Theo Bộ Công an Việt Nam, năm 2023, tình hình cháy, nổ diễn biến phức tạp, khó lường. Từ ngày 1/10/2022 đến 30/9/2023, Việt Nam xảy ra hơn 1.900 vụ cháy, làm chết 144 người, bị thương 113 người, thiệt hại về tài sản ước tính hơn 315 tỷ đồng; trong đó, có 93 vụ cháy lớn, gây thiệt hại nghiêm trọng. Phần lớn các vụ cháy xảy ra tại nhà ở riêng lẻ, nhà ở kết hợp kinh doanh, với 814 vụ (chiếm tỷ lệ 42%). 

chay chung cu mini ha noi 1
Hiện trường vụ cháy chung cư mini ở Khương Hạ. (Ảnh: hanoionline.vn)

1. Vụ cháy chung cư mini Hà Nội

Vụ cháy chung cư mini số nhà 37 ngách 29/70, phố Khương Hạ (phường Khương Đình, Quận Thanh Xuân, Hà Nội) xảy ra vào khoảng 23h50 ngày 12/9.

Tòa nhà có mặt sàn gần 200m2, với 9 tầng 1 tum. Chung cư được xây kiểu ống với một mặt tiền cũng là lối thoát hiểm, ba mặt giáp nhà dân.

Tòa nhà chia làm 45 căn hộ (khoảng 150 người sinh sống), mỗi tầng 5 căn hộ khoảng 20-40m2, và hầu hết kín phòng. Căn hộ bao gồm một phòng khách, một phòng ngủ thông với logia dùng phơi quần áo. Hai mặt logia gắn song inox, có mở lối thoát ra ngoài nhưng không có thang xuống.

93 người  thương vong

Vụ cháy xảy ra, giới hữu trách đã huy động 20 xe chữa cháy, 150 công an, bộ đội và lực lượng khác đến cứu hộ, cứu nạn. Đến 1h ngày 13/9, đám cháy được dập tắt.

Đến 5h cùng ngày, thống kê sơ bộ, lực lượng cứu hộ đã đã cứu hơn 70 người, đưa 54 người đến bệnh viện cấp cứu.

Cơ quan chức năng đã xác định vụ việc khiến 56 người tử vong (có 16 trẻ em) và 37 người bị thương (có 9 trẻ em).

Khởi tố chủ chung cư mini

Ngày 13/9, Cơ quan CSĐT công an TP. Hà Nội đã ra quyết định khởi tố, bắt tạm giam 4 tháng đối với ông Nghiêm Quang Minh (SN 1979), là chủ của chung cư nơi xảy ra vụ cháy, về tội Vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy theo Điều 313 Bộ Luật Hình sự.

vu chay chung cu ha noi
Ông Nghiêm Quang Minh, chủ chung cư mini ở Khương Hạ. (Ảnh từ cơ quan công an)

Ông Nghiêm Quang Minh được quận Thanh Xuân cấp phép xây dựng công trình nhà ở riêng lẻ, với 6 tầng (tương đương 20,2m, không tính tum thang), tầng lửng và tum thang có không gian kỹ thuật. Diện tích xây dựng tầng 1 (có tầng lửng) là 167,4m2, trên thửa đất 240m2.

Dù được cấp phép 6 tầng, nhưng chủ đầu tư đã xây dựng công trình này lên đến 10 tầng, với diện tích khoảng trên 200m2.

Ông Nguyễn Thanh Tùng, Phó giám đốc Công an TP. Hà Nội, cho biết các sai phạm trong quá trình xây dựng đã được chính quyền địa phương kiểm tra và phát hiện, nhưng việc xử lý không triệt để nên đã làm cho công trình tiếp tục tồn tại và xây dựng vượt quá 4 tầng so với giấy phép, tạo nên những vấn đề về PCCC không thể giải quyết.

Bị can Minh dù biết việc xây dựng vượt quy định và không đáp ứng đủ yêu cầu về PCCC, nhưng vẫn thực hiện vì lợi nhuận cá nhân.

Thông qua rà soát, bị can Minh cũng là chủ đầu tư của 8 chung cư mini, trong đó có 5 công trình tại quận Thanh Xuân, quận Tây Hồ, quận Đống Đa, quận Nam Từ Liêm. Tất cả đều xây dựng không đúng giấy phép, vượt quá tầng và không đảm bảo các yêu cầu về PCCC.

Được biết, nguyên Phó chủ tịch UBND quận Thanh Xuân Đặng Hồng Thái (nghỉ hưu từ tháng 1/2022) là người ký giấy phép xây dựng cấp cho ông Nghiêm Quang Minh vào năm 2015.

“Hiện nay tôi nghỉ hưu rồi. Còn việc cấp phép cái nhà đó, lãnh đạo quận bây giờ đã báo cáo. Khi họ xây dựng sai phạm, tôi đã có 2 văn bản chỉ đạo. Một là qua báo cáo của Thanh tra xây dựng quận thì tôi đã ra quyết định xử phạt. Đồng thời tôi cũng ra quyết định cưỡng chế, giao Chủ tịch UBND phường chủ trì việc cưỡng chế đó. Còn tiếp theo xử lý thế nào giờ phải kiểm tra lại”, ông Thái nói.

Kết luận từ công an Hà Nội

Theo ông Ngô Phó Điền (bảo vệ của chung cư mini) – người đầu tiên phát hiện đám cháy, ngọn lửa xuất hiện từ bảng điện ở tầng 1, lúc đầu chỉ nhỏ bằng bàn tay. Khi ông Điền dùng bình xịt để dập lửa thì càng xịt càng cháy to, sau đó lửa bén vào xe máy gây nổ, cháy lan tầng 1, khói bốc lên cao. Từ lúc xảy ra cháy, mới chỉ có 5 hộ gia đình chạy được ra ngoài.

Còn theo kết luận từ công an TP. Hà Nội, điểm xuất phát cháy nằm ở khu vực giáp tường phía Nam, cách tường phía Đông khoảng 2,3m thuộc tầng 1. Nguyên nhân vụ cháy là do chập mạch điện trên đường dây dẫn điện tại khu vực bình ắc quy thuộc phần đầu xe mô tô sử dụng động cơ xăng (loại xe tay ga) đặt giáp tường phía Nam tầng 1 gây cháy. Sau đó, lan vào khu vực cáp điện, các hộp công tơ điện gắn trên tường và cháy lan ra xung quanh dẫn tới vụ cháy.

Chậm giải ngân tiền hỗ trợ các nạn nhân

Sau vụ cháy, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP. Hà Nội cho biết đã tiếp nhận hơn 130 tỷ đồng do các tổ chức, cá nhân ủng hộ các nạn nhân.

Tính đến đầu tháng 10, tức hơn một tháng trôi qua, nhưng số tiền trên vẫn chưa đến đến tay gia đình các nạn nhân.

Đại biểu Quốc hội Trương Xuân Cừ nói rằng việc chậm chi tiền hỗ trợ cho các nạn nhân là “thiếu trách nhiệm”.

Còn Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa cho hay “nếu việc này mà do tư nhân, cá nhân làm là xong lâu rồi. Do vậy phải xem lại cách nghĩ, cách làm của chính quyền và Mặt trận Tổ quốc các cấp của Hà Nội”, ông Hòa nói.

Đến đầu tháng 11, toàn bộ số tiền đã được giải ngân xong.

Sau vụ cháy chung cư, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh mới yêu cầu tổng kiểm tra, rà soát toàn bộ chung cư mini. Qua đó, cơ quan chức năng phát hiện có khoảng 2.000 tòa chung cư mini ở Hà Nội, phần lớn tập trung ở các quận nội thành, trong đó, hơn 1.000 công trình xây dựng sai phép.

2. Cháy nhà 4 bà cháu tử vong

Khoảng 7h45 ngày 13/5, tại nhà dân ở địa chỉ số 24 phố Thành Công (phường Quang Trung, quận Hà Đông, TP. Hà Nội) xảy ra cháy. Ngôi nhà gồm 3 tầng và 1 tum, mặt sàn chừng 40 m2. Chủ nhà là ông N.Q.M (SN 1980).

Ngôi nhà thiết kế kiểu ống, có thể thoát hiểm từ cửa trước hoặc lên tầng tum lợp mái tôn để sang nhà hàng xóm. Tuy nhiên, tầng một nơi phát cháy lửa bốc rất mạnh. Ban công tầng 2-3 bị rào chắn bởi khung sắt chống trộm.

chay nha 4 nguoi chet ha dong
Hiện trường vụ cháy ngôi nhà ở quận Hà Đông khiến 4 bà cháu tử vong. (Ảnh: vov.vn)

Khoảng 7h50, bốn xe cứu hỏa cùng hàng chục người tới hiện trường cứu hộ. Do phố Thành Công chỉ rộng khoảng 3 m, xe cứu hỏa phải dừng ở đường lớn Quang Trung và khu Đồng Dưa, cách nhà cháy 50-100 m, dẫn ống phun nước vào.

