Ukraine và Nga dự kiến ​​sẽ ký một thỏa thuận ngũ cốc vào thứ Sáu (22/7) nhằm giúp giải tỏa cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu do xuất khẩu ngũ cốc ở Biển Đen bị chặn.

Embed from Getty Images

Đây là thỏa thuận lớn đầu tiên giữa các bên tham chiến kể từ khi Nga xâm lược nước láng giềng hồi tháng Hai, kéo theo việc giá lương thực toàn cầu tăng vọt và người dân ở một số quốc gia nghèo nhất thế giới phải đối mặt với nạn đói.

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres sẽ đến Thổ Nhĩ Kỳ vào thứ Năm để tham dự lễ ký kết tại Cung điện Dolmabahce của Istanbul trên eo biển Bosphorus.

“Thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc này cực kỳ quan trọng đối với an ninh lương thực toàn cầu, và sẽ được ký kết tại Istanbul (thứ Sáu) dưới sự bảo trợ của Tổng thống (Recep Tayyip) Erdogan và Tổng thư ký Liên hợp quốc, ông Guterres cùng với các phái đoàn Ukraine và Nga”, phát ngôn viên của nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ Ibrahim Kalin đã tweet.

Có tới 25 triệu tấn lúa mì và các loại ngũ cốc khác đã bị tàu chiến Nga chặn ở các cảng Ukraine, cũng là nơi Kyiv đặt mìn tại một số khu vực để ngăn chặn việc Nga tấn công đổ bộ.

Đây sẽ là cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên giữa các phái đoàn quân sự của các bên tham chiến kể từ tháng 3.

Tuy nhiên, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đe dọa làm chệch hướng cuộc đàm phán khi cảnh báo hôm thứ Ba rằng ông mong đợi thỏa thuận cũng sẽ giải quyết vấn đề xuất khẩu ngũ cốc bị chặn của chính nước ông.

Cuộc chiến kéo dài 5 tháng đang được tiến hành trên một trong những khu vực màu mỡ nhất châu Âu bởi hai trong số những nhà sản xuất ngũ cốc lớn nhất thế giới.

Hầu hết tất cả ngũ cốc thường được vận chuyển ra khỏi khu vực qua Biển Đen.

Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu hôm thứ Năm đã thừa nhận những lo ngại của ông Putin.

Ông nói: “Khi chúng tôi giải quyết được vấn đề này, không chỉ con đường xuất khẩu ngũ cốc và dầu hướng dương từ Ukraine được giải phóng, mà còn cho các sản phẩm từ Nga”.

Ông nói thêm: “Ngay cả khi những sản phẩm này của Nga không bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt, thì vẫn có những điểm tắc nghẽn liên quan đến vận tải biển, bảo hiểm và hệ thống ngân hàng.”

“Hoa Kỳ và EU đã đưa ra lời hứa để dỡ bỏ những điều này.”

Là một thành viên NATO, Thổ Nhĩ Kỳ có quan hệ làm việc tốt đẹp với cả Moscow và Kyiv trong suốt cuộc xung đột.

Một thành viên trong phái đoàn của Kyiv tham gia đàm phán cho biết các chuyến hàng có thể được nối lại từ ba cảng dưới sự kiểm soát hoàn toàn của Ukraine.

“Xuất khẩu sẽ diễn ra thông qua ba cảng: Odessa, Pivdennyi và Chornomorsk. Nhưng trong tương lai, chúng tôi hy vọng có thể mở rộng chúng”, nhà lập pháp Ukraine Rustem Umerov nói với các phóng viên.

Ông nói thêm rằng sự an toàn của các chuyến hàng sẽ được giám sát bởi một nhóm của Liên Hợp Quốc tại Istanbul.

Ông Umerov cũng nói rằng các tàu Nga không được phép vào vùng biển Ukraine như một phần của thỏa thuận đã được dự kiến ​​trước.

“Chúng tôi không tin tưởng họ, ngay cả khi họ ký thỏa thuận với LHQ. Đây là một quốc gia xâm lược”, ông nói.

Lê Vy (theo AFP)