15% so với trước đại dịch viêm phổi Vũ Hán (COVID-19).

Các công việc này bao gồm dịch vụ chuyên nghiệp, quản lý, lập trình viên CNTT và kỹ sư, thậm chí cả các vị trí cổ trắng như nhà khoa học và quản lý dự án. Tuy nhiên, số lượng việc làm lương thấp đã cao hơn đáng kể so với trước đại dịch.

Các chuyên gia kinh tế và nhân sự cho rằng các công ty hiện đang tập trung vào việc giữ chân những nhân viên cổ cồn xanh, như phục vụ nhà hàng, nhân viên kho, tài xế, v.v., những người vẫn đang thiếu hụt trên thị trường lao động.

Nhưng đối với những người chủ đang phải đối mặt với áp lực đầu tư rất lớn, các nhà quản lý cấp trung và những nhân viên cổ cồn trắng khác đang trở thành “nạn nhân” của đợt sa thải này.

Ông Andy Challenger, Phó Chủ tịch cấp cao của công ty tư vấn thay đổi nghề nghiệp Challenger, Gray & Christmas, đã phân tích dữ liệu của công ty và phát hiện ra rằng hơn 4.600 việc làm bị mất kể từ tháng 5/2023 có liên quan đến AI, đặc biệt là trong ngành công nghệ và truyền thông.

Tuy nhiên, công ty này ước tính, trên thực tế, tổng số lần sa thải liên quan đến AI có thể cao hơn. Vì nhiều thông báo của các công ty không liên kết trực tiếp việc sa thải với các ứng dụng AI.

Trong email thông báo về việc sa thải nhân viên làm việc trong các dự án công cụ phần mềm nội bộ, một giám đốc điều hành của Google đã viết, công ty đang đơn giản hóa các cấp quản lý, để san bằng các nhóm và đưa ra quyết định nhanh hơn. Điều này cho phép các nhóm của công ty này có năng lực cao hơn.

Google cho biết, như một phần của quá trình tái cơ cấu, hai ông James Park và Eric Friedman, đồng sáng lập công ty thể dục và điện tử tiêu dùng Hoa Kỳ Fitbit, cũng sẽ rời công ty.

Đồng thời, công ty phần mềm học ngôn ngữ Duolingo cũng thông báo, họ đã sa thải 10% nhân viên thuê ngoài, và AI sẽ thay thế một số công việc sáng tạo nội dung mà những người này phụ trách.

Để cắt giảm chi phí, Amazon cũng đang sa thải hàng trăm công nhân tại các hãng phim, truyền hình và nền tảng phát trực tuyến Twitch.

Các công ty ngoài lĩnh vực công nghệ cũng đã bắt đầu chuyển đổi AI tương tự. Chẳng hạn, UPS cho biết sẽ sa thải 12.000 nhân viên, chủ yếu là quản lý và nhân viên hợp đồng. Công ty cho biết, những công việc đó khó có thể được khôi phục lại ngay cả khi hoạt động kinh doanh khởi sắc.

Sau một cuộc khảo sát, công ty tư vấn quản lý của Mỹ Oliver Wyman dự đoán, với sự gia tăng ứng dụng AI, các cấp quản lý công ty sẽ được cơ cấu lại. Hơn 50% nhân viên cổ cồn trắng cao cấp được khảo sát cho biết, họ tin rằng công việc của họ có thể được tự động hóa bởi AI tạo ra. Trong khi đó, tỷ lệ các nhà quản lý cấp trung có quan điểm tương tự là 43% và cấp một là 38%.