Ông William Lai chỉ quá cảnh ở Hoa Kỳ trên đường đến và đi từ Paraguay, nhưng Trung Quốc đã phản ứng giận dữ.

Embed from Getty Images

Phó Tổng thống Đài Loan William Lai đã đang thực hiện một chuyến đi nhạy cảm tới Hoa Kỳ, điều mà Trung Quốc lên án và các quan chức Đài Loan lo ngại có thể thúc đẩy thêm hoạt động quân sự của Trung Quốc xung quanh hòn đảo.

Ông Lai, ứng cử viên hàng đầu để trở thành Tổng thống Đài Loan trong cuộc bầu cử vào tháng 1, sẽ chỉ chính thứcquá cảnh ở Hoa Kỳ trên đường đến và đi từ Paraguay để dự buổi lễ Tổng thống nước này tuyên thệ nhậm chức.

Nói chuyện với các phóng viên vào thứ Bảy tại sân bay quốc tế Đào Viên, ông Lai chỉ đề cập thoáng qua về phần Hoa Kỳ trong chuyến đi của mình, lưu ý rằng ông sẽ đến New York trước.

Ông cho biết sẽ tận dụng chuyến thăm Paraguay không chỉ để làm sâu sắc thêm quan hệ với quốc gia đó mà còn để trao đổi “tự tin” với các nước khác và gặp gỡ các phái đoàn từ các đối tác có cùng chí hướng.

Điều này sẽ “để cộng đồng quốc tế hiểu rằng Đài Loan là một quốc gia tuân thủ dân chủ, tự do và nhân quyền, đồng thời tích cực tham gia vào các vấn đề quốc tế”, ông Lai nói thêm.

Đài Bắc và Washington nói rằng những chuyến dừng chân như vậy là thường lệ và không có lý do gì để Trung Quốc thực hiện các hành động “khiêu khích”.

Nhưng Bắc Kinh đã phản ứng giận dữ trước những gì họ coi là một dấu hiệu nữa cho thấy sự ủng hộ của Hoa Kỳ đối với Đài Loan, nơi họ tuyên bố là lãnh thổ có chủ quyền của Trung Quốc.

Trung Quốc có thể sẽ tiến hành các cuộc tập trận quân sự vào tuần tới gần Đài Loan. Trong tuần trước khi ông Lai thực hiện chuyến đi, các cuộc xâm nhập của quân đội Trung Quốc xung quanh vùng biển và không phận của Đài Loan – vốn diễn ra gần như hàng ngày trong năm qua – nhiều hơn bình thường.

Hôm thứ Tư, Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết 33 máy bay chiến đấu và 6 tàu của Trung Quốc đã được phát hiện xung quanh hòn đảo này trong 24 giờ qua.

Vào tháng 4, Trung Quốc đã tổ chức ba ngày tập trận mô phỏng phong tỏa Đài Loan sau khi Tổng thống Thái Anh Văn gặp Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Kevin McCarthy ở California.

Bắc Kinh đặc biệt không thích ông Lai, người trong quá khứ đã tự mô tả mình là một “người làm việc thực tế cho nền độc lập của Đài Loan”. Tuy nhiên, ông Lai đã nhiều lần nói trong chiến dịch tranh cử rằng ông không tìm cách thay đổi hiện trạng.

Cả Đài Loan và Hoa Kỳ đều không đưa ra chi tiết chính xác về lịch trình của ông tại Hoa Kỳ và cả hai đều nhằm mục đích giữ kín phần đó, theo các quan chức được thông báo về chuyến đi.

Ông Lai sẽ trở về từ Paraguay qua San Francisco và sẽ trở lại Đài Loan vào thứ Sáu, theo lịch trình chính thức cho chuyến đi được công bố vào thứ Bảy, trong đó không đề cập đến các chặng ở Hoa Kỳ.

Phần Paraguay của chuyến đi cũng rất quan trọng do những nỗ lực ngày càng tăng của Trung Quốc nhằm chiếm lấy các đồng minh còn lại của Đài Loan.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Jeff Liu cho biết “không có gì đặc biệt” về việc các phó Tổng thống quá cảnh ở Mỹ, điều đã xảy ra 11 lần trước đây.

“Trung Quốc không có lý do gì để phản ứng thái quá hoặc tận dụng cơ hội để leo thang tình hình,” ông Liu nói trong một cuộc họp báo vào tuần này, đồng thời cho biết thêm rằng ông Lai thực hiện chuyến đi với tư cách là phó Tổng thống chứ không phải với tư cách ứng cử viên Tổng thống.

“Nếu Trung Quốc quyết định… thực hiện các hành động khiêu khích, thì chính Trung Quốc, chứ không phải Đài Loan hay Hoa Kỳ, sẽ phá hoại hiện trạng hòa bình và ổn định trong khu vực,” ông Liu nói.

Lê Vy (t/h)