4 tuyến cao tốc được Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) đề nghị tăng phí gồm: Cầu Giẽ – Ninh Bình, Nội Bài – Lào Cai, Đà Nẵng – Quảng Ngãi, TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây.

r cao toc ha noi lao cai
Tuyến cao tốc Hà Nội – Lào Cai dài 264km. (Ảnh: epass-vdtc.com.vn)

VEC vừa có văn bản kiến nghị Bộ GTVT muốn được tăng giá dịch vụ sử dụng đường bộ với 4 tuyến cao tốc đang khai thác do đơn vị quản lý.

Theo quy định, VEC được phép tăng phí các dự án cao tốc đang quản lý với lộ trình 3 năm 1 lần, mỗi lần tăng 15%. Tuy nhiên, thực tế các tuyến cao tốc của VEC chưa tăng phí lần nào, dù có tuyến đã khai thác trên dưới 10 năm.

Cụ thể, cao tốc Cầu Giẽ – Ninh Bình khai thác được 12 năm, mức phí hiện là 1.500 đồng/km/xe tiêu chuẩn (12 chỗ ngồi trở xuống).

Cao tốc Nội Bài – Lào Cai khai thác được 9 năm, mức phí hiện là 1.500 đồng/km/xe tiêu chuẩn cho đoạn 4 làn xe, và 1.000 đồng/km/xe tiêu chuẩn với đoạn 2 làn xe.

Cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây hiện thu mức phí 2.000 đồng/km/xe tiêu chuẩn.

Cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi đang thu mức phí 1.500 đồng/km/xe tiêu chuẩn.

Về lý do cần phải tăng phí các tuyến cao tốc đang quản lý, VEC cho biết dù được phép 3 năm 1 lần tăng phí, nhưng từ năm 2017 tới nay chưa tuyến cao tốc nào tăng phí. Bên cạnh đó, chi phí trả nợ vay đầu tư các tuyến đường của VEC sẽ tiếp tục tăng. Các dự án cao tốc sau thời gian đưa vào khai thác cũng tới thời điểm phải trung tu, đại tu, nên cần có nguồn tài chính.

Ngoài ra, trong 2 năm 2020-2021, tình hình dịch bệnh COVID-19 đã ảnh hưởng lớn đến kết quả khai thác các dự án do VEC làm chủ đầu tư. Lưu lượng sụt giảm đã ảnh hưởng đến doanh thu và dòng tiền hòa chung 5 dự án do VEC làm chủ đầu tư trong phương án tài chính.

Đề xuất tăng phí từ đầu năm 2024

Theo Tổng Giám đốc VEC, thực hiện theo Nghị quyết số 63/2022/QH15 ngày 16/6/2022 của Quốc hội, VEC thu xếp 6.000 tỷ đồng chi phí đầu tư hoàn thành dự án Bến Lức – Long Thành.

Đối với khoản nợ 5.334,36 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ bảo lãnh đã được Bộ Tài chính ứng trả và khoản lãi phát sinh kèm theo, VEC đang báo cáo, đề xuất Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính chấp thuận đối với khoản nợ gốc 5.334,36 tỷ đồng và lãi phát sinh giai đoạn 2023-2026 sẽ được VEC chi trả từ năm 2022 đến hết năm 2026.

Còn đối với khoản lãi phát sinh giai đoạn 2012 -2022 sẽ được VEC chi trả từ năm 2027 đến hết 2035 theo khả năng cân đối tài chính VEC.

Sau khi cập nhật các thông số, VEC đã tính toán lại phương án tài chính, xây dựng 3 kịch bản tăng phí.

Kịch bản 1: VEC tăng giá dịch vụ sử dụng đường bộ cao tốc từ năm 2024 với lộ trình tăng phí 3 năm/lần, mỗi lần 12%. Tổng doanh thu thu phí 5 dự án giai đoạn 2024-2030 (bao gồm VAT) đạt 50.798 tỷ đồng. Lũy kế dòng tiền hòa chung 5 dự án luôn dương, VEC đảm bảo khả năng trả nợ, có đủ nguồn lực đầu tư đưa Dự án đường Cao tốc Bến Lức – Long Thành vào khai thác đúng tiến độ.

Kịch bản 2: VEC tăng giá dịch vụ sử dụng đường cao tốc từ năm 2025 với lộ trình tăng phí 3 năm/lần với tỷ lệ tăng là 12%. Khi đó, tổng doanh thu thu phí 5 dự án giai đoạn 2024-2030 đạt 48.428 tỷ đồng (bao gồm VAT), giảm 2.371 tỷ đồng so với kịch bản 1. Lũy kế dòng tiền hòa chung 5 dự án thiếu hụt giai đoạn 2026-2034, với mức thiếu hụt lớn nhất 1.261 tỷ đồng vào năm 2033, phương án tài chính bị phá vỡ.

Kịch bản 3: VEC tăng giá dịch vụ sử dụng đường bộ cao tốc từ năm 2027 với lộ trình tăng phí 3 năm/lần với tỷ lệ tăng là 12%. Khi đó, tổng doanh thu thu phí 5 dự án giai đoạn 2024-2030 đạt 46.750 tỷ đồng (bao gồm VAT), giảm 4.048 tỷ đồng so với kịch bản 1, với mức thiếu hụt lớn nhất 2.301 tỷ đồng vào năm 2034, phương án tài chính 5 dự án bị phá vỡ.

Trên cơ sở đó, VEC kiến nghị Bộ GTVT chấp thuận phương án tăng giá dịch vụ sử dụng đường cao tốc các dự án với thời gian tăng thực hiện điều chỉnh từ tháng 1/2024.

Minh Long