Tòa Hình sự Quốc tế (ICC) có thể sẽ buộc Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và các quan chức hàng đầu của ông phạm các tội ác chiến tranh và sẽ ban hành các lệnh bắt giữ ngay tuần tới, NBC News đưa tin hôm thứ Hai (29/4).

NBC News dẫn lời một quan chức Israel tuyên bố rằng, ICC có thể sẽ ban hành các lệnh bắt giữ đối với Thủ tướng Netanyahu, Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant và các quan chức quân đội cấp cao không nêu tên. Vị quan chức Israel này cho biết: “Israel đang làm việc tích cực qua các kênh ngoại giao để cố gắng ngăn chặn việc ban hành các lệnh bắt giữ đó”.

Theo truyền thông Israel, tổng tư lệnh quân đội Israel, ông Herzl Halevi cũng nằm trong danh sách các quan chức quân đội cấp cao bị ICC truy nã.

ICC không xác nhận cũng không phủ nhận tin tức nêu trên. Tòa án này nói với NBC News rằng, họ “đang tiến hành một cuộc điều tra độc lập liên quan đến tình hình trong Nhà nước Palestine” và cho biết thêm rằng, họ “không có bình luận gì thêm ở giai đoạn này”.

Cuộc điều tra của ICC được phát động từ năm 2021 và có liên quan đến các tội ác chiến tranh mà quân đội Israel và các nhóm dân quân Palestine bị cáo buộc tại Bờ Tây và Gaza từ năm 2014, thời điểm Israel đã tiến hành một cuộc chiến tranh kéo dài hàng tháng với Hamas.

Cuộc điều tra nêu trên là tách bạch với vụ án diệt chủng do Nam Phi kiện Israel lên Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) và đang được tòa này thụ lý. Nam Phi cáo buộc quân đội Israel đã phạm tội diệt chủng và các tội ác chống lại nhân loại trong hoạt động quân sự đang tiếp diễn của họ nhắm vào Hamas tại Gaza.

Cả ICC và ICJ đều có trụ sở tại thành phố Hague, Hà Lan. Theo Đạo luật Rome 2002, ICC có nhiệm vụ truy tố các cá nhân phạm tội diệt chủng, tội ác chống lại nhân loại, tội ác chiến tranh, và ‘tội phạm xâm lược’. Trong khi, ICJ là cơ quan của Liên Hiệp Quốc có nhiệm vụ giải quyết tranh chấp giữa các quốc gia.

Nếu ICC ban hành lệnh truy nã để bắt giữ ông Netanyahu, thì thủ tướng Israel gần như không thể bị đưa tới Hague để hầu tòa. Israel cũng như Mỹ, Nga và Trung Quốc đều không phải là bên tham gia Đạo luật Rome và không công nhận quyền tài phán của tòa án hình sự quốc tế này. Tuy nhiên, một lệnh truy nã như vậy có thể đặt ông Netanyahu vào rủi ro sẽ bị bắt giữ nếu ông di chuyển tới một trong bất kỳ quốc gia nào trong số 124 nước đã công nhận ICC.

Sau khi có tin tức nổi lên từ tuần trước về việc ICC sẽ phát lệnh truy nã mình, Thủ tướng Netanyahu hôm thứ Sáu (26/4) tuyên bố rằng, Israel “sẽ không bao giờ chấp nhận bất kỳ nỗ lực nào của ICC nhằm gây tổn hại cho quyền tự vệ hiển nhiên của Israel”.

Ông Netanyahu viết trên mạng xã hội X (tên mới của Twitter): “Việc đe dọa bắt giữ binh lính và quan chức của nền dân chủ duy nhất ở Trung Đông và nhà nước Do Thái duy nhất của thế giới là thái quá. Chúng tôi sẽ không bao giờ chịu khuất phục điều đó”.

Hải Đăng