Tổng thống đắc cử theo ‘chủ nghĩa tự do’ của Argentina Javier Milei hôm thứ Hai (20/11) xác nhận rằng ông sẽ đến thăm cả Israel và Hoa Kỳ trước lễ nhậm chức vào ngày 10 tháng 12, ông mô tả những chuyển đi sẽ mang tính “tâm linh” và dự định gặp gỡ các giáo sĩ Do Thái mà ông tham vấn trong cuộc bầu cử.

GettyImages 1803129093 scaled
Tổng thống mới đắc cử của Argentina Javier Milei theo ‘chủ nghĩa tự do’ phát biểu sau cuộc bầu cử vào ngày 19 tháng 11 năm 2023 tại Buenos Aires, Argentina. Cuộc bầu cử tổng thống vòng hai tìm người kế nhiệm Tổng thống Alberto Fernandez diễn ra khi người dân Argentina đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi lạm phát hàng năm ở mức 142,7%. (Ảnh: Tomas Cuesta/Getty Images)

Chiến thắng vang dội 

Ông Milei đã giành được chức tổng thống một cách long trời lở đất vào tối Chủ nhật (20/11), ông đánh bại Bộ trưởng Bộ Kinh tế đương nhiệm Sergio Massa, một nhà xã hội chủ nghĩa. Nhiệm kỳ của ông Massa được đánh giá bởi lạm phát lên tới 140%, tỷ lệ nghèo đói và thất nghiệp tăng vọt cũng như cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong lịch sử Argentina. Ông Milei, người cho mình là người theo chủ nghĩa tự do, đã hứa sẽ để đồng đô la Mỹ làm tiền tệ chính thức, cắt giảm chi tiêu của chính phủ thông qua việc loại bỏ hoặc tư nhân hóa các cơ quan, và loại bỏ Ngân hàng Trung ương Argentina.

Về chính sách đối ngoại, ông Milei hứa sẽ từ bỏ các chính sách thân Iran, thân Trung Quốc của Tổng thống đương nhiệm Alberto Fernández và hàng dài những người theo chủ nghĩa Peronist (chủ nghĩa dân túy) đi trước ông. 

Ông Milei nhiều lần tuyên bố rằng các đồng minh hàng đầu của Argentina dưới chính quyền của ông sẽ là Israel và Hoa Kỳ. Ông Milei được cho là đã bắt đầu nghiên cứu kinh Torah và cân nhắc việc chuyển đổi sang đạo Do Thái từ đạo Công giáo vào năm 2021, đồng thời ông duy trì tham vấn thường xuyên với nhiều giáo sĩ Do Thái.

Ông Milei thường sử dụng hình tượng và biểu tượng của người Do Thái trong các sự kiện công cộng của mình.

Ông Milei dành sự ủng hộ nhiệt tình cho Israel, đặc biệt sau làn sóng khủng bố chưa từng có của nhóm Hamas ở nước này vào ngày 7 tháng 10. Điều này đáng dấu sự thay đổi mạnh mẽ đối với Argentina. Khi dưới chế độ chủ nghĩa xã hội, Argentina từng xây dựng mối quan hệ thân thiết với chế độ Hồi giáo Iran. Phó tổng thống hiện tại – cựu Tổng thống bà Cristina Fernández de Kirchner, đang phải đối mặt với cáo buộc chính thức về việc giúp Iran bảo vệ những kẻ khủng bố được cho là chịu trách nhiệm về vụ tấn công khủng bố chết người ở Buenos Aires năm 1994.

Bà Fernández de Kirchner được cho là đã đồng ý hủy yêu cầu của Interpol giúp bắt giữ các công dân Iran có liên quan đến vụ đánh bom Hiệp hội tương hỗ Argentina-Israel (AMIA) năm 1994, đó là vụ tấn công khủng bố nguy hiểm nhất ở Tây bán cầu trước ngày 11 tháng 9 năm 2001.

