Thẩm phán liên bang, bà Tanya Chutkan đã ấn định ngày xét xử vụ án liên quan đến nỗ lực của cựu Tổng thống Donald Trump thách thức kết quả bầu cử năm 2020 vào ngày 4 tháng 3 năm 2024. 

Bà Chutkan tuyên bố rằng cả hai ngày xét xử do các luật sư của cựu tổng thống và biện lý đặc biệt Jack Smith đưa ra đều không thể chấp nhận được, mặc dù quyết định của bà chỉ vượt quá hai tháng so với những gì ông Smith đề xuất và sớm hơn hai năm so với những gì bên bị cáo mong muốn.

Thẩm phán Chutkan cho biết bà đã tính đến các phiên xét xử khác mà cựu Tổng thống Trump đang phải đối mặt, nhưng sẽ không xem xét hoàn cảnh cá nhân hoặc nghề nghiệp của ông, tức là không xem xét đến lịch trình tranh cử tổng thống năm 2024 của ông.

Cựu Tổng thống Trump sau đó đã chỉ trích quyết định này là “can thiệp bầu cử” trong một tuyên bố, đồng thời thề sẽ đưa vấn đề này lên Tòa án Phúc thẩm Liên bang tại Washington D.C.

“Hôm nay, một thẩm phán thiên vị, ghét Trump chỉ cho tôi gia hạn hai tháng, đúng như điều mà chính phủ tham nhũng của chúng ta mong muốn, THỨ BA TRỌNG ĐẠI (*). Tôi sẽ KHÁNG CÁO!” ông Trump viết trên nền tảng Truth Social của mình. 

*(Ngày thứ Ba trong đầu tháng Hai hay tháng Ba của năm Bầu cử tổng thống Hoa Kỳ khi mà nhiều tiểu bang tổ chức Bầu cử sơ bộ tổng thống Hoa Kỳ nhất để chọn đề cử viên của đảng tranh cử tổng thống vào tháng Mười Một cùng năm.)

Ông Smith hôm 1/8 đưa ra 4 cáo buộc chống lại cựu Tổng thống Trump, trong đó có âm mưu cản trở việc kiểm đếm phiếu đại cử tri, cũng như âm mưu chống lại quyền bầu cử của người Mỹ.

Bản cáo trạng dựa trên giả định rằng Tổng thống Trump đã không thực sự tin chiến thắng của ông trong cuộc bầu cử đã bị tước đoạt một cách bất hợp pháp và rằng những nỗ lực của ông trong việc thách thức kết quả bầu cử là bất hợp pháp.

Thời điểm xét xử vụ án này có những tác động chính trị. Cựu Tổng thống Trump có thể muốn trì hoãn ngày xét xử đến sau cuộc bầu cử, trong khi các đối thủ của ông muốn thấy ông bị kết án ngay trong mùa bầu cử. Ngày xét xử được thẩm phán lựa chọn là vào đúng một ngày trước loạt cuộc bầu cử sơ bộ “Thứ Ba Trọng Đại ” ở 16 tiểu bang.

Ông Smith trước đó đã yêu cầu ngày xét xử vào tháng 1 năm 2024 với việc lựa chọn bồi thẩm đoàn sớm nhất là vào ngày 11 tháng 12 năm 2023. Trong khi đó, bên bị cáo đề xuất ngày xét xử vào tháng 4 năm 2026.

Vụ án này có vẻ đặc biệt phức tạp. Là một phần của quá trình làm rõ vụ việc, các công tố viên gần như đã hoàn tất việc bàn giao cho bên bào chữa khoảng 12,8 triệu tài liệu và hồ sơ, theo thông tin từ công tố viên liên bang bà Molly Gaston cho biết trong phiên điều trần.

Bà Molly Gaston lưu ý rằng hơn 60% tài liệu và hồ sơ này đến từ các tổ chức và cá nhân có liên kết với cựu tổng thống, ngụ ý rằng bên bào chữa không cần phải xem lại tất cả tài liệu vì họ có thể đã xem một số tài liệu trước đó rồi. 

Ông John Lauro, luật sư của cựu Tổng thống Trump gọi cách lập luận như vậy của công tố viên Molly Gaston là “nực cười”, cáo buộc các công tố viên đang cố gắng biến vụ án thành một “phiên tòa dàn dựng”.

Ông John Lauro nói, thật “vô lý” khi các công tố viên đề nghị ông có thể rà soát tất cả các tài liệu và hồ sơ đó chỉ trong vòng bốn tháng.

Thẩm phán Chutkan bẻ lại rằng cựu tổng thống có sẵn các nguồn lực mà các bị cáo khác không có, nhưng bà không giải thích những nguồn lực nào hoặc tại sao ông ấy buộc phải sử dụng chúng còn các bị cáo khác thì không.

Bà Chutkan chỉ ra rằng các luật sư có thể đã xem xét các tài liệu sẵn có ngay cả trước khi cáo buộc được đưa ra.

Luật sư Lauro cho biết sẽ có một số vấn đề pháp lý tiến trình trước tòa sơ thẩm cần được khởi kiện, bao gồm trát đòi hầu tòa và một số câu hỏi liên quan đến việc ông Smith sử dụng luật hình sự mới lạ.

Thẩm phán Chutkan cười nhạo nhận xét của ông Lauro rằng ông sẽ đứng trước mặt bà để tranh luận về những vấn đề đó trước phiên tòa.

Bà Gaston lưu ý rằng cựu Tổng thống Trump và các luật sư của ông đã đưa ra những bình luận công khai liên quan đến vụ việc cũng như công việc của Ủy ban 6/1 của Hạ viện. Ủy ban này do đảng Dân chủ lập ra khi còn chiếm đa số và hiện đã bị giải tán khi đảng Cộng hòa giành lại được quyền kiểm soát Hạ viện sau cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2022. 

Bà Gaston nói, bên bào chữa không thể khẳng định rằng nghiên cứu của họ mới bắt đầu vào ngày đưa ra bản cáo trạng, đồng thời lập luận rằng công chúng rất quan tâm đến việc giải quyết nhanh chóng vụ án.

Bà Gaston tiếp tục nói, các bài đăng trên mạng xã hội của cựu tổng thống có thể gây phương hại đến nhóm bồi thẩm đoàn.

Cựu Tổng thống Trump hiện đang phải đối mặt với phiên tòa xét xử vào tháng 5 năm 2024 trong một vụ án khác do ông Smith đưa ra ở Florida liên quan đến việc ông Trump lưu giữ các tài liệu quốc phòng từ nhiệm kỳ của ông.

Một phiên tòa khác, dự kiến diễn ra vào tháng 3 năm 2024 tại New York, liên quan đến cáo buộc ông Trump làm giả sổ sách kế toán. 

Và một vụ án khác đang được tiến hành ở tiểu bang Georgia, cũng nhắm vào nỗ lực của cựu tổng thống nhằm thách thức kết quả bầu cử năm 2020. Ngày xét xử vụ án này vẫn chưa được ấn định, nhưng Công tố viên Địa hạt Fulton Fani Willis đầu tiên đã đề xuất phiên xét xử lần đầu vào tháng 3 năm 2024 và sau đó đã đổi lại đề xuất vào tháng 10 năm 2023 khi một trong những đồng bị cáo yêu cầu được xét xử nhanh chóng. Một số luật sư cho rằng ngay cả ngày xét xử vào  tháng 3 năm 2024 cũng là không thực tế.