Một quốc gia như thế nào mới là có chế độ quản lý tốt? Giảm hiện tượng tham nhũng ở mức cao nhất, không ngừng cải thiện giáo dục và y tế v.v… chính phủ các nước trên thế giới đang áp dụng những chính sách khác nhau để nâng cao hiệu quả quản lý xã hội. Đã xuất hiện các chỉ số nhằm tăng tính hữu hiệu của những chính sách này, như “Chỉ số pháp chế” của ngành tư pháp thế giới, “Chỉ số quản lý” của Ngân hàng thế giới và “Chỉ số tiến bộ xã hội”.

Thông qua khảo sát mức độ thỏa mãn của người dân cũng như tổng hợp số liệu thống kê, người ta đã liệt kê hiệu suất quản lý theo từng loại khác nhau của các quốc gia dựa trên nền tảng này. Vị trí xếp hạng theo các chỉ số của những quốc gia tuy không hoàn toàn giống nhau, nhưng có thể thấy rõ, những quốc gia dưới đây giữ vị trí hàng đầu thế giới về chính sách xã hội, độ tín nhiệm với chính phủ và tính hữu hiệu của tư pháp. Đương nhiên, chính sách tốt hay xấu cũng nằm ở cảm nhận của người dân.

Đan Mạch

Năm 2017, Đan Mạch đạt được điểm số gần như hoàn hảo về mặt “Nhu cầu cơ bản của con người” thuộc “Chỉ số tiến bộ xã hội”. Tuy tất cả các quốc gia Bắc Âu đều duy trì thứ hạng cao trong các chỉ số, nhưng Đan Mạch lại dẫn đầu và bỏ xa các quốc gia khác trên thế giới để đạt được điểm số gần như hoàn mỹ. Những chỉ số này bao gồm tiêu chuẩn dinh dưỡng của người dân và tiêu chuẩn bảo đảm y tế sức khỏe cũng như đạt được tri thức cơ bản…

Embed from Getty Images

Ngoài ra, những lợi ích này không chỉ giới hạn với những công dân sinh ra trong nước và bất cứ người nào sống tại Đan Mạch cũng đều được hưởng lợi ích, học sinh nước ngoài học ở đây có thể được hỗ trợ về tài chính và miễn phí học ngôn ngữ. Cô Anne Steinbach đến từ Đức là chủ biên của tờ “Traveller Archive” gần đây sống nửa năm ở thành phố Aarhus lớn thứ hai Đan Mạch, cho biết:

“Khi người Đan Mạch bị bệnh cần nghỉ phép, họ chỉ cần gọi điện thoại cho cấp trên là được. Còn ở Đức, nhân viên và học sinh xin nghỉ bệnh phải có giấy khám của bác sĩ thì mới được nghỉ”. Cô Anne cho hay, “Chính sách và cơ cấu quản lý xã hội của Đan Mạch và Đức đều rất nghiêm túc, nhưng mọi thứ ở Đức đều phải có ghi chép, có chứng minh, còn người Đan Mạch hầu như trong mọi tình huống đều như thể ‘xem đối phương là bạn’.” Hệ thống quản lý xã hội của Đan Mạch không hề dựa vào những thủ tục quan liêu, mà dựa vào niềm tin lẫn nhau.

So với các quốc gia châu Âu khác, có lẽ mức sống ở Đan Mạch khá đắt đỏ, các dịch vụ tốt không hề miễn phí, Đan Mạch thu thuế cao nhất trong Liên minh Châu Âu, nhưng cô Anne nghĩ rằng thuế mà mọi người phải nộp là rất xứng đáng.

“Người Đan Mạch thích sự thoải mái và dễ chịu, thích dành thời gian với bạn bè. Buổi tối cùng nhau đi xem phim, cùng hội họp ăn uống hoặc mời bạn bè đến nhà chơi. Họ rất biết nói chuyện, rất hưởng thụ những khoảnh khắc ấm áp như bữa tối dưới ánh nến.”

Embed from Getty Images

New Zealand

Có thể nói các chỉ số xã hội của New Zealand và Úc ngang bằng nhau, nhưng New Zealand có biểu hiện tốt hơn Úc về mặt ổn định chính trị, quyền cơ bản và tỷ lệ bạo lực hoặc hoạt động khủng bố thấp.