Năm 2015, công tố viên hàng đầu của Argentina, ông Alberto Nisman, đã chuẩn bị một báo cáo chi tiết bằng chứng về thông đồng nhằm bảo vệ những kẻ khủng bố giữa Iran và chính quyền của bà Fernández de Kirchner. Đêm trước khi trình bày bằng chứng của mình trước Quốc hội Argentina, người ta phát hiện ông Nisman đã chết vì vết thương do đạn bắn vào đầu. Chính phủ Fernández de Kirchner phán quyết cái chết là một “vụ tự sát”.

Dưới thời ông Alberto Fernández, Argentina đã chuẩn bị gia nhập liên minh kinh tế BRICS (khối các nền kinh tế mới nổi lớn bao gồm Brasil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi) vào tháng Một cùng với Iran.

Kế hoạch công du trước lễ nhậm chức 

GettyImages 1701084847 scaled
Ông Javier Milei cầm bản sao tờ một trăm đô la có ảnh của ông trong một cuộc biểu tình vào ngày 25 tháng 9 năm 2023 tại San Martin, Buenos Aires, Argentina. (Ảnh: Tomas Cuesta/Getty Images)

Phát biểu trên chương trình Alguien Tiene que Decirlo (“Ai đó phải nói điều đó”) trên Đài phát thanh Mitre của Argentina, ông Milei hôm thứ Hai (20/11) xác nhận kế hoạch chuyến công du Mỹ và Israel trong tương lai gần.

“Chuyến đi đầu tiên của tôi sẽ là Hoa Kỳ… và sau đó tôi sẽ tới Israel, đó sẽ là những chuyến đi đầu tiên tôi thực hiện”, ông nói. “Chuyến đi mang nhiều ý nghĩa tinh thần hơn điều gì khác”.

Ông Milei cho biết ông sẽ gặp các giáo sĩ Do Thái thân thiện ở New York và Miami, Florida, rồi từ đó đến Israel. Ông cho biết ông đã gửi lời mời đại sứ Israel ở Buenos Aires đi cùng ông.

Những chuyến đi sẽ phản ánh lời hứa trong chiến dịch tranh cử của ông. Vào tháng Tám, ông Milei nói với tờ báo ‘La Nación’ của Argentina rằng các đồng minh hàng đầu của ông sẽ là Mỹ và Israel, “với tất cả hàm ý”.

“Tôi coi Israel là một đồng minh nên tôi đã nói rằng tôi sẽ chuyển đại sứ quán từ Tel Aviv đến Jerusalem”, ông hứa.

Trong một báo cáo mở rộng với tờ báo Tây Ban Nha El País, ông Milei nêu chi tiết mối quan tâm việc nghiên cứu Kinh Torah bắt đầu từ năm 2021. Ông Milei được cho là đã tìm kiếm các giáo sĩ Do Thái để giúp ông nghiên cứu văn bản thiêng liêng của người Do Thái và cân nhắc việc cải đạo, ông đã công khai bày tỏ lo ngại về việc giữ ngày Sa-bát (ngày nghỉ và ngày thứ bảy trong Do Thái giáo) khi làm tổng thống. 

Tờ báo cho biết một trong những câu cửa miệng phổ biến nhất của chiến dịch tranh cử của Milei là gọi những người ủng hộ ông là “lực lượng của Thiên đàng”, đây là cách diễn giải một trích dẫn trong sách ‘3 Maccabees’. Ngoài ra những người ủng hộ ông Milei thường đăng các meme (ảnh chế) có nội dung “chào mừng đến với lực lượng của Thiên đàng” – kèm theo hình ảnh bộ phim hoạt hình Dragonball Z của Nhật Bản – cho bất kỳ ai đăng những cảm xúc tích cực về ông Milei.

Ông Milei cũng đặc biệt ghi nhận những lời cầu nguyện của người Do Thái đã tiếp thêm sức mạnh cho ông trong cuộc phỏng vấn với người dẫn chương trình Tucker Carlson vào tháng Chín, ông nói rằng ông rất biết ơn vì “có rất nhiều người đang cầu nguyện” cho ông.

“Tôi rất vui khi có nhiều người đến Kotel – Bức tường phía Tây ở Israel và để lại lời thỉnh cầu cho tôi. Tôi cảm thấy tốt, tôi cũng tin chắc vào những gì mình đang làm. Cuộc sống không có tự do thì không đáng sống.”