Kabul sụp đổ, nhiều người không còn chốn dung thân

Thủ đô của Afghanistan rơi vào tay Taliban nhanh hơn nhiều người tưởng tượng, khiến hầu hết người Afghanistan không còn lối thoát.

(Ảnh: Người dân Afghanistan tập trung tại sân bay mong muốn được chạy khỏi  đất nước)

Người dân Kabul đã được trấn an rằng họ sẽ an toàn, rằng một thỏa thuận đã được thực hiện để tránh việc Taliban tấn công chính thức. Nhưng đối với nhiều người Afghanistan, những khung cảnh diễn ra xung quanh họ vào ngày Chủ nhật ở thủ đô lại kể một câu chuyện khác.

Không chỉ là Tổng thống của họ đã bỏ trốn khỏi đất nước, có vô số dấu hiệu nhỏ hơn cho thấy thế giới của họ sắp thay đổi.

Các đồn cảnh sát đã bị bỏ hoang, các sĩ quan đã cởi bỏ quân phục để mặc trang phục dân sự. Những tấm áp phích in hình phụ nữ tại các thẩm mỹ viện được sơn đè lên nhằm tránh bị tra xét và trừng phạt từ những kẻ cai trị mới. Và ở phía đông thành phố, các tù nhân tại nhà tù chính của Kabul, nhiều người trong số họ là thành viên của Taliban, đã nắm bắt cơ hội để vượt ngục.

“Đây là Ngày Phán xét,” một người dân tuyên bố khi quay cảnh các tù nhân mang theo những gói đồ đạc chạy khỏi nhà tù.

Tại nhiều thành phố, người dân đứng xếp hàng dài tại các máy ATM để cố gắng rút tiền tiết kiệm. Tuy nhiên, một số máy ATM đã ngừng phân phối tiền mặt, trong khi hàng trăm người khác tập trung trước các ngân hàng tư nhân.

Bộ trưởng Nội vụ Afghanistan, Abdul Sattar Mirzakwal, đã thông báo vào đầu giờ chiều Chủ nhật rằng một thỏa thuận đã được thực hiện để chuyển giao quyền lực một cách hòa bình tại Kabul.

“Chúng tôi đã ra lệnh cho tất cả các bộ phận và thành viên của Lực lượng An ninh Quốc gia Afghanistan ổn định tình hình Kabul,” ông Mirzakwal nói trong một tuyên bố video. “Sẽ không có cuộc tấn công nào vào thành phố… Theo ý muốn của Chúa, quyền lực sẽ được chuyển giao.”

Nhưng người dân dường như không bị thuyết phục bởi sự đảm bảo của vị lãnh đạo.

Nhiều người đã chạy đến Kabul khi các thành phố của họ thất thủ. Tại thời điểm đó, Kabul dường như là nơi duy nhất có thể cung cấp một sự đảm bảo nhất định trong tương lai gần.

Nhưng “tương lai gần” đó đã thay đổi ngay trong Chủ nhật, khi Taliban tiến vào Kabul. Nhiều người, trong số đó có Tổng thống Ashraf Ghani và các quan chức chính phủ cấp cao khác, đã chạy trốn khỏi đất nước.

Nhiều người Afghanistan và công dân nước ngoài sau đó đã đổ xô đến sân bay, nơi chứng kiến những khung cảnh hỗn loạn. Hàng nghìn người chen chúc trong bãi đỗ, vây quanh các máy bay trên đường băng, tuyệt vọng tìm kiếm các chuyến bay để có thể ra khỏi đất nước.

Đại sứ quán Hoa Kỳ đã phải đưa ra cảnh báo: “Tình hình an ninh ở Kabul đang thay đổi nhanh chóng kể cả tại sân bay. Có báo cáo về việc nổ súng ở sân bay; do đó chúng tôi đang hướng dẫn công dân Hoa Kỳ đến nơi trú ẩn tại chỗ.”

Các nhà ngoại giao Hoa Kỳ và một số dân thường đã bắt đầu được sơ tán vào Chủ nhật. Trực thăng nối tiếp nhau lên xuống để chở hành khách. Nhưng nhiều người Afghanistan không thể làm gì hơn ngoài việc nhìn trong tuyệt vọng.

Không hy vọng chạy thoát bằng đường không, hàng nghìn người đã chạy đến biên giới với Iran và Pakistan.

Iran đã thiết lập các trại tị nạn tạm thời dọc theo biên giới để chuẩn bị cho lượng lớn người dân Afghanistan, nhưng cảnh báo rằng người dân nên quay trở lại khi thấy an toàn.

Tại biên giới Pakistan, hàng đoàn xe và người đổ xô đến Cổng Hữu nghị ở thị trấn biên giới Chaman.

Lê Vy (t/h)

Xem thêm: