Trường hợp Brite: Con đường khác giúp lĩnh vực chip TQ lách lệnh trừng phạt của Mỹ
- Lý Nguyệt
- •
Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) lách lệnh cấm chip của Mỹ bằng sử dụng các công ty chip không nằm trong danh sách đen trừng phạt, qua đó vẫn tiếp tục có được nguồn tài chính và kỹ thuật từ Mỹ để thúc đẩy hoạt động sản xuất chip.
Brite vẫn nhận được tài trợ và hỗ trợ kỹ thuật từ Mỹ
Một đánh giá của Reuters về một công ty có tên Brite (Brite Semiconductor) cho thấy công ty này cung cấp ít nhất 6 dịch vụ thiết kế chip cho quân đội ĐCSTQ. Cổ đông lớn thứ hai và nhà cung cấp hàng đầu của Brite là Công ty Quốc tế Sản xuất Bán dẫn Thượng Hải (SMIC) – công ty đã được đưa vào “Danh sách Thực thể” của Mỹ do có mối quan hệ với quân đội của ĐCSTQ.
Tài liệu cho thấy, bất chấp những mối quan hệ nhạy cảm, Brite vẫn nhận được tài trợ từ Wells Fargo và công ty đầu tư mạo hiểm Norwest Venture Partners của Mỹ, đồng thời vẫn nhận tài trợ từ hai công ty phần mềm có trụ sở tại California là Synopsys và Cadence và thu được công nghệ cao cấp của Mỹ.
Reuters tuyên bố rằng họ vẫn chưa tìm thấy bất kỳ bằng chứng nào cho thấy mối quan hệ của Brite với các công ty Mỹ vi phạm các quy định của Chính phủ Mỹ.
Thượng nghị sĩ Rubio: Kết quả điều tra gây lo ngại
Chính quyền Tổng thống Biden dưới hỗ trợ của lưỡng đảng đang nỗ lực hết sức để ngăn chặn dòng công nghệ và đầu tư vào ngành công nghiệp chip Trung Quốc. Kể từ khi những hạn chế xuất khẩu đầu tiên được ban hành vào tháng 10/2022, Chính phủ Mỹ đã liên tục điều chỉnh và thắt chặt lệnh cấm xuất khẩu chip và thiết bị sản xuất chip sang Trung Quốc, tháng 8 năm nay đã ban bố lệnh cấm đầu tư vào Trung Quốc trong một số công nghệ nhạy cảm. Mỹ cũng đã bổ sung hàng chục công ty Trung Quốc vào danh sách thực thể, nhiều công ty trong số đó có quan hệ với quân đội ĐCSTQ.
Đại sứ quán ĐCSTQ tại Washington không bình luận về trường hợp công ty Brite, tuy nhiên cáo buộc Mỹ “ép buộc và bắt nạt kinh tế trắng trợn trong lĩnh vực công nghệ”.
Mặc dù Brite rõ ràng không vi phạm bất kỳ quy định nào của Mỹ, nhưng hoạt động của công ty này nêu bật những thách thức mà Washington phải đối mặt trong việc ngăn chặn công nghệ và nguồn vốn của Mỹ bị ĐCSTQ đánh cắp, cũng cho thấy Mỹ cần xử lý tình hình chặt chẽ hơn để bảo vệ an ninh và lợi ích quốc gia.
Thượng nghị sĩ Cộng hòa Marco Rubio, một nhân vật diều hâu đối với Trung Quốc và là thành viên của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, gọi những phát hiện của Reuters về Brite là “đáng lo ngại”.
Ông Rubio cho biết: “Các công ty liên quan đến chuỗi cung ứng quân sự của ĐCSTQ không nên có được khả năng tiếp cận với công nghệ và đầu tư của Mỹ. Các lệnh kiểm soát xuất khẩu và hạn chế đầu tư của chính quyền Tổng thống Biden rõ ràng là chưa hiệu quả”.
Vấn đề từ Brite cho thấy nhà cầm quyền ĐCSTQ đang sử dụng các công ty không mấy nổi bật để lách lệnh cấm xuất khẩu của Mỹ đối với các công ty tên tuổi lớn của Trung Quốc.