Khoảng 8h15 cùng ngày, đám cháy được dập tắt hoàn toàn.

Vụ cháy khiến 4 người tử vong. Trong đó, bà N.T.K.X (SN 1956, mẹ đẻ của ông M.), cháu N.M.P (SN 2013), cháu N.M.Đ (SN 2015) và cháu N.Q.M.H (SN 2019) – đều là con của chủ hộ. Còn ông M bị thương. Kết quả điều tra xác minh cho thấy đám cháy phát sinh từ tầng 1 của căn nhà.

3. Cháy nhà, chập điện khiến 4 người tử vong

Khoảng 18h30 ngày 31/8, ngôi nhà chuyên sửa chữa xe máy của anh T.V.H (SN 1989) ven đường Hải Thượng Lãn Ông (TP. Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận) bất ngờ bốc cháy. Thời điểm này, trời đang mưa to và gió lớn.

chay nha chap dien binh thuan
Lực lượng cứu hỏa tại hiện trường vụ cháy. (Ảnh: vtv.vn)

Vụ cháy xảy ra, chị P.B.T (SN 1991, vợ anh H.) cùng hai con nhỏ là cháu T.Q.A (SN 2014) và T.Q.T (SN 2000) đang ở phía sau nhà bị kẹt lại, tử vong.

Anh N.H.Đ (SN 1989) cùng nhiều hàng xóm khác phát hiện lao vào cứu ba mẹ con chị T., trong lúc ứng cứu anh Đ. không may bị điện giật tử vong.

4.Cháy phòng trà làm 3 người chết ở Hải Phòng

Vụ cháy xảy ra lúc 14h ngày 12/5, tại cơ sở kinh doanh phòng trà Nhật Hàn Akatsuki số 144 phố Văn Cao (phường Đằng Giang, quận Ngô Quyền, TP. Hải Phòng), khiến 3 người tử vong.

chay quan kinh doanh do uong hai phong
Lực lượng chức năng chữa cháy tại cơ sở kinh doanh phòng trà trên đường Văn Cao. (Ảnh: cand.com.vn)

Ông Hoàng Văn Bình, Trưởng phòng Cảnh sát PCCC&CNCH Công an TP. Hải Phòng, cho biết nguyên nhân vụ cháy được xác định do chập điện ở tầng 1, nơi có vật dụng dễ cháy như bàn ghế, giường… khiến ngọn lửa bùng phát nhanh và tạo nhiều khí độc.

“Khi vụ cháy xảy ra, các nạn nhân đã chạy ra phía trước mở cửa khiến cho gió thổi, lửa bùng lên mạnh hơn. Đây là phản ứng đáng tiếc, bởi nếu bình tĩnh hơn, họ đã có thể chạy ra lối thoát hiểm phía sau để trèo sang nhà hàng xóm thoát thân”, ông Bình cho biết.

Theo ông Bình, 3 nạn nhân còn rất trẻ, trong đó 2 người mới vào làm việc ở quán vài ngày, một người là bạn của nhân viên đến chơi.

Phòng trà này được cơ quan công an kiểm tra phương án phòng cháy và tập huấn phòng cháy đầy đủ, tuy nhiên vì những nạn là nhân viên mới, chưa được tập huấn kỹ lưỡng, không xử lý đúng cách nên mới xảy ra hậu quả thương tâm, ông Bình nói.

5. Cháy cửa hàng thu mua phế liệu, 3 mẹ con tử vong

Khoảng 17h45 ngày 26/10, tại ngôi nhà buôn bán sắt vụn ở thôn Đồng (xã Tứ Hiệp, huyện Thanh Trì), nằm trên đường gom vào khu đô thị Hồng Hà Eco City bất ngờ xảy ra cháy.

chay cua hang phe lieu thanh tri ha noi
Lửa đỏ rực bao trùm ngôi nhà bị cháy. (Ảnh: vov.vn)

Theo một nhân chứng, khi lửa xuất hiện kèm tiếng nổ lớn như nổ bình gas, người chồng hốt hoảng chạy ra từ bên trong kêu cứu, sau đó lấy chăn trùm lên người lao vào đám lửa cứu vợ con nhưng bất thành.

Do chứa nhiều vật liệu dễ cháy nên lửa nhanh chóng bao trùm cả căn nhà. Khói đen bốc cao hàng chục mét. Ba xe chữa cháy cùng 20 chiến sĩ được điều đến hiện trường. Sau khoảng 20 phút, hỏa hoạn được dập tắt.

Sức ép từ căn nhà cháy khiến hai người đi xe máy ở đường trước nhà bị ngã.

Vụ cháy khiến ba mẹ con tử vong, gồm chị N.T.T (SN 1992) tử vong trên giường; cháu M.T.Đ (SN 2012) và cháu M.B.A (SN 2018) tử vong tại nhà tắm.

Người chồng M.V.Y (SN 1988) chạy thoát ra ngoài, bị bỏng 60%, hiện sức khỏe đã bình phục.

Gia đình anh Y. từ quê huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định, lên Hà Nội lập nghiệp được vài năm. Ngôi nhà cháy rộng khoảng 30 m2, là nhà cấp 4 xây tạm để kinh doanh. Bình thường, ngoài vợ chồng và con cái, mẹ anh Y. cũng hay từ quê lên trông cháu giúp.

Nguyên nhân được xác định do gia đình anh Y. dùng máy chuyên dụng ép phế liệu, ép phải bình xịt tóc gây phát nổ, lửa bén ra bình gas dẫn đến cháy, nổ.

6. Ba người chết trong vụ cháy cửa hàng xe máy điện

Vụ hoả hoạn xảy ra vào khoảng 2h07 ngày 19/7, tại hộ nhà ở kết hợp kinh doanh xe đạp, xe máy điện Ánh Dương có địa chỉ tại thôn Ngãi Cầu (xã An Khánh, huyện Hoài Đức, Hà Nội).

chay cua hang dien may hoai duc
Vụ cháy xảy ra tại hộ nhà ở kết hợp kinh doanh xe đạp, xe máy điện Ánh Dương. (Ảnh: vov.vn)

8 xe chữa cháy cùng hơn 50 người đến hiện trường cứu hộ, cứu nạn. Đến hơn 3h cùng ngày, vụ cháy được dập tắt.

Tại hiện trường, khu vực cháy có diện tích xây dựng khoảng 120m2 (chiều rộng mặt tiền khoảng 6m, chiều dài khoảng 20m), chiều cao khoảng 5m, gồm một tầng, một lửng (diện tích tầng lửng khoảng 30m2 bố trí để ở và sinh hoạt gia đình).

Ngôi nhà cháy có kết cấu tường ngoài ba mặt tiếp giáp với nhà dân xung quanh xây gạch, vì kèo thép, mái lợp tôn; lối ra vào tại mặt trước tiếp giáp trục đường 72, bố trí cửa cuốn; hộ gia đình vừa để ở kết hợp kinh doanh xe đạp, xe máy điện.

Vụ cháy khiến ba người trong gia đình tử vong gồm chồng là anh T.D.Q (SN 1985), vợ là chị N.T.H (SN 1990) và con là T.N.L (SN 2016). Ngoài ra nhiều xe đạp, xe máy điện và đồ dùng gia đình cũng bị cháy.

7. Cháy nhà 3 người chết ở Hà Nội, có hai trẻ em

Khoảng 5h ngày 8/7, tại ngôi nhà số 12 ngõ Thổ Quan (phường Thổ Quan, quận Đống Đa, TP. Hà Nội) đã xảy ra vụ cháy lớn.

Thời điểm xảy ra cháy, vợ chồng chủ nhà đi vắng, trong nhà có con trai N.Q.M (13 tuổi), con gái N.P.U (11 tuổi) và cháu họ là chị D.T.D (19 tuổi) ở Hưng Yên lên chơi.

chay nha ha noi 2 tre tu vong
Hiện trường vụ cháy. (Ảnh: vtc.vn)

Ngôi nhà xảy ra cháy là nhà ở kết hợp kinh doanh dịch vụ (làm móng chân, móng tay), nhà hình ống, cao 6 tầng, 1 tum, diện tích khoảng 60 m2 (chiều rộng khoảng 2,5 m, chiều dài khoảng 24 m), kết cấu bê tông cốt thép. Ngôi nhà chỉ có một lối ra vào duy nhất đã bị cửa cuốn ngăn lại.

Lực lượng cứu hộ phải phá cửa, dẫn ống nước vào, đồng thời phá các cửa sổ tiếp cận tầng trên tìm kiếm nạn nhân.

Một lính cứu hỏa cho biết trong nhà chứa nhiều hóa chất sơn móng tay nên khi cháy phát sinh khí độc. “Chúng tôi mang bình dưỡng khí vào được 15 phút lại phải ra đổi người vì rất khó thở. Một cảnh sát bị thương ở vai do chướng ngại vật rơi”, người này cho biết.

Đến 9h sáng cùng ngày, đám cháy được dập tắt. 3 người bị kẹt bên trong tử vong.

Minh Long