Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã giành được chiến thắng lớn tại cuộc bầu cử sơ bộ ở tiểu bang Iowa, càng củng cố thêm vị thế dẫn đầu của ông trong cuộc đua giành đề cử ứng cử viên tranh cử tổng thống của Đảng Cộng hòa.

id14159747 Iowa Trump win 5
Vào ngày 15/1/2024, ông Trump dễ dàng giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa ở Iowa (Ảnh: Epoch Times / Getty Images / Shutterstock)

Cuộc bầu cử sơ bộ này không hẳn là một thất bại hoàn toàn đối với những người còn lại, khi Thống đốc bang Florida Ron DeSantis về đích ở vị trí thứ hai, với tỷ lệ phiếu bầu cao hơn nhiều so với những gì ông thấy trong các cuộc thăm dò gần đây. Bà Haley, cựu Đại sứ Liên Hợp Quốc, đứng ở vị trí thứ ba, trong khi các cuộc thăm dò gần đây dự đoán bà sẽ ở vị trí thứ hai.

97% số phiếu đã được kiểm. Kết quả cho thấy cựu Tổng thống Trump có 51% phiếu bầu, ông DeSantis có 21%, bà Haley có 19% và ông Vivek Ramaswamy chỉ có dưới 8%.

Ông Trump giành thắng lợi lớn

Cựu Tổng thống Trump đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ ở Iowa với 51% số phiếu bầu, tiếp tục khẳng định vị trí dẫn đầu của ông trong cuộc đua giành đề cử của Đảng Cộng hòa.

Ông Trump giành được 30 điểm phần trăm, cách biệt lớn nhất trong lịch sử cuộc bầu cử sơ bộ ở Iowa.

Người dẫn đầu hiện được kỳ vọng sẽ dùng chiến thắng quyết định để tạo đà cho các cuộc tranh cử tổng thống sắp tới ở các tiểu bang khác.

Ông Thomas Hagle, giáo sư tại Đại học Iowa, nói với tờ Epoch Times trước cuộc bầu cử sơ bộ rằng chiến thắng lớn của ông Trump “có thể làm suy yếu động lực của bà Haley ở New Hampshire”.

Ông nói: “Nếu ông Trump thắng Iowa, New Hampshire và sau đó là Nam Carolina, có vẻ khó ngăn chặn [đà chiến thắng] ông ấy trừ khi một số sự cố không liên quan làm gián đoạn chiến dịch tranh cử”.

Ông Trump thắng sớm

Hơn nửa giờ sau khi cuộc họp kín ở Iowa bắt đầu lúc 7h tối theo giờ Mỹ, nhiều kênh truyền thông tuyên bố ông Trump là người chiến thắng. Nhiều người dân Iowa vào thời điểm đó vẫn đang bỏ phiếu và có thể dễ dàng xem kết quả trên điện thoại thông minh của họ.

Khi phóng viên Nathan Worcester của Epoch Times nghe tin về chiến thắng của ông Trump ở thành phố Pleasant Hill (tiểu bang Iowa), các cuộc bầu cử sơ bộ xung quanh anh vẫn đang tiếp tục.

Ngay sau khi CNN dự đoán chiến thắng của ông Trump, phóng viên CNN Jake Tapper cho biết: “Trong trí nhớ của tôi, đây là lần đầu tiên tuyên bố chiến thắng sớm nhất.”

Nhóm tranh cử của ông DeSantis phản ứng nhanh chóng và tiêu cực trước thông tin này.

“Thật phẫn nộ khi giới truyền thông can thiệp vào cuộc bầu cử bằng cách công bố kết quả trước khi hàng chục ngàn người dân Iowa có cơ hội bỏ phiếu”, ông Andrew Romeo, giám đốc truyền thông của ông DeSantis, viết trên mạng xã hội X vài phút sau khi chương trình phát sóng và các kênh truyền thông trực tuyến đưa tin về kết quả. “Các kênh truyền thông đã chuẩn bị sẵn sàng xe tăng cho ông Trump và đây là ví dụ về can dự vào bầu cử gây sốc nhất cho đến nay.”

Một số người cho biết AP đã vi phạm các nguyên tắc tranh cử của chính mình, tức “AP sẽ không tuyên bố người chiến thắng cho đến khi tất cả các điểm bỏ phiếu trong khu vực tài phán đóng cửa.”

Epoch Times đã liên hệ với hãng tin AP để bình luận về những tuyên bố này.

“AP tuyên bố cựu tổng thống là người chiến thắng dựa trên phân tích kết quả bầu cử sơ bộ và cả khảo sát của AP VoteCast về những cử tri dự định tham dự các cuộc họp kín vào tối thứ Hai,” hãng tin này cho biết trong một bài báo giải thích quyết định của mình, “cả hai đều cho thấy Trump có một sự dẫn đầu không thể vượt qua”.

