Nhật Bản hôm thứ Ba cho biết họ sẽ bắt đầu xả hơn 1 triệu tấn nước thải phóng xạ đã qua xử lý từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima vào thứ Năm, một kế hoạch đã vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ từ Trung Quốc.

Embed from Getty Images

Kế hoạch này được chính phủ Nhật Bản phê duyệt hai năm trước vì có ý nghĩa quan trọng trong nỗ lực ngừng hoạt động nhà máy, nhưng cũng bị các nhóm đánh cá địa phương phản đối vì lo ngại tổn hại về danh tiếng và đe dọa sinh kế của họ.

Nhật Bản khẳng định việc xả nước là an toàn. Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc, cũng đã phê duyệt kế hoạch này vào tháng 7, cho biết nó đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế và tác động của nó đối với con người và môi trường là “không đáng kể”.

Tuy nhiên, một số nước láng giềng vẫn bày tỏ sự hoài nghi về tính an toàn của kế hoạch này, trong đó Bắc Kinh nổi lên là nước chỉ trích mạnh mẽ nhất. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Uông Văn Bân hồi tháng 7 nói rằng Nhật Bản đã thể hiện sự ích kỷ và kiêu ngạo, và đã không tham khảo ý kiến đầy đủ của cộng đồng quốc tế về việc xả nước.

Trung Quốc cấm nhập khẩu hải sản từ 10 khu vực của Nhật Bản, bao gồm cả Fukushima và thủ đô Tokyo. Nhập khẩu hải sản từ các tỉnh khác được phép nhưng phải vượt qua các cuộc kiểm tra phóng xạ và có bằng chứng sản xuất bên ngoài 10 khu vực bị cấm.

Chính phủ Hồng Kông trước đó cho biết sẽ ngay lập tức cấm nhập khẩu thực phẩm từ các quận Tokyo, Fukushima, Chiba, Gunma, Tochigi, Ibaraki, Miyagi, Niigata, Nagano và Saitama nếu Nhật Bản xả nước thải hạt nhân đã qua xử lý.

Các nhà hoạt động Hàn Quốc cũng phản đối kế hoạch này, mặc dù Seoul đã kết luận từ nghiên cứu của chính mình rằng việc xả nước đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế và cho biết họ tôn trọng đánh giá của IAEA.

Nhật Bản cho biết nước sẽ được lọc để loại bỏ hầu hết các nguyên tố phóng xạ ngoại trừ triti, một đồng vị của hydro khó tách khỏi nước. Nước được xử lý sẽ được pha loãng xuống dưới mức triti được quốc tế chấp nhận trước khi được thải ra Thái Bình Dương.

Vào tháng 3 năm 2011, thảm họa kép động đất và sóng thần đã khiến ba lõi lò phản ứng tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima tan chảy, giải phóng lượng lớn phóng xạ vào môi trường xung quanh. Công ty Điện lực Tokyo (TEPCO), đơn vị vận hành nhà máy, phải sử dụng lượng lớn nước để làm mát lò phản ứng và thu gom chúng trong các bể chứa trong khuôn viên nhà máy.

TEPCO đã xây hơn 1.000 bể khổng lồ chứa 1,32 triệu tấn nước ô nhiễm dùng để làm mát lò phản ứng, nhưng giờ đây không còn đất để xây thêm bể chứa. Họ cũng cần giải phóng không gian để tiến hành tháo dỡ nhà máy an toàn.

Nhật Minh