Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) vừa đề xuất các công ty đường sắt được sử dụng đầu máy, toa tàu đã hết niên hạn (theo quy định của Luật Đường sắt) được tiếp tục sử dụng tới hết tháng 12/2030.

duong sat viet nam thua lo nam 2022 duong sat viet nam
Tính chung 3 năm vừa qua, Đường sắt Việt Nam thua lỗ hơn 2.120 tỷ đồng. (Ảnh: baokhanhhoa.vn)

Mới đây, Bộ GTVT gửi các bộ ngành để lấy ý kiến về dự thảo Nghị định 65/2018 của Luật Đường sắt. Dự thảo đề xuất cho phép các công ty đường sắt được sử dụng đầu máy, toa tàu đã hết niên hạn được tiếp tục sử dụng tới hết tháng 12/2030, Tiền Phong đưa tin.

Tổng Công ty Đường sắt (VNR) cho biết tính đến hết năm 2022, các doanh nghiệp đường sắt đang khai thác 258 đầu máy, 980 toa tàu khách và 4.318 toa tàu hàng.

Trong đó, có 58 đầu máy trên 40 năm tuổi, 82 đầu máy từ 30-40 tuổi và có 118 đầu máy dưới 30 tuổi.

Với toa tàu khách, có 163 toa trên 40 tuổi. 100 toa 30-40 tuổi và có 717 toa tàu dưới 30 năm khai thác. Với toa tàu hàng, có 1.491 toa trên 40 năm khai thác, 591 toa đã khai thác từ 30-40 năm và có 2.236 toa khai thác dưới 30 năm.

Theo quy định của Luật Đường sắt, đầu máy và toa tàu khách có niên hạn sử dụng tối đa 40 năm, toa tàu hàng tối đa 45 năm. Với quy định này, dự kiến tới cuối năm 2025, các công ty đường sắt sẽ phải dừng hoạt động do hết niên hạn 114 đầu máy, 1.472 toa tàu hàng và 168 toa tàu khách.

Việc gia hạn sử dụng đầu máy, toa tàu hết niên hạn trong bối cảnh 3 năm liên tiếp vừa qua Đường sắt Việt Nam đều lỗ nặng.

Tới hết năm 2022, VNR lỗ lũy kế 1.992 tỷ đồng (trên 3.104 tỷ vốn điều lệ). Công ty CP Vận tải đường sắt Hà Nội lỗ lũy kế 383 tỷ (trên 800 tỷ đồng vốn điều lệ). Công ty CP Vận tải đường sắt Sài Gòn lỗ 392 tỷ (trên 503 tỷ đồng vốn điều lệ).

Do bị lỗ nặng, các công ty đường sắt cơ bản không đảm bảo vốn tự có, cũng khó đạt điều kiện vay để sắm mới phương tiện thay thế số toa, đầu máy hết hạn.

Trước đó, vào tháng 10/2021, có 37 toa xe tự hành diesel DMU loại Kiha 40 và Kiha 48 được Nhật Bản sản xuất giai đoạn 1979-1982 do Công ty Đường sắt Đông Nhật Bản (JR East) sử dụng, hiện đã ngừng khai thác. Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) muốn nhập toàn bộ số toa xe trên.

Tuy vậy, đề xuất này gặp phải dư luận trái chiều, vào tháng 11/2021, Phó thủ tướng Lê Văn Thành không đồng ý nhập khẩu và khai thác 37 toa xe nêu trên như ý kiến của Bộ GTVT.

Tuấn Minh