Alyssa Wallace, người cùng chồng, anh Seth, tham dự bữa tiệc theo dõi ứng cử viên Ramaswamy ở Des Moines, cho biết: “Sớm như thế này mà đã tuyên bố chiến thắng rồi, điều này thật điên rồ.” “Chúng tôi thậm chí đến ít nhất 7h30 tối mới bỏ phiếu.”

Cựu Tổng thống Trump đã viết trên Truth Social sau 9h tối theo giờ miền Trung nước Mỹ rằng “Cảm ơn các Iowa, tôi yêu các bạn!!!”

Ông Ramaswamy rút lui, ủng hộ ông Trump

Ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng hòa Ramaswamy đứng thứ tư trong cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa ở Iowa. Ông kết thúc chiến dịch tranh cử của mình vào cuối ngày 15/1, trước sự thất vọng của những người ủng hộ ông.

“Thật khó đối với tôi, tôi phải thừa nhận điều này”, ông Ramaswamy nói trong một video phát sóng trực tiếp trên X, “Tối nay chúng tôi không đạt được sự vui mừng bất ngờ mà chúng tôi muốn mang đến, tôi cho rằng đây là một thực tế khó khăn mà chúng tôi phải chấp nhận trong hoạt động tranh cử.”

“Tôi rất tự hào về tất cả những người ủng hộ chúng tôi.” vị doanh nhân và nhà đầu tư chống thức tỉnh (anti-woke) này sau đó tiết lộ rằng Tổng thống Trump sẽ nhận được “sự ủng hộ hoàn toàn” của ông.

Cô Angie Marie đến từ thành phố Des Moines, người lần đầu tiên tham dự bầu cử sơ bộ, không hiểu tại sao ông Ramaswamy lại chọn kết thúc hoạt động tranh cử của mình.

“Tôi muốn khóc”, cô nói, “Đây chỉ là cuộc bầu cử sơ bộ đầu tiên. Vì sao bây giờ lại dừng lại?”

Điều khiến cô càng không hài lòng hơn là việc ông Ramaswamy ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump, người “không có gì tốt để nói về ông ấy trong 72 giờ qua”.

Khi được hỏi liệu cô có ủng hộ ông Trump hay không, cô ấy trả lời thẳng thừng: “Không!”

Anh Matthew Garcia, 34 tuổi, đến từ thành phố Des Moines và lần đầu tiên tham dự cuộc bầu cử sơ bộ, cũng bày tỏ quan điểm tương tự.

Là một người độc lập và chưa bao giờ tham gia nhiều vào chính trị, anh cho biết ông Ramaswamy là “thử nghiệm mở các giả định về cách kết nối với thế hệ chúng ta”, đồng thời thông qua podcast và các cuộc thảo luận trên mạng xã hội, ông Ramaswamy đã để lại cho Garcia ấn tượng sâu sắc. Anh nói không biết phải ủng hộ ai lúc này.

“Ông ấy vẫn còn trẻ và hiện đang được chú ý. Tôi nghĩ ông ấy nên lần nữa tranh cử lại. Tôi nghĩ ông ấy sẽ tranh cử lại.”

Buổi phát sóng trực tiếp của ông Ramaswamy sau khi tuyên bố rút lui khỏi cuộc tranh cử, cho thấy ông đang trò chuyện vui vẻ với những người ủng hộ mình.

Cựu Tổng thống Trump nói tích cực về ông Ramaswamy trong bài phát biểu chiến thắng. Người sáng lập SpaceX, Elon Musk, trả lời bài đăng của Tim Pool trên X về việc ông Ramaswamy rút khỏi cuộc tranh cử, ông viết: “Làm tốt lắm, cái kết rất chất lượng.” 

Triển vọng của bà Haley không chắc chắn

Vào buổi tối, khi ông Trump tiếp tục dẫn trước cả bà Haley và ông DeSantis với tỷ số cách biệt lớn, thì cuối cùng ông DeSantis đã dẫn trước bà Haley.

Tuy nhiên, ít nhất ở một số vùng của Iowa, cựu Đại sứ tại Liên Hợp Quốc có thể đang làm tốt hơn những gì một bản đồ toàn tiểu bang cho thấy.

Jacqueline Rieckena, một thành viên trong nhóm của ông Ramaswamy, nói với Epoch Times tại bữa tiệc theo dõi ứng và ủng hộ ông Ramaswamy tại khách sạn Surety ở Des Moines: “Ở mọi nơi chúng tôi đến, bà Nikki Haley đều thắng.”

Câu hỏi lớn là kết quả này có ý nghĩa gì đối với bà Haley?

Ở một khía cạnh nào đó, một vài cuộc bầu cử sơ bộ tiếp theo có vẻ có lợi cho bà. Bà sẽ sớm tham gia cuộc đua ở Nam Carolina, nơi kinh nghiệm làm thống đốc trong quá khứ có thể mang lại lợi thế cho bà, nhưng có thể không đủ để đánh bại ông Trump.

Cuộc bầu cử sơ bộ tiếp theo của Đảng Cộng hòa sẽ được tổ chức tại New Hampshire vào ngày 23/1. Các cuộc thăm dò của RealClearPolitics cho thấy, tỷ lệ tán thành trung bình của bà là 29,3%, so với 43,5% của ông Trump. Tiểu bang New Hampshire tổ chức bầu cử sơ bộ mở, có nghĩa là các đảng viên Đảng Dân chủ và cử tri độc lập sẽ dễ dàng tham gia hơn so với cuộc bầu cử trong đảng ở Iowa.

Ông David Roberts, một người ủng hộ bà Haley, nói với tờ Epoch Times tại bữa tiệc tranh cử của bà: “Tôi nghĩ khi chúng tôi đến New Hampshire và sau đó đến Nam Carolina, mọi thứ sẽ ngày càng thuận lợi hơn với bà Haley”.

Tuy nhiên, xét từ tình hình bầu cử ở Iowa, xu hướng của bà Haley chưa được đánh giá tốt.

Ông Trump vẫn dẫn đầu ở các quận nội thành và ngoại ô nơi bà Haley được kỳ vọng sẽ làm tốt. Ví dụ tại Quận Polk ở Des Moines, ông Trump nhận được 37,5% phiếu bầu và bà Haley nhận được 26,6%, với chỉ dưới 80% số phiếu bầu vào trước lúc thống kê 9h50 tối.

Nhưng những người ủng hộ trung thành của bà Haley vẫn kiên trì lập trường của mình.

Steph Herold, một người ủng hộ bà Haley, nói với Epoch Times rằng: “Tôi tin vào bà ấy… Tôi nghĩ bà ấy sẽ giành chiến thắng”. 

Chiến thắng sít sao của ông DeSantis

Thống đốc tiểu bang Florida DeSantis nói với những người ủng hộ nhiệt tình tại bữa tiệc theo dõi của ông rằng chiến dịch tranh cử của ông đã vượt qua những trở ngại để đạt được mục tiêu ở Iowa, hiện giờ sẽ chuyển đến New Hampshire và Nam Carolina.

Ông nói: “Chúng tôi đã nhận được phiếu bầu từ Iowa”. Điều này cho thấy một dấu hiệu rằng cử tri Iowa đã đề cử ông với tư cách là ứng cử viên tổng thống tốt nhất, giới thiệu ông tới các khu vực khác nhau trên toàn quốc.

Ông DeSantis đã cố gắng thu hẹp khoảng cách giữa mình và ông Trump một chút, đủ để cho thấy rằng ông ấy đang làm tốt hơn mong đợi. Ông cũng một lần nữa về đích trước bà Haley, người được nhiều người kỳ vọng sẽ về nhì.

Ông DeSantis gọi hoạt động tranh cử của mình là ngọn đuốc để “bảo tồn ngọn lửa thiêng liêng của tự do” và kêu gọi những người theo ông tiếp tục chiến đấu.

Ông nói: “Đừng trốn tránh trách nhiệm này. Chúng tôi hoan nghênh trách nhiệm này”.

Ông rời cuộc mít tinh đi đến Nam Carolina ngay trong đêm, và sau đó đến New Hampshire để tham dự một sự kiện vận động tranh cử vào ngày 16/1.

Cuộc đua tại tiểu bang New Hampshire

Ông DeSantis về nhì tại Iowa nhưng sau đó phải đối đầu với bà Haley trong một tình thế khó khăn hơn. Bà Haley đang dẫn đầu rõ ràng trước ông ở New Hampshire. Cuộc bầu cử sơ bộ của tiểu bang này dự kiến ​​diễn ra vào ngày 23/1, chỉ 8 ngày sau cuộc bầu cử sơ bộ ở Iowa.

Ông Trump dẫn đầu các cuộc thăm dò ở New Hampshire, nhưng với tỷ số nhỏ hơn ở Iowa. Tỷ lệ ủng hộ của ông Trump ở bang này là 44%, trong khi tỷ lệ ủng hộ của bà Haley là 28%. Ông DeSantis đứng thứ tư với 7%, sau cựu Thống đốc bang New Jersey Chris Christie, người đã đình chỉ chiến dịch tranh cử của mình một tuần trước. Một số cuộc thăm dò cho thấy bà Haley và ông Trump cách nhau trong khoảng 10 điểm phần trăm.

Bà Haley có vẻ sẽ đánh bại ông DeSantis ở tiểu bang New Hampshire. Nếu là như vậy, ông DeSantis có thể cần phải đối đầu với cả bà Haley và ông Trump ở Nam Carolina, nơi tiếp theo trong cuộc bỏ phiếu.

Bà Haley là người gốc Nam Carolina, từng giữ chức thống đốc hai nhiệm kỳ. Tiểu bang này sẽ bỏ phiếu vào ngày 24/2.