Lần đầu tiên trên thế giới, các nhà khoa học đã phát hiện vi hạt nhựa nằm sâu trong phổi của người sống. Trước đó, loại chất này cũng được tìm thấy trong máu người, di chuyển khắp cơ thể và lưu lại ở nội tạng.

vi hạt nhựa
(Ảnh minh họa: chayanuphol/Shutterstock)

Cụ thể, các nhà khoa học ở Anh đã phát hiện ra các hạt nhựa siêu nhỏ từ mô của 11 trong số 13 bệnh nhân vừa trải qua phẫu thuật. Các vi hạt phổ biến nhất là polypropylene (loại nhựa thường được dùng trong bao bì thực phẩm và ống nhựa), PET (loại nhựa thường sử dụng trong chai nước uống). Trước đó, hai nghiên cứu khác cũng đã tìm thấy tỷ lệ vi nhựa cao tương tự trong mô phổi được lấy từ quá trình khám nghiệm tử thi.

Ô nhiễm vi nhựa hiện phổ biến trên khắp toàn cầu, khiến con người không thể tránh khỏi nguy cơ phơi nhiễm với loại chất này. Tình trạng trên gây ra mối lo ngại về tác động của vi hạt nhựa đối với sức khoẻ của chúng ta. Theo đó, con người có thể hít phải các hạt siêu nhỏ này, cũng như hấp thụ chúng thông qua thức ăn và nước uống. Người lao động tiếp xúc với mức độ vi nhựa cao cũng có nguy cơ sinh bệnh.

Bà Laura Sadofsky, nhà nghiên cứu tại Trường Y khoa Hull York (Anh), tác giả nghiên cứu được đăng trên Tạp chí Science of the Total Environment, cho biết: “Chúng tôi không nghĩ rằng sẽ phát hiện ra số lượng các vi hạt nhựa cao nhất ở vùng dưới của phổi. Thật đáng ngạc nhiên khi tìm thấy vi nhựa ở đường hô hấp nhỏ hơn thuộc phần dưới của phổi. Chúng tôi đã nghĩ rằng các hạt có kích thước rất nhỏ này đáng lẽ ra phải được lọc hoặc bị ngăn lại trước khi con người hít chúng vào sâu đến mức như thế này”.

Theo bà Sadofskytin, nghiên cứu mới sẽ cung cấp bước tiến quan trọng trong lĩnh vực ô nhiễm không khí, vi hạt nhựa và sức khỏe con người. Thông tin này có thể được sử dụng nhằm tạo điều kiện thực tế cho các thí nghiệm giúp xác định tác động của vi hạt nhựa đến sức khỏe.

Trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã sử dụng các mẫu mô phổi khỏe mạnh, phân tích các hạt có kích thước nhỏ đến 0,003 mm bên trong đó và xác định loại nhựa bằng phương pháp quang phổ. Họ cũng sử dụng các mẫu kiểm soát để tính mức độ ô nhiễm nền.

Trong nghiên cứu được thực hiện ở Brazil năm 2021, các nhà khoa học đã nghiên cứu các mẫu tử thi và phát hiện thấy vi hạt nhựa ở 13 trong số 20 người được phân tích. Những người này có độ tuổi trung bình cao hơn những người tham gia nghiên cứu của bà Sadofsky. Polyetylen là một trong những loại nhựa phổ biến nhất. Các nhà nghiên cứu kết luận rằng những hạt gây ô nhiễm này có tác động nghiêm trọng đến sức khoẻ của con người, sau khi hệ hô hấp hít phải chúng.

Một nghiên cứu của Mỹ về bệnh nhân ung thư phổi năm 1998 cũng phát hiện thấy nhựa và sợi thực vật (chẳng hạn cotton) bên trong hơn 100 mẫu nghiên cứu. Trong mô ung thư, 97% mẫu có chứa sợi thực vật và trong mô không ung thư, 83% mẫu nghiên cứu bị ô nhiễm.

Lượng lớn rác thải nhựa đang bị xả ra môi trường và vi hạt nhựa xuất hiện phổ biến khắp nơi trên thế giới, từ những ngọn núi cao nhất như đỉnh Everest đến những vực sâu nhất dưới Thái Bình Dương. Các vi hạt nhựa đã được tìm thấy trong nhau thai của phụ nữ mang thai và chuột mang thai. Sau đó, chúng nhanh chóng đi qua phổi vào tim, não và các bộ phận khác của thai nhi.

Một nhận định gần đây đã đánh giá nguy cơ ung thư khi hít phải vi hạt nhựa: “Cần có thêm nhiều nghiên cứu chi tiết hơn nữa về cách thức chất dẻo vi mô và nano ảnh hưởng đến cơ thể con người. Liệu chúng có thể biến đổi tế bào và tạo ra chất gây ung thư hay không, đặc biệt trong bối cảnh việc sản xuất nhựa đang gia tăng theo cấp số nhân”.

Theo The Guardian,

Phan Anh