Tổng giám đốc Martijn Rasser của công ty Datena (Hà Lan) nhận định: “Brite là một ví dụ điển hình về cách các liên doanh Trung-Mỹ cung cấp công nghệ bán dẫn có giá trị cho SMIC và quân đội của ĐCSTQ”.
Mối liên hệ của Brite với quân đội ĐCSTQ
SMIC, công ty nắm giữ 19% cổ phần của Brite, từ lâu đã nằm trong tầm ngắm của Washington do mối quan hệ với quân đội ĐCSTQ. Vào tháng 9/2020, chính quyền ông Trump khi đó bắt đầu áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với công ty này, đưa SMIC vào danh sách thực thể kiểm soát xuất khẩu.
Trước đó công ty SMIC phủ nhận mọi cáo buộc có quan hệ với quân đội ĐCSTQ, nói rằng họ sản xuất chip và cung cấp dịch vụ “chỉ dành cho dân sự và thương mại”.
Công ty Brite được thành lập vào năm 2008 dưới hình thức liên doanh giữa các nhà đầu tư mạo hiểm Mỹ và các công ty Trung Quốc, là công ty có mối quan hệ chặt chẽ với SMIC. Cho đến năm ngoái thì SMIC vẫn là cổ đông lớn nhất của Brite. Thông tin công khai cho thấy, chủ tịch của Brite hiện nay chính là Triệu Hải Quân (Zhao Haijun) – đồng CEO của SMIC.
Ngoài liên hệ với SMIC, công ty Brite còn cung cấp dịch vụ thiết kế chip cho ComNav (ComNav Technology) có trụ sở tại Thượng Hải. ComNav sản xuất hệ thống định vị vệ tinh cho hải quân và Lực lượng hỗ trợ chiến lược – đơn vị quân đội ĐCSTQ chịu trách nhiệm về thông tin, điện tử và chiến tranh mạng.
Theo bản cáo bạch của công ty ComNav đệ trình vào tháng 6, tính đến cuối năm ngoái công ty công ty Brite chiếm hơn 71% tổng hóa đơn mua hàng trả trước của ComNav (tức là thanh toán trước cho nhà cung cấp).
Theo trang web của công ty ComNav, công ty Brite sản xuất, thử nghiệm và đóng gói các chip cần thiết cho dòng sản phẩm GPS có độ chính xác cao K8 của công ty, được sử dụng trong điều khiển máy, robot và máy bay không người lái.
Theo đánh giá của Reuters về tài liệu học thuật Trung Quốc được xuất bản trong hai năm qua, hai nhà nghiên cứu quân sự Trung Quốc đã sử dụng hệ thống K8 của ComNav.
Lách được kiểm soát để đánh cắp công nghệ của Mỹ
Thông tin công khai cho thấy các công ty công nghệ Trung Quốc có quan hệ với quân đội ĐCSTQ thường bị đưa vào “danh sách thực thể” của Mỹ, nhưng Brite chưa bao giờ phải chịu những hạn chế như vậy.
Bản cáo bạch về đợt chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng vào tháng 10 của Brite trên Sở giao dịch chứng khoán Thượng Hải cho thấy, công ty này đã duy trì mối quan hệ với các nhà cung cấp phần mềm thiết kế chip hàng đầu của Mỹ như Cadence và Synopsys.
Không rõ liệu hai công ty Mỹ có xin được giấy phép bán chip cho Brite theo yêu cầu của quy định mới hay không. Cả hai công ty đều cho biết họ tuân thủ luật pháp Mỹ.
Từ tháng 1 – 6 năm nay, công ty Brite đã chi 2 triệu USD cho phần mềm của Synopsys, đưa công ty Mỹ này trở thành một trong 5 nhà cung cấp hàng đầu. Bản cáo bạch cho thấy năm ngoái công ty Cadence cũng là một trong 5 nhà cung cấp hàng đầu của Brite, công ty Brite đã chi 1,6 triệu USD cho Cadence liên quan phần mềm thiết kế chip.
Synopsys và Cadence đều cho biết họ hoàn toàn tuân thủ các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Chính phủ Mỹ, không cho biết mối quan hệ của họ với Brite, mặc dù trang web của công ty Synopsys đã đề cập đến các giao dịch kinh doanh với Brite.
Xem thêm
Từ khóa lệnh cấm chip cấm chip đối với Trung Quốc Brite Semiconductor