Công dân 65 tuổi trở lên của New Zealand đều được nhận tiền dưỡng lão của chính phủ.

New Zealand có chính sách xã hội rộng rãi đối với các gia đình đơn thân, trẻ em, học sinh và người già. Cô Zoe Helene là người sáng lập của hãng Cosmic Sister đã sống ở New Zealand 10 năm, bố mẹ của cô là người định cư lâu dài ở đây, cô cho biết: “Có một cách nói đó là, bạn có thể đánh giá trình độ văn minh của một xã hội dựa vào cách mà xã hội đó chăm sóc người già của họ. Ở New Zealand, các công dân 65 tuổi trở nên có thể tự động nhận được trợ cấp tuổi già của chính phủ, dù bạn là ai, dù bạn có bao nhiêu tài sản, cũng như dù bạn đến quốc gia này từ khi nào.”

Auckland Skyline from Davenport - Auckland
(Ảnh: Loïc Lagarde)

Canada

Canada và Mỹ xếp thứ hạng đầu trong tất cả các chỉ số xã hội, nhưng Canada đạt điểm số cao hơn về chính trị ổn định và tỷ lệ bạo lực hoặc hoạt động khủng bố khá thấp. Trên thực tế, điểm số gần như hoàn hảo của Canada rất gần với các quốc gia Bắc Mỹ, bao gồm dinh dưỡng quốc dân, điều kiện y tế, tri thức cơ bản và sự đảm bảo quyền lợi cá nhân.

Cô Alia Bickson, một hướng dẫn viên du lịch quốc tế sống tại thành phố Toronto (Canada) có hai quốc tịch Mỹ và Canada cho biết, có những người mới đến Canada có thể phạm những sai lầm đó là cho rằng có thể tận dụng sự thân thiện và văn minh của Canada. “Người Canada có ý thức công bằng rất mạnh, họ sẽ đánh giá hành vi của khách du lịch một cách rất nghiêm khắc, người Canada sẽ không dễ dàng bị lừa, trước khi đi đâu, tốt nhất bạn nên hiểu rõ một chút kiến thức cơ bản.”

Tháp CN
Nơi hoàn hảo để ngắm toàn cảnh Toronto từ trên cao. (Ảnh: Shutterstock/Elena Elisseeva)

Nhật Bản

Nền giáo dục của Nhật là một trong những nền giáo dục dẫn đầu thế giới, giáo dục tiểu học và trung học là bắt buộc. Theo chỉ số xã hội của Ngân hàng thế giới, Nhật Bản không chỉ dẫn đầu về các phương diện hiệu quả quản lý của chính phủ, pháp chế và chính trị ổn định, mà chỉ số tiến bộ của xã hội Nhật Bản, tri thức cơ bản của công dân, cơ sở vật chất nước và vệ sinh cũng như đảm bảo dinh dưỡng và y tế cũng đạt điểm số rất cao trong các quốc gia châu Á.

Nhà văn người Mỹ Adam Goulston sống ở Fukuoka (Nhật) chia sẻ: “Có thể thấy được tính hữu hiệu của chính sách chính phủ qua các phương diện như môi trường sạch sẽ, hiệu suất và chức năng thanh toán thuế cho các dịch vụ xã hội… Một phần nguyên nhân của điều này là người Nhật có bản tính biết trân trọng xã hội và tài sản công cộng, nhưng nguyên nhân quan trọng hơn đó là tính hữu hiệu của chính sách từ chính phủ, có những chính sách khá tự do thoải mái, đặc biệt là so với Mỹ.”

Bảo hiểm sức khỏe ở Nhật có tính toàn dân, bởi vì khá đắt đỏ đối với nhiều người nếu xét về thu nhập, nhưng công dân có thể chữa bệnh bất kỳ lúc nào, còn chi phí y tế thì không tăng. Dù dân số già hóa và số lượng dân số giảm gây nên không ít vấn đề khó khăn, nhưng anh Adam cho rằng xét về tổng thể thì hệ thống xã hội vận hành khá tốt. Nhật Bản có những chuyên gia chữa ung thư xuất sắc nhất thế giới.

Hệ thống giáo dục là một yếu tố khác đáng để Nhật Bản tự hào. Giáo dục tiểu học và trung học là bắt buộc, giáo dục ở Nhật dẫn đầu thế giới. Anh Adam cho rằng dù chế độ quản lý trường học và các quy định nghiêm khắc có thể tạo nên sự tiêu chuẩn hóa quá mức, nhưng các trường chú trọng dinh dưỡng, bữa trưa ở trường đều dùng nguyên liệu được trồng tại địa phương cũng như kết hợp với những bài học về chế độ ăn uống lành mạnh và lịch sử các món ăn.

giao duc nhat ban
(Ảnh: Internet)

Botswana

Botswana nổi tiếng nhờ sự tự do cá nhân của mình, ví dụ như tự do tin tức và quyền tài sản cá nhân… Botswana luôn được bình chọn là một trong những quốc gia châu Phi có chế độ quản lý chặt chẽ nhất, đặc biệt là về mặt kiểm soát tham nhũng, đạt điểm cao nhất trong khu vực về lĩnh vực Ngân hàng Thế giới và “Chỉ số pháp chế”. Sau một loạt những tin xấu xuất hiện vào đầu những năm 1990 thì vào năm 1994, chính phủ Botswana đã thành lập “Hội đồng quản lý tham nhũng và tội phạm kinh tế”, không ngừng điều tra và xử lý các quan chức tham nhũng. Ngoài ra, thu nhập đến từ kim cương của quốc gia cũng được phân phối công bằng trên cả nước.

Ông Sehenyi Tlotlego, một trong những người hợp tác với tổ chức từ thiện địa phương Sanctuary Retreats cho biết: “Nền tảng của cả quốc gia là sự thống nhất quốc gia, đến nay vẫn vậy. Quốc gia chúng tôi tin tưởng và thực hiện việc giải quyết các bất đồng thông qua bàn bạc thảo luận chứ không bằng chiến tranh.”

Ông Sehenyi cho biết: “Tính cách của người Botswana rất cởi mở, tin tưởng sự chân thành, không thích kiểu âm thầm toan tính, chúng tôi hy vọng giải quyết các vấn đề thông qua trao đổi và thảo luận”. Ông cũng cho hay, “Xã hội của chúng tôi vô cùng tự do thoải mái, màu da, tôn giáo và giới tính đều không thành vấn đề, chúng tôi không thể bỏ qua cho mọi hành vi không công bằng.”

Tất cả những điều này cũng dẫn đến việc công dân nước này có cơ hội tốt về giáo dục và y tế, ông Sehenyi cho biết, mỗi ngôi làng có từ 500 người trở lên đều có cơ sở y tế và trường học, chính phủ còn phát hiện ra bệnh AIDS và sự nguy hiểm của virus AIDS từ rất sớm và đã có biện pháp nghiêm ngặt để đối phó với sự phát sinh và lan truyền dịch bệnh, cung cấp miễn phí dịch vụ điều trị kháng virus lan truyền cho những người bị nhiễm virus AIDS.

Chính sách bảo vệ môi trường của Botswana cũng đáng được nhắc đến, 12% GDP của cả nước đến từ ngành du lịch. “Thu nhập đến từ ngành du lịch đa phần được dùng vào việc bảo vệ môi trường địa phương, quản lý động vật hoang dã và chương trình chống săn bắt trái phép”. Ông Sehenyi chia sẻ, “Botswana đã xây dựng Tổ chức chống săn bắt trái phép mạnh nhất châu Phi.”

Embed from Getty Images

Chile

Chile là một trong những quốc gia có chính phủ ổn định và không có tham nhũng nhất ở Nam Mỹ. Nước này đạt điểm rất cao về phương diện chính phủ công khai, minh bạch, chế độ chống tham nhũng cũng như kiến thức cơ bản của công dân và đảm bảo về y tế.

Bảo hiểm sức khỏe ở Chile giá rẻ mà hiệu quả, và điều đáng được đề cao nhất của quốc gia này là cơ sở hạ tầng. Chất lượng cơ sở hạ tầng ở thủ đô Santiago cũng như của cả nước đều rất cao, điều này khiến cuộc sống của người dân tương đối dễ dàng.

Thụy Miên

Xem thêm: