Úc cáo buộc Trung Quốc can thiệp chính trị

Trong hơn hai tuần qua, quan hệ ngoại giao Trung Quốc – Úc có dấu hiệu tụt dốc thấp nhất trong nhiều năm qua. Phía Úc cáo buộc chính quyền Bắc Kinh can thiệp vào nền chính trị nội bộ Canberra, trong khi Trung Quốc cực lực phản đối.

Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull phát biểu tại Quốc hội hôm 5/12.

Tờ Diplomat (Nhật Bản) cho hay hôm 14/12, Bộ Ngoại giao Trung Quốc xác nhận rằng họ đã triệu tập Đại sứ Úc tại Bắc Kinh Jan Adams để có cuộc “nói chuyện quan trọng” với quan chức cấp cao Trung Quốc.

Trong cuộc họp báo định kỳ mới đây, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng nhấn mạnh rằng “Úc cần phải rõ rằng về vai trò của Trung Quốc trong vấn đề liên quan tới các mối quan hệ song phương của chúng ta”.

Mặc dù ông Lục không nêu rõ “vấn đề liên quan” chính xác là gì, nhưng truyền thông Úc đã đồng loạt chỉ ra rằng việc Trung Quốc triệu tập Đại sứ Úc là khởi nguồn từ việc Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull vừa đề xuất lên Quốc hội một loạt các đạo luật mới về chống can thiệp từ nước ngoài.

Vào ngày 5/12, Thủ tướng Turnbull đã thông báo nhiều luật mới chống can thiệp chính trị từ nước ngoài. Trong đó, có một luật cấm nước ngoài tài trợ vào các chiến dịch chính trị tại Úc; một luật yêu cầu những người hoạt động tại Úc thay mặt cho chính phủ nước ngoài phải đăng ký thông tin minh bạch; và luật hình sự mới nhằm trấn áp tội phạm trong lĩnh vực gián điệp và bí mật kinh doanh, theo BBC.

Những đạo luật quan trọng nêu trên mới đang ở dạng đề xuất từ chính phủ Úc và cần phải được Quốc hội thông qua trước khi được áp dụng chính thức.

Giải thích cho các đề xuất mới của mình, Thủ tướng Turnbull nói: “Các cường quốc nước ngoài đang có những nỗ lực chưa từng có và ngày càng tinh vi để gây ảnh hưởng tới tiến trình chính trị, cả ở đây và ngoài biên giới. Chúng tôi phải đảm bảo rằng nền chính trị và Quốc hội của chúng ta đủ mạnh mẽ để chống cự các nỗ lực của các cường quốc nhằm can thiệp hoặc gây ảnh hưởng”.

Ông Turnbull không nêu đích danh Trung Quốc trong phát biểu của mình, nhưng thực tế tranh cãi về việc Trung Quốc can thiệp vào nền chính trị Úc đã bùng phát giữa Bắc Kinh và Canberra được một thời gian.

Trong những tháng gần đây, nhiều tranh cãi đã xảy ra giữa du học sinh người Trung Quốc và các trường đại học Úc. Sinh viên Trung Quốc phàn nàn về việc các giáo sư Úc sử dụng tài liệu giảng dạy không chính xác hoặc xúc phạm đến Trung Quốc. Những tranh cãi này đã dần dần phát triển thành những lời chỉ trích của giới truyền thông Úc về sự can thiệp của Trung Quốc vào các cơ sở học thuật của đất nước chuột túi.

Sau đó, truyền thông Úc bắt đầu thông tin thêm về các nỗ lực của Trung Quốc trong việc can thiệp vào nền chính trị Úc. Các đảng phái chính trị lớn tại Úc bị truyền thông cáo buộc nhận tài trợ từ các thương gia Trung Quốc.

Trước làn sóng cáo buộc can thiệp từ phía truyền thông với giới chức Úc, chính quyền Trung Quốc đã mạnh mẽ phủ nhận bất kỳ sự liên quan nào tới các sự vụ này và đổ lỗi cho truyền thông Úc đang có thành kiến với Trung Quốc.

Vào hôm 8/12, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng đã lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ Thủ tướng Úc Turnbull, nhưng không nêu đích danh. Ông Cảnh Sảng nói:

“Chúng tôi rất sốc trước phát biểu của lãnh đạo Úc, lời lẽ đó thiếu nguyên tắc và đơn giản chỉ dựa vào việc lướt qua các báo cáo thiếu trách nhiệm của một số phương tiện truyền thông Úc. [Những nhận xét đó] chứa đầy thành kiến với Trung Quốc, những lời lẽ vô căn cứ, thiếu cơ sở này có thể gây tổn hại cho mối quan hệ Trung – Úc và là bất lợi cho nền tảng của sự tin tưởng và hợp tác song phương. Chúng tôi rất không hài lòng về những nhận xét này và [Bộ Ngoại giao Trung Quốc] đã gửi kiến nghị nghiêm túc tới phía Úc”.

Ông Cảnh kêu gọi “mạnh mẽ” “những người có liên quan tại Úc” hãy “rũ bỏ thái độ Chiến tranh Lạnh và thành kiến với Trung Quốc, lập tức dừng ngay các tuyên bố sai trái gây xói mòn niềm tin chính trị song phương và hợp tác cùng có lợi, và có biện pháp hiệu quả để bù đắp những ảnh hưởng tiêu cực vừa qua nhằm tránh làm gián đoạn và ảnh hưởng tới sự phát triển mối quan hệ Trung – Úc”.

Ngay sau các tuyên bố mạnh mẽ của Trung Quốc, ông Turnbull đã phản ứng tức thì. Thủ tướng Úc bác bỏ chỉ trích của Trung Quốc, thậm chí ông còn nói tiếng Quan Thoại để tuyên bố sẽ “vùng lên” vì chủ quyền của Úc.

Thủ tướng Turnbull nhấn mạnh rằng: “Nước Trung Quốc hiện đại được thành lập năm 1949 với các lời lẽ thế này, ‘Nhân dân Trung Quốc đã vùng lên’. Đó là một lời khẳng định về chủ quyền, đó là một lời khẳng định về niềm tự nào. Và chúng tôi cũng nói như vậy, chúng tôi vùng lên, người dân Úc vùng lên”.

Hôm 11/12, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng “khuyên” ông Turnball nên “tiết chế trong các nhận xét của mình – điều có thể gây tổn hại tới hình ảnh của ông và mối quan hệ Trung – Úc”.

Xuân Thành

Xem thêm: