“Trung Quốc tin rằng thất bại của Nga trong cuộc chiến ở Ukraine sẽ là thắng lợi cho Mỹ và phương Tây và họ muốn tìm sự cân bằng giữa hai bên. Đó là lý do tôi muốn được thấy Trung Quốc tham gia hội nghị thượng đỉnh hòa bình”, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm 17/5 cho hay.
Chính phủ Thụy Sĩ tuyên bố sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh hòa bình Ukraine vào giữa tháng 6, song Nga không tham gia. Trung Quốc đã tham dự một số cuộc đàm phán chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh.
Bình luận của ông Zelensky được đưa ra khi Tổng thống Nga Vladimir Putin thăm Trung Quốc ngày 16-17/5. Lãnh đạo Nga – Trung đã hội đàm và ký kết tuyên bố chung về “làm sâu sắc quan hệ đối tác chiến lược toàn diện trong hợp tác vì kỷ nguyên mới”.
Trung Quốc tuyên bố là bên trung lập trong xung đột Ukraine và đã tìm cách đóng vai trò hòa giải. Bắc Kinh từ chối lên án chiến dịch của Nga ở Ukraine, lập luận rằng việc NATO mở rộng cùng “tâm lý Chiến tranh Lạnh” của Mỹ là nguyên nhân dẫn đến xung đột.
Ngoài Trung Quốc, ông Zelensky cũng kêu gọi các quốc gia Nam Toàn cầu (thuật ngữ chỉ nước đang phát triển) đến dự hội nghị. “Việc không cử đại diện tham dự sẽ là phản ứng công khai cho thấy các bạn muốn Nga giành chiến thắng, dù ai cũng nói chúng ta mong muốn hòa bình”, Tổng thống Ukraine cho biết.
Theo ông, các bên có thể đạt đồng thuận về ba vấn đề trong hội nghị ở Thụy Sĩ, gồm đảm bảo tự do hàng hải ở Biển Đen để Ukraine xuất khẩu ngũ cốc nhằm tăng cường an ninh lương thực toàn cầu, kêu gọi chấm dứt các cuộc tấn công nhằm vào cơ sở hạ tầng năng lượng và đưa hàng nghìn trẻ em Ukraine đang ở Nga trở về nước.
“Nếu đa số nước tham dự đạt đồng thuận về ba bước này, Nga sẽ không gây trở ngại cho chúng tôi được nữa”, Tổng thống Ukraine cho hay.
Trung Quốc hiện chưa phản hồi lời kêu gọi của Tổng thống Ukraine. Bắc Kinh trước đó nói rằng “còn rất nhiều việc phải làm” trước hội nghị ở Thụy Sĩ.
Chiến sự Ukraine đã bước sang năm thứ ba và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, khi cả Kyiv và Moscow đều không có ý định ngồi vào bàn đàm phán. Hơn một năm trước, Trung Quốc đưa ra kế hoạch hòa bình 12 điểm với những nội dung như kêu gọi ngừng bắn, nối lại đàm phán hòa bình, tránh rủi ro hạt nhân, giảm tác động từ cuộc khủng hoảng lên kinh tế thế giới và giải quyết các vấn đề nhân đạo.
Tuy nhiên, Trung Quốc không đi sâu vào chi tiết. Kế hoạch không có yêu cầu Nga rút quân khỏi các vùng lãnh thổ đang kiểm soát. Hôm 15/5, Tổng thống Putin bày tỏ ủng hộ kế hoạch của Trung Quốc, cho rằng Bắc Kinh hiểu rõ căn nguyên xung đột.
Phan Anh
Video: SOS! Không chỉ là trò chơi: Ma lực của game đang hủy diệt đạo đức nhân loại!