Tình hình tại Afghanistan đang gợi lại khoảnh khắc “Sài Gòn sụp đổ” 1975?

Chính quyền Biden và các quan chức Mỹ khác đang lo lắng tình hình Afghanistan hiện nay sẽ là một sự tái diễn của sự kiện kết thúc chiến tranh Việt Nam đáng hổ thẹn với người Mỹ. Trong chuỗi sự kiện “Sài Gòn sụp đổ 1975”, các nhà ngoại giao Mỹ đã phải hỗn loạn đào thoát khỏi Sài Gòn trên chiếc trực thăng đậu trên mái nhà Đại sứ quán Mỹ.

Dân biểu Mike Rogers (Đảng Cộng hòa, bang Alabama) mới đây đã phát đi tuyên bố cho hay: “Cuộc sống của người Mỹ đang gặp nguy hiểm bởi vì Tổng thống Biden vẫn chưa có kế hoạch. Nhiều tuần trước đây, Tổng thống Biden đã hứa với người dân Mỹ rằng chúng ta sẽ không phải thấy một khoảnh khắc Sài Gòn lặp lại ở Afghanistan. Bây giờ, chúng ta đang thấy khoảnh khắc Sài Gòn của Tổng thống Biden diễn ra trước mắt chúng ta”.

5 cựu quan chức và quan chức đương nhiệm của chính quyền Biden đã nói với New York Times rằng giới chức Bộ Ngoại giao Mỹ đang “căng thẳng” và “lo lắng” cho sự an toàn của các nhà ngoại giao Mỹ tại Afghanistan. Chính quyền Biden hiện đang nỗ lực sơ tán các nhà ngoại giao này khỏi thủ đô Kabul khi lực lượng Taliban đã nhanh chóng kiểm soát các khu vực lân cận và chỉ còn cách thủ đô khoảng 100 dặm.

“Nhiều người buồn thảm hồi tưởng so sánh với khoảnh khắc mà tất cả họ muốn tránh: Sài Gòn sụp đổ năm 1975, lúc đó người Mỹ làm việc tại Đại sứ quán Mỹ ở Sài Gòn đã được sơ tán từ trên mái nhà bằng trực thăng”, bài báo của New York Times viết.

New York Times dẫn lời các quan chức Mỹ cho hay các nhà đàm phán Mỹ được cho là đã yêu cầu Taliban không được tấn công vào Đại sứ quán Mỹ ở Kabul nếu nhóm khủng bố này chiếm được thủ đô của Afghanistan.

Tháng trước, Tổng thống Biden nói rằng không có gì để so sánh giữa việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan với cảnh đào thoát hỗn loạn của người Mỹ khỏi miền Nam Việt Nam năm 1975.

Hôm 7/8, một phóng viên hỏi Tổng thống Biden: “Thưa Ngài Tổng thống, một số cựu chiến binh Mỹ trong chiến tranh Việt Nam bây giờ nhìn thấy trải nghiệm của họ đang lặp lại trong việc rút quân khỏi Afghanistan”.

“Ông có thấy bất kỳ điểm tương đồng nào giữa việc rút quân này và những gì đã xảy ra tại Việt Nam, và một số người đang cảm thấy…”, vị phóng viên nói tiếp trước khi bị ông Biden cắt lời.

“Chẳng có gì liên quan cả. Zero”, ông Biden nói. “Taliban không phải là quân đội Bắc Việt. Họ còn xa mới sánh được về khả năng [quân sự]. Sẽ không có chuyện quý vị nhìn thấy người [Mỹ] phải rời đi từ mái nhà đại sứ quán… của Mỹ ở Afghanistan”, ông Biden quả quyết.

Cho đến sáng 13/8, Taliban đã chiếm được 12 thủ phủ tỉnh. Herat, thành phố lớn thứ ba của Afghanistan, nằm trên đường biên giới giáp Iran là địa phương mới nhất lọt vào tay lực lượng Taliban.

Trước đó, Taliban đã tuyên bố chiếm giữ được Kandahar, thành phố lớn thứ hai của Afghanistan và là quê hương của nhóm chiến binh Hồi giáo này.

Bộ Quốc phòng Mỹ chưa xác nhận Kandahar đã thất thủ, nhưng các quan chức khác của chính quyền Mỹ đã thừa nhận điều này. Hiện không có lực lượng Mỹ trên thực địa chiến trường và cũng rất ít không lực Mỹ tiến hành công kích Taliban.

Các quan chức quân đội Mỹ tại Lầu Năm Góc nói với Fox News rằng những hình ảnh về Taliban chiếm giữ Afghanistan “đang làm nản lòng”.

“Tất cả mọi thứ đang tan biến trong một thời gian ngắn”, Fox News dẫn lời một quan chức Mỹ.

Trong khi đó, theo Reuters, Mỹ đã phải điều động khoảng 3.000 lính Mỹ từ các tiểu đoàn đánh bộ Thủy quân Lục chiến và bộ binh tới sân bay Kabul để đảm bảo an ninh cho các nhà ngoại giao và công dân Mỹ sơ tán khỏi Afghanistan.

Hôm thứ Năm (12/8), Đại sứ quán Mỹ tại Kabul lần thứ hai trong chưa đầy một tuần đã phải phát đi cảnh báo thúc giục công dân Mỹ rời khỏi Afghanistan ngay lập tức.

Cảnh báo của Đại sứ quán Mỹ tại Kabul nêu rõ: “Đại sứ quán Mỹ thúc giục công dân Mỹ phải rời khỏi Afghanistan ngay lập tức, sử dụng các lựa chọn chuyến bay thương mại sẵn có. Do các điều kiện an ninh và nhân viên đã bị cắt giảm, khả năng hỗ trợ công dân Mỹ tại Afghanistan của Đại sứ quán Mỹ là cực kỳ giới hạn, thậm chí ngay ở Kabul”.

Đức Thiện (T/h)

Xem thêm: