Các lực lượng Nga đã tiến hành tra tấn rộng rãi và có hệ thống những thường dân bị giam giữ tại Ukraine, hành quyết hàng chục người trong số họ, văn phòng nhân quyền Liên Hợp Quốc (LHQ) cho biết hôm thứ Ba (27/6).

Cơ quan này đã phỏng vấn hàng trăm nạn nhân và nhân chứng cho một báo cáo nêu chi tiết hơn 900 trường hợp dân thường, bao gồm cả trẻ em và người già, bị Nga giam giữ tùy tiện trong cuộc xung đột.

Người đứng đầu văn phòng nhân quyền của Liên Hợp Quốc tại Ukraine cho biết, đại đa số những người được phỏng vấn cho biết họ đã bị tra tấn; trong khi một số trường hợp bị bạo hành tình dục trong thời gian bị lực lượng Nga giam giữ.

Bà Matilda Bogner nói: “Tra tấn được sử dụng để buộc các nạn nhân thú nhận đã giúp đỡ các lực lượng vũ trang Ukraine, buộc họ hợp tác với chính quyền chiếm đóng hoặc đe dọa những người có quan điểm thân Ukraine.”

Báo cáo, bao gồm khoảng thời gian 15 tháng kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược của Nga đến tháng 5 năm 2023, cũng ghi nhận 75 trường hợp bị lực lượng an ninh Ukraine giam giữ tùy tiện, cho biết một tỷ lệ đáng kể trong số này cũng dẫn đến những vụ cưỡng bức mất tích.

Bà Bogner cho biết hơn một nửa số người bị lực lượng Ukraine giam giữ cũng cho biết họ đã bị tra tấn hoặc ngược đãi, thường là trong khi họ đang bị thẩm vấn hoặc ngay sau khi bị bắt.

Bà cho biết Ukraine đã cho phép các nhà điều tra của Liên Hợp Quốc “tiếp cận bí mật không bị cản trở” với những người bị giam giữ tại các trung tâm giam giữ chính thức, ngoại trừ nhóm 87 thủy thủ Nga.

“Liên bang Nga đã không cấp cho chúng tôi quyền tiếp cận như vậy, bất chấp yêu cầu của chúng tôi,” bà Bogner nói.

Văn phòng nhân quyền của Liên Hợp Quốc trước đây đã ghi nhận việc Nga giam giữ và hành quyết tập thể các tù nhân chiến tranh Ukraine. Báo cáo mới nhất cho thấy các lực lượng Nga cũng đã thực hiện ít nhất 77 vụ hành quyết tập thể thường dân.

Báo cáo cho biết những người bị giam giữ bao gồm các quan chức địa phương, tình nguyện viên nhân đạo, linh mục và giáo viên, nhiều người trong số họ bị biệt giam trong “điều kiện tồi tệ”.

Các chuyên gia của Liên Hợp Quốc không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy chính quyền Nga đã điều tra các cáo buộc lạm dụng bởi lực lượng của chính họ và báo cáo bày tỏ lo ngại về dự luật miễn trách nhiệm hình sự cho thủ phạm đối với các tội ác gây ra ở các khu vực bị chiếm đóng của Ukraine trong một số trường hợp.

“Điều này sẽ vi phạm nghĩa vụ của nhà nước trong việc điều tra và truy tố các hành vi vi phạm nghiêm trọng luật nhân đạo quốc tế và vi phạm trắng trợn luật nhân quyền quốc tế,” bà Bogner nói.

Trong khi Ukraine đã tiến hành các cuộc điều tra hình sự chống lại các lực lượng Nga về việc giam giữ dân thường, dẫn đến 23 bản án, văn phòng nhân quyền của Liên Hợp Quốc cho biết họ không biết về bất kỳ cuộc điều tra nào đối với các lực lượng của chính Ukraine vì những vi phạm như vậy.

Bà kêu gọi cả hai bên cung cấp thông tin cho người thân về nơi ở và số phận của những người bị giam giữ và trả tự do cho bất kỳ thường dân nào vẫn bị giam giữ tùy tiện.

Ngân Hà (theo AFP)