Nhiều tờ báo Nhật Bản đã đưa tin chính phủ theo đường lối bảo thủ của Thủ tướng Kishida Fumio đang mong muốn thiết lập liên lạc với cựu Tổng thống Donald Trump trước khả năng ông sẽ sớm trở lại Nhà Trắng.

Kishida Fumio
Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida trong chuyến thăm Manila, Philippines ngày 04/11/2023, khi căng thẳng leo thang giữa Bắc Kinh và quốc gia Đông Nam Á về tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông. (Ảnh: Ezra Acayan/Getty Images)

Ông Trump đã giành chiến thắng quyết định trong các cuộc họp kín sơ bộ ở Iowa vừa qua, đánh bại ba đối thủ  với số điểm phần trăm cách biệt lớn nhất trong lịch sử các cuộc họp kín của Đảng Cộng hòa ở Iowa. 

Doanh nhân Vivek Ramaswamy, đã bỏ cuộc đua và ủng hộ ông Trump, hiện chỉ còn lại Thống đốc bang Florida Ron DeSantis và cựu Thống đốc Nam Carolina Nikki Haley tham gia cạnh tranh giành đề cử viên tổng thống 2024 của Đảng Cộng hòa cùng ông Trump. 

Trước khả năng ông Trump được đề cử và tranh cử với Tổng thống đương nhiệm Joe Biden ngày càng cao, các cuộc thăm dò gần đây cho thấy ông đang thu hút sự ủng hộ ở các bang quan trọng để có khả năng giành được chức tổng thống trong cuộc tổng tuyển cử năm 2024. 

Trong nhiệm kỳ đầu tiên từ năm 2016 đến 2020, ông Trump đã ưu tiên Nhật Bản trong chính sách đối ngoại của mình. Lãnh đạo nước ngoài đầu tiên gặp mặt ông Trump sau chiến thắng năm 2016 là cố thủ tướng Nhật Bản, Abe Shinzo. Hai người đã phát triển tình bạn thân thiết. Thủ tướng hiện tại của Nhật Bản, ông Kishida Fumio từng là bộ trưởng ngoại giao của ông Abe.

Tờ báo thiên tả Nhật Bản Asahi Shimbun hôm thứ Tư (17/1) đưa tin rằng ông Kishida có thể đã cử Phó Thủ tướng Aso Taro đến thiết lập liên lạc với đội ngũ của ông Trump trong chuyến thăm Mỹ gần đây. 

Trong chuyến thăm Hoa Kỳ từ ngày 9 đến ngày 13 tháng 1, ông Aso được cho là đã “phát biểu tại một sự kiện do một tổ chức tư vấn Hoa Kỳ tài trợ và gặp gỡ các quan chức chính phủ Hoa Kỳ”, theo tờ Asahi. “Nhưng theo các nguồn tin, ông Aso cũng đã cố gắng gặp mặt cựu Tổng thống Donald Trump, người đang trên đường trở lại”.

Ông Aso được cho là đã đến New York cùng lúc với ông Trump nhưng cả hai không gặp nhau. Các nguồn tin giấu tên nói với Asahi rằng đội ngũ của ông Trump cũng đã “cử người thăm dò” tới gặp ông Aso để thiết lập lại liên lạc với chính phủ Nhật Bản.

Ông Aso công khai phủ nhận việc có bất kỳ kế hoạch gặp ông Trump khi ở Mỹ.

Một tờ báo khác của Nhật Bản, Yomiuri Shimbun, trước đó đưa tin Thủ tướng Kishida “tin rằng ông Donald Trump có nhiều khả năng giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa” và do đó có khả năng trở thành tổng thống. 

Tờ báo cũng đưa tin rằng ngay sau khi ông Aso trở về Nhật Bản, cả ông và Thủ tướng Kishida đã thảo luận về cuộc đua tổng thống Mỹ, tờ Yomiuri khẳng định, theo một nguồn tin ẩn danh. 

Tờ Yomiuri mô tả ông Biden như sự cản trở đối với nỗ lực liên hệ với ông Trump của Nhật Bản: “Mối quan hệ với chính quyền Biden khiến các quan chức chính phủ Nhật Bản khó liên lạc chính thức với đội ngũ của ông Trump”.

Tờ South China Morning Post có trụ sở tại Hồng Kông, trích dẫn báo cáo của Asahi Shimbun, cho rằng chính phủ Nhật Bản đang thổi phồng “cái tôi” của ông Trump. 

Với tư cách là tổng thống, ông Trump đã có những cuộc gặp với nhà độc tài cộng sản Triều Tiên Kim Jong-un nhiều lần, dẫn đến sụt giảm đáng kể số vụ thử tên lửa hạt nhân bất hợp pháp và các hành vi hiếu chiến khác của Bình Nhưỡng.

Ông Toshimitsu Shigemura, giáo sư chính trị và quan hệ quốc tế tại Đại học Waseda, nói với South China Morning Post: “Việc ông Trump xây dựng bất kỳ hình thức liên minh nào với Triều Tiên đều là kịch bản ác mộng của Nhật Bản”.

Tuy nhiên tờ báo bỏ qua rằng chính phủ Nhật Bản đã cố gắng thực hiện kiểu ngoại giao tương tự như ông Trump đã làm. Trong nhiệm kỳ của mình, cố thủ tướng Nhật Shinzo Abe, được cho là đã tìm kiếm một cuộc gặp trực tiếp với ông Kim nhưng điều đó chưa bao giờ diễn ra. 

Thủ tướng đương nhiệm Kishida đã mời ông Kim gặp mặt trong bài phát biểu trước Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vào tháng 9 năm 2023.

“Từ góc độ cùng nhau mở ra một kỷ nguyên mới, tôi muốn bày tỏ quyết tâm gặp mặt trực tiếp Chủ tịch Kim Jong-un bất cứ lúc nào mà không cần bất kỳ điều kiện gì”. 

Trong nhiệm kỳ của mình, cố thủ tướng Abe đã chào đón ông Trump cùng cựu Đệ nhất phu nhân Melania Trump một cách long trọng tại Nhật Bản vào năm 2019. Ông Trump là khách mời danh dự cùng với ông Abe và  cựu Đệ nhất phu nhân Abe Akie tại một giải đấu vật sumo, tại đây ông Trump đã trao cúp cho người chiến thắng.

Ông Abe từ chức thủ tướng vào năm 2020 do tình trạng sức khỏe không tốt vì biến chứng viêm loét đại tràng. Ông vẫn là một nhân vật có ảnh hưởng trong chính trường Nhật Bản cho đến tháng 7 năm 2022, khi một sát thủ dùng súng tự chế giết ông giữa ban ngày trong một sự kiện công cộng.

“Một tin tức rất tàn khốc, rằng cựu Thủ tướng Shinzo Abe của Nhật Bản, một nhà lãnh đạo và con người vĩ đại, đã bị bắn và đang trong tình trạng rất nghiêm trọng”, ông Trump nói trong một tuyên bố vào thời điểm đó. 

“Ông ấy là một người bạn của tôi và quan trọng hơn là với nước Mỹ. Đây là một đòn giáng mạnh vào những người dân Nhật Bản tuyệt vời, những người đã vô cùng yêu mến và ngưỡng mộ ông ấy. Tất cả chúng tôi đang cầu nguyện cho Shinzo và gia đình của ông ấy!” ông Trump nói.