Báo cáo: Tham nhũng ở Ukraine đe dọa hiệu quả hỗ trợ nước ngoài của Mỹ

Hoa Kỳ đang gắng sức theo dõi hàng tỷ đô la mà họ đã gửi cho Kyiv kể từ tháng 2/2022, hiệu quả của số tiền này có thể bị giảm đi do tham nhũng của chính phủ và tư nhân ở Ukraine. Đây là phát hiện gần đây nhất của Văn phòng Tổng Thanh tra Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ (OIG).

Phiên bản đã được biên tập của báo cáo OIG của Bộ Ngoại giao, được công bố trong tuần này, lưu ý rằng “về dài hạn, tham nhũng trong Chính phủ Ukraine và khu vực tư nhân gây ra rủi ro đối với hiệu quả hỗ trợ nước ngoài của Hoa Kỳ”.

OIG cho biết thêm, những quan ngại về tham nhũng đã được ghi nhận đầy đủ và Bộ Ngoại giao “dự định phát triển một kế hoạch giải quyết vấn đề chống tham nhũng liên quan đến hỗ trợ cho Ukraine, bao gồm cả việc tái thiết”.

Theo báo cáo, Quốc hội Mỹ đã phân bổ hơn 113,4 tỷ USD cho Ukraine kể từ khi chiến sự với Nga leo thang vào năm ngoái. Bộ Ngoại giao chịu trách nhiệm về khoảng 31 tỷ USD, trong đó 22,9 tỷ USD là “hỗ trợ ngân sách trực tiếp” cho Chính phủ Ukraine. Đánh giá của OIG chỉ tập trung vào các khoản tiền này do Văn phòng Điều phối viên về Hỗ trợ của Hoa Kỳ cho Châu Âu và Á-Âu (EUR/ACE) quản lý, chứ không xem xét đến hàng chục tỷ USD viện trợ quân sự thông qua Lầu Năm Góc.

Một trong số những tiết lộ của báo cáo cho thấy “tất cả hỗ trợ nước ngoài” cho Ukraine cuối cùng đều được chuyển qua nhóm Điều phối viên Hỗ trợ tại Đại sứ quán Hoa Kỳ ở Kyiv, dường như chỉ bao gồm hai người – được mô tả là “một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao và một viên chức địa phương được tuyển dụng.”

Chiến lược quốc gia tích hợp (ICS) này của đại sứ quán được cập nhật lần cuối vào năm 2018. Để bù đắp cho điều đó, EUR/ACE đã soạn thảo một số tài liệu kế hoạch đã được Hội đồng An ninh Quốc gia phê duyệt. Tuy nhiên, mỗi tài liệu trong số đó “thiếu một số hoặc tất cả” các yếu tố theo yêu cầu của quy tắc nội bộ, bao gồm các mục đích và mục tiêu “với kết quả mong muốn rõ ràng và các chỉ số hiệu suất liên quan”.

Các tài liệu của EUR/ACE cũng “không đặt ra một chiến lược tổng thể cho Ukraine hoặc giao trách nhiệm đạt được các mục tiêu”.

OIG cho biết số lượng nhân viên đại sứ quán ít ỏi và các hạn chế đi lại của Ukraine đã tạo ra “những thách thức đáng kể cho các chương trình giám sát”. Hầu hết việc giám sát được thực hiện từ xa, sử dụng các giao thức trực tuyến được áp dụng trong đại dịch Covid-19 ví dụ như tạo một ứng dụng điện thoại thông minh để xác minh hình ảnh việc giao thiết bị, hoặc ký hợp đồng với một tổ chức phi chính phủ của Mỹ để “giám sát và xác minh các hoạt động rà phá bom mìn”.

Các thanh tra của OIG “phần lớn tiến hành đánh giá từ xa” từ giữa tháng 10/2022 đến đầu tháng 3/2023.

Chính quyền của Tổng thống Joe Biden đã nhiều lần cam kết hỗ trợ chính quyền Kyiv “chừng nào còn khả dĩ” để giành chiến thắng trong cuộc chiến chống lại Nga. Đầu tháng này, Nhà Trắng đã phản đối đề xuất của các đảng viên Cộng hòa trong Quốc hội về việc thành lập một thanh tra đặc biệt độc lập về viện trợ cho Ukraine, lập luận rằng tổng thanh tra Lầu Năm Góc và Văn phòng Trách nhiệm Chính phủ (GAO) đã làm việc để “đảm bảo trách nhiệm giải trình”.