Hai anh em ruột 15 và 11 tuổi đến khám trong tình trạng gương mặt tròn, rậm lông, làn da mỏng, rạn da bụng và đùi màu tím đỏ, phù hai chi dưới, kiểu hình Cushing rõ rệt, do lạm dụng thuốc corticoid kéo dài.

tre bi suy thuong than do lam dung thuoc xit mui co chua corticoid
Biểu hiện của hội chứng Cushing là mặt tròn, béo thân, giảm khối lượng cơ, da teo mỏng, lâu lành vết thương, nghiêm trọng là loãng xương, tăng huyết áp… (Ảnh: Bệnh viện Nội tiết Trung ương)

Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho hay gần đây đã tiếp nhận hai ca bệnh là anh em trai ruột (15 và 11 tuổi), được chẩn đoán suy thượng thận do dùng thuốc xịt mũi có thành phần chứa corticoid.

Theo người nhà bệnh nhân, trong 3 năm gần đây, do bị viêm mũi dị ứng, hai anh em đã liên tục dùng thuốc xịt corticoid.

Hiện tại, cả hai anh em có kiểu hình béo phì, người anh có mức BMI 36,22 còn người em ở mức BMI 32,1. Cả hai anh em đều có gương mặt tròn, rậm lông, làn da mỏng, rạn da bụng và đùi màu tím đỏ, phù hai chi dưới, kiểu hình Cushing rõ rệt.

tre bi suy thuong than do lam dung thuoc xit mui co chua corticoid 1
Bệnh nhi bị béo thân, da mỏng, dễ bong tróc mảng lớn. (Ảnh: Bệnh viện Nội tiết Trung ương)

Trước khi nhập viện 10 ngày, người bệnh đi khám dinh dưỡng, phát hiện cortisol máu thấp, được bác sỹ tư vấn ngừng xịt thuốc xịt mũi. Sau khi ngừng thuốc, người bệnh xuất hiện mệt mỏi, chán ăn, chướng bụng. Do vậy, người nhà đã đưa hai anh em đến Bệnh viện Nội tiết Trung ương thăm khám và điều trị.

Cả hai bệnh nhân được chẩn đoán suy thượng thận do lạm dụng thuốc xịt mũi có chứa corticoid.

Theo Ths. Bs Đỗ Doãn Trọng – Khoa Nội tổng hợp Bệnh viện Bãi Cháy, suy tuyến thượng thận là tình trạng tuyến thượng thận sản xuất giảm glucocorticoid hoặc mineralcorticoid hoặc cả hai, dẫn đến rối loạn các quá trình chuyển hóa trong cơ thể, ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến sức khỏe của bệnh nhân, thậm chí gây tử vong.

hoi chung cushing
Kiểu hình của hội chứng Cushing. (Hình ảnh: dẫn qua suckhoedoisong.vn)

Một trong những nguyên nhân gây suy tuyến thượng thận cấp là do dùng thuốc có chứa corticoid chữa bệnh không đúng cách. Dùng corticoid lâu dài dẫn đến nguy cơ suy tuyến thượng thận do tuyến này quen với tình trạng có thuốc trong cơ thể sẽ ngưng hoạt động, không còn duy trì chức năng nội tiết.

Người bệnh cần hiểu về thành phần, công dụng, hướng dẫn sử dụng để biết thuốc có chứa thành phần corticoid hay không. Có nhiều tên thuốc khác nhau chứa corticoid như Medron, Menison, Hydrocortison, Kacor, Prednisolone, Prednisone, Methylprednisolone, Betamethasone, Dexamethasone,… Người bệnh có thể dựa vào kí hiệu tên thuốccó đuôi “sone” (“son”) hoặc “olone” (“olon”) để nhận biết nhóm thuốc có chứa corticoid.

Những người mắc các bệnh lý như dị ứng, xương khớp, tai mũi họng…cần đến khám tại bệnh viện để được bác sĩ tư vấn, hướng dẫn uống thuốc corticoid theo đơn.

Nguyễn Sơn