Ông Blinken họp báo tiết lộ nội dung trong chuyến thăm Trung Quốc

Hôm thứ Sáu (26/4), Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã gặp lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Tập Cận Bình tại Bắc Kinh và sau đó tổ chức họp báo công bố nội dung chuyến thăm Trung Quốc. Chuyến thăm của ông Blinken diễn ra vào thời điểm quan hệ Mỹ – Trung đang căng thẳng vì sự hỗ trợ của Trung Quốc dành cho Nga và cuộc chiến công nghệ Mỹ – Trung.

Tại cuộc họp báo, ông Blinken bày tỏ quan điểm của Mỹ về sự hỗ trợ của Trung Quốc (ĐCSTQ) dành cho Nga bằng những ngôn từ mạnh mẽ nhất có thể. Ông cũng đề cập đến các chủ đề đàm phán với các lãnh đạo ĐCSTQ, bao gồm chiến tranh Nga – Ukraine, vấn đề Trung Đông, sự cạnh tranh không lành mạnh của ĐCSTQ, vấn đề Biển Đông, vấn đề Đài Loan, vấn đề Hồng Kông và vi phạm nhân quyền của ĐCSTQ.

Ông Blinken đã gặp lãnh đạo ĐCSTQ Tập Cận Bình và các quan chức khác của như Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller đưa ra tuyên bố cho biết, hai bên đã tổ chức các cuộc thảo luận thực chất về các ưu tiên chính trong mối quan hệ song phương cũng như một loạt vấn đề khu vực và toàn cầu.

Ông Miller nói: “Bộ trưởng đã thảo luận về các chính sách và hoạt động kinh tế phi thị trường của Trung Quốc (ĐCSTQ), bóp méo thương mại hoặc đe dọa an ninh quốc gia của chúng ta, đồng thời bày tỏ lo ngại về hậu quả của tình trạng dư thừa năng lực sản xuất công nghiệp của Trung Quốc đối với nền kinh tế toàn cầu”.

Theo bản tóm tắt cuộc họp do Bộ Ngoại giao ĐCSTQ công bố, ông Tập Cận Bình đã nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác Mỹ – Trung trong cuộc gặp với ông Blinken. Ông nói rằng Trung Quốc và Mỹ nên là đối tác chứ không nên là đối thủ. Ông Tập cũng tiết lộ những lo ngại của Bắc Kinh về liên minh của Mỹ với các đồng minh trong cuộc hội đàm.

Theo tuyên bố từ Bộ Ngoại giao Mỹ, ông Blinken nhấn mạnh rằng Mỹ sẽ tiếp tục thực hiện các hành động cần thiết để bảo vệ lợi ích và giá trị của Mỹ cũng như các đồng minh và đối tác của mình, bao gồm cả việc ngăn chặn việc sử dụng các công nghệ tiên tiến của Mỹ để phá hoại An ninh và kinh tế quốc gia của Mỹ.

Theo Bloomberg, ông Josef Gregory Mahoney, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Sư phạm Hoa Đông Thượng Hải, cho rằng các chuyến thăm ngoại giao giữa hai đối thủ đang trở thành “con ngựa thành Troy” để làm nổi bật những khác biệt.

Ông nói thêm, “Đây dường như là ‘lan can bảo vệ’ trong tâm trí Hoa Kỳ. Nó giúp ổn định mối quan hệ và ngăn chặn điểm bùng phát nguy hiểm đã trải qua năm ngoái, trong khi vẫn hướng tới mô hình Chiến tranh Lạnh.”

Ông Blinken: Sự hỗ trợ của ĐCSTQ tạo điều kiện cho chiến tranh Nga – Ukraine tiếp tục

Sau cuộc gặp với ông Tập Cận Bình, ông Blinken đã tổ chức một cuộc họp báo. Ông nói rằng Mỹ đã nói rõ với các nhà lãnh đạo ĐCSTQ về sự hỗ trợ của Trung Quốc đối với ngành công nghiệp quốc phòng Nga và “chúng tôi phải xem những hành động nào sẽ được thực hiện tiếp theo”.

Ông nhấn mạnh rằng việc Nga xâm chiếm Ukraine dựa vào sự hỗ trợ của Bắc Kinh.

“Nga sẽ gặp khó khăn trong việc duy trì cuộc tấn công vào Ukraine nếu không có sự hỗ trợ của Trung Quốc”, ông Blinken nói với các phóng viên.

Ông cũng cho biết ông đã nhắc lại với các nhà lãnh đạo ĐCSTQ về những lo ngại của Washington đối với việc Bắc Kinh tiếp tục cung cấp máy công cụ, vi mạch và các vật liệu khác cho Nga. Nga đang sử dụng những sản phẩm này để sản xuất vũ khí cần thiết để tấn công Ukraine.

Ngày 26/4/2024, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken rời đi sau khi tổ chức cuộc họp báo tại “Trung tâm Mỹ Bắc Kinh” (BAC) của Đại sứ quán Mỹ tại Bắc Kinh. (Ảnh: WANG Zhao/AFP)

Ông Blinken: Mỹ nhìn thấy rõ những thách thức mà ĐCSTQ đặt ra

Ông Blinken nhấn mạnh rằng trong khi Mỹ tìm cách cải thiện quan hệ với Trung Quốc, nước này cũng nhìn thấy rõ ràng những thách thức do ĐCSTQ đặt ra cũng như những tầm nhìn khác nhau của Mỹ và Trung Quốc về tương lai. Mỹ sẽ luôn bảo vệ lợi ích và giá trị quan của mình.

Ông nói rằng ông đã bày tỏ với Trung Quốc mối quan ngại của Mỹ về các hoạt động thương mại không công bằng và tình trạng dư thừa năng lực công nghiệp của ĐCSTQ. Điều này sẽ khiến hàng hóa Trung Quốc tràn ngập thị trường, làm suy yếu sự cạnh tranh và khiến các doanh nghiệp trên toàn thế giới gặp rủi ro.

“Chúng tôi muốn nền kinh tế Trung Quốc phát triển, nhưng cách Trung Quốc thực hiện tăng trưởng là rất quan trọng,” ông Blinken nói, điều này có nghĩa là “thúc đẩy mối quan hệ kinh tế lành mạnh trong đó người lao động và công ty Mỹ được đối xử bình đẳng và công bằng”.

Ông cũng cho biết trong những tuần tới, Mỹ và Trung Quốc sẽ chia sẻ quan điểm về những rủi ro của trí tuệ nhân tạo (AI).

Vấn đề Biển Đông và Đài Loan

Ông Blinken nói trong một cuộc họp báo rằng ông đang gây áp lực với Trung Quốc về “các hành động nguy hiểm” của nước này ở Biển Đông. Ông nói, nhiều quốc gia lo ngại về hành vi như vậy. Mỹ sẽ làm việc để “giảm bớt căng thẳng” và cam kết quốc phòng của Mỹ đối với Philippines là chắc chắn.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Miller nói rằng ông Blinken nêu lên mối lo ngại của Mỹ về hành vi gây bất ổn của ĐCSTQ trên Bãi cạn Second Thomas. Ngoại trưởng Blinken cũng bày tỏ tầm quan trọng của việc duy trì thượng tôn pháp luật và tự do hàng hải ở Biển Đông.

Trong cuộc gặp với các lãnh đạo cấp cao của ĐCSTQ, ông Blinken cũng nói rõ rằng Mỹ quan ngại về căng thẳng ở eo biển Đài Loan. Ông nhắc lại “chính sách một Trung Quốc” của Washington nhưng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan.

Ông cũng nêu với Trung Quốc về những lo ngại của Mỹ liên quan đến hàng loạt hành vi vi phạm nhân quyền của ĐCSTQ, bao gồm việc xói mòn quyền tự trị của Hồng Kông, vi phạm nhân quyền ở Tây Tạng và một số trường hợp vi phạm nhân quyền cụ thể. Ông cũng bày tỏ quan ngại về quyền tự do báo chí.

Vấn đề trung đông

Chuyến thăm của ông Blinken diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng ở Trung Đông. Trong khi cuộc chiến giữa Israel và Hamas vẫn chưa kết thúc, Iran đã tiến hành cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa chưa từng có vào Israel vào ngày 13/4. Đây cũng là lần đầu tiên Iran tiến hành tấn công trực tiếp vào Israel từ chính lãnh thổ của mình.

Ông Blinken cho biết trong một cuộc họp báo hôm thứ Sáu (26/4) rằng ông kêu gọi Trung Quốc ngăn chặn Iran và các nước khác leo thang căng thẳng ở Trung Đông. Mỹ cũng sẽ tiếp tục có “các cuộc thảo luận cấp cao” với Trung Quốc về các vấn đề ngoại giao này.

Vào ngày 26/4/2024, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã gặp các quan chức ĐCSTQ tại Nhà khách quốc gia Điếu Ngư Đài ở Bắc Kinh. (Ảnh: Mark Schiefelbein/POOL/AFP)

Quan hệ ngoại giao giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn căng thẳng

Để hạn chế mối đe dọa quân sự ngày càng tăng của ĐCSTQ ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, Mỹ đã hạn chế xuất khẩu công nghệ cao cấp sang Trung Quốc. Vài giờ trước khi ông Blinken đến Trung Quốc vào thứ Tư (ngày 24/4), Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký một dự luật bao gồm khoảng 8,1 tỷ USD viện trợ quốc phòng cho Đài Loan để đối kháng với các hành động của ĐCSTQ  ở khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương. Động thái này càng làm nổi bật sự bất hòa ngày càng tăng giữa Mỹ và Trung Quốc. Dự luật cũng yêu cầu công ty Trung Quốc ByteDance và TikTok phải tách ra tại Mỹ, nếu không Mỹ sẽ áp dụng lệnh cấm toàn diện đối với TikTok.

Trước đó vào thứ Sáu, ông Blinken đã gặp Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị trong 5 tiếng rưỡi, bao gồm cả bữa trưa làm việc.

Vào ngày ông Blinken từ Mỹ đến Bắc Kinh, tờ Wall Street Journal đưa tin rằng Mỹ đang soạn thảo các biện pháp trừng phạt để tạo đòn bẩy ngoại giao cho ông Blinken trong các cuộc đàm phán với ĐCSTQ. Các lệnh trừng phạt có thể cắt đứt một số ngân hàng Trung Quốc khỏi hệ thống tài chính toàn cầu.

Các quan chức Mỹ hy vọng ông Blinken có thể dùng cảnh báo này để cắt khả năng tiếp cận đồng USD của các ngân hàng Trung Quốc nhằm thuyết phục Chính phủ ĐCSTQ ngừng hỗ trợ quân sự cho Nga.

Nhà ngoại giao hàng đầu của ĐCSTQ Vương Nghị thừa nhận trong cuộc gặp với ông Blinken rằng “các yếu tố tiêu cực vẫn đang gia tăng và tích tụ” trong quan hệ Trung – Mỹ. Ông yêu cầu Mỹ ngừng tuyên truyền “sự dư thừa năng lực sản xuất của Trung Quốc”.

Mỹ đang kêu gọi Liên minh Châu Âu cùng Mỹ phản đối các chính sách công nghiệp của ĐCSTQ. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen đã cảnh báo các nhà lãnh đạo ĐCSTQ trong tháng này rằng hàng xuất khẩu giá rẻ của Trung Quốc là mối lo ngại trên toàn thế giới. Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã nhắc lại quan điểm này nhiều lần trong chuyến thăm Trung Quốc gần đây.