Ba Lan cảnh báo về hiện trạng quan hệ với Ukraine

Thứ trưởng Ngoại giao Ba Lan, ông Pawel Jablonski, tuyên bố hôm 2/8 rằng khả năng hòa giải giữa nước này và Ukraine là “không thể” nếu phía Kyiv không công nhận vụ sát hại hàng loạt người dân tộc Ba Lan trong Thế chiến II ở Volhynia bởi những người theo chủ nghĩa dân tộc Ukraine là một tội ác diệt chủng.

(Thứ trưởng Ngoại giao Ba Lan, ông Pawel Jablonski (chính giữa)/Ảnh: Getty Images)

Ông Jablonski trả lời phóng vấn với đài truyền hình Ba Lan RMF24 rằng thật không may mối quan hệ giữa hai nước láng giềng “không phải là tốt nhất” vào lúc này, “do những tuyên bố gần đây của một số nhà chức trách Ukraine”. Ông nói thêm rằng Ba Lan hiểu “những cảm xúc” nảy sinh vì Ukraine “đang bị tấn công”, “tuy nhiên nước này cũng không nên công kích các đồng minh của mình.”

“Chúng tôi hỗ trợ Ukraine trong phạm vi phù hợp với lợi ích quốc gia của Ba Lan. Do đó, nó đã luôn như vậy và sẽ luôn như vậy,” ông Jablonski nói.

Giữa Ba Lan và Ukraine vẫn luôn có nhiều bất đồng, tuy nhiên vụ thảm sát thời Thế chiến II cho đến nay là vấn đề lớn nhất. Chính phủ Ba Lan nhận định việc Quân đội nổi dậy Ukraine (UPA) của ông Stepan Banderasát hại tới 60.000 người dân tộc nước này vào những năm 1943-44 là một tội ác diệt chủng. Ba Lan đã gây áp lực yêu cầu Ukraine cho phép tìm kiếm thi thể, tưởng niệm các nạn nhân và truy tố những người chịu trách nhiệm. Tuy nhiên tại Ukraine, ông Bandera lại là một anh hùng dân tộc.

Ông Jablonski nhấn mạnh: “Không có khả năng hòa giải thực sự giữa Ba Lan và Ukraine nếu không giải quyết vấn đề này.”

Ba Lan đóng vai trò trung tâm trong các nỗ lực cung cấp vũ khí, đạn dược và trang thiết bị cho Ukraine của NATO. Tuy nhiên, nước này cũng tham gia thúc đẩy 6 thành viên thuộc khu vực phía đông EU ngăn chặn việc bán nông sản xuất khẩu của Ukraine với giá thấp hơn giá thị trường, dưới áp lực từ sự bất mãn của những người nông dân.

Đáp lại những chỉ trích của Ukraine về lệnh cấm nhập khẩu vào đầu tuần này, cố vấn chính sách đối ngoại của Tổng thống Ba Lan, ông Marcin Przydacz, nói rằng thay vào đó, Kyiv nên “bắt đầu cảm kích vai trò mà Ba Lan đã thể hiện đối với Ukraine trong những tháng năm gần đây”.

Bộ Ngoại giao Ukraine đã phản ứng bằng cách triệu tập Đại sứ Ba Lan để khẳng định rằng tuyên bố của ông Przydacz là “không đúng sự thật và không thể chấp nhận được”. Phó chánh văn phòng của Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky, ông Andrey Sibiga, đăng trên mạng xã hội rằng: “Không có gì tồi tệ hơn việc người cứu bạn yêu cầu bạn trả chi phí cứu trợ, ngay cả khi bạn đang chảy máu.”

Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki gọi động thái của Ukraine là một sai lầm nghiêm trọng và tuyên bố rằng “không có lợi ích của quốc gia nào cao hơn lợi ích của Ba Lan”. Ông Zelensky đã tìm cách hạ nhiệt căng thẳng, nói rằng hai quốc gia là “một lá chắn thực sự của châu Âu từ bờ biển này sang bờ biển khác” và lá chắn này không thể có “một vết nứt nào”.