Việt Nam chỉ loanh quanh vài đại học được xếp hạng thế giới
- Minh Long
- •
Theo nghiên cứu của Đại học Quốc gia Hà Nội, chỉ 5-6 trường, gồm hai Đại học Quốc gia Hà Nội, TP.HCM, Đại học Bách khoa Hà Nội, Duy Tân, Tôn Đức Thắng, Đại học Huế góp mặt trong các bảng xếp hạng đại học thế giới, thấp hơn nhiều so với Malaysia, Thái Lan…
Tại Diễn đàn về Khoa học sư phạm và Giáo dục năm 2023 do trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội, tổ chức ngày 27/10 tại Hà Nội, Thạc sĩ Ngô Tiến Nhật, Viện Đảm bảo chất lượng, Đại học Quốc gia Hà Nội, công bố kết quả nghiên cứu về xếp hạng quốc tế của các đại học Việt Nam.
Ông Nhật cho hay hiện nay có 2 loại bảng xếp hạng giáo dục đại học là xếp hạng tự động và xếp hạng tham gia.
Theo ông Nhật, từ năm 2019, Việt Nam bắt đầu có 2-3 đại diện xuất hiện trong bảng xếp hạng đại học tốt nhất thế giới của QS (Quacquarelli Symonds) và THE (Times Higher Education), đứng hạng 801-1.000. Năm năm tiếp theo, số trường được xếp hạng tăng lên cao nhất 6.
“Số đại học tham gia xếp hạng tăng, nhưng không nhiều, loanh quanh chỉ 5-6 trường, gồm hai Đại học Quốc gia Hà Nội, TP.HCM, Đại học Bách khoa Hà Nội, Duy Tân, Tôn Đức Thắng, mới đây có thêm Đại học Huế”, ông Nhật nói.
Nhìn các quốc gia trong khu vực như Indonesia, Malaysia, Thái Lan… ông Nhật nhận thấy số lượng trường được xếp hạng khá nhiều. “Với các quốc gia này, xếp hạng không chỉ là xu thế mà còn là hình thức để các trường giải trình với xã hội xem họ đang đứng ở đâu trong khu vực và thế giới”, ông Nhật nói.
Ông Nhật cho rằng một trong những lý do chính khiến Việt Nam ít đại diện trong bảng xếp hạng quốc tế là rào cản tâm lý, nghĩ rất khó để tham gia.
Hiện nay, có tổ chức xếp hạng đại học bằng cách tự tổng hợp thông tin mà các trường công khai, nhưng cũng có bảng vừa tự thu thập vừa đòi hỏi các trường đăng ký tham gia và gửi dữ liệu. QS và THE thuộc nhóm thứ hai. “Đúng là so với Việt Nam thì các tiêu chí thế giới khó thật, nhưng các trường cũng nên chủ động hơn”, ông Nhật nói.
Ngoài ra, đa số đại học Việt Nam tập trung đào tạo các ngành trong một lĩnh vực, do lịch sử hình thành là trường đào tạo đơn ngành. Tuy nhiên, các bảng xếp hạng nói chung đòi hỏi nhiều tiêu chí, từ nhiều lĩnh vực, nên những trường được xếp hạng chủ yếu là đại học đa ngành.
“Một trường chuyên ngành như khối Y, Dược thì điểm liên quan ở các lĩnh vực khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, giáo dục… sẽ thấp hơn, nên hiển nhiên tham gia xếp hạng sẽ khó hơn”, ông Nhật ví dụ.
Các trường cần làm gì nếu muốn tham gia bảng xếp hạng?
Tham gia vào các bảng xếp hạng đại học thế giới, theo ông Nhật, các trường có quy mô đào tạo lớn, đa ngành, đa lĩnh vực sẽ có nhiều lợi thế, bởi hầu hết các bảng xếp hạng đều hướng tới sự cân bằng giữa các lĩnh vực khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, y tế, giáo dục…
Tuy nhiên, những trường quy mô nhỏ muốn tham gia bảng xếp hạng cần tập trung tăng năng suất, chất lượng nghiên cứu và chú trọng vào xu hướng quốc tế hoá, ví dụ tuyển dụng thêm các giảng viên quốc tế hoặc các chương trình đào tạo thu hút người học quốc tế.
Bên cạnh đó, với những trường cảm thấy nội lực chưa đủ để tham gia bảng xếp hạng thế giới có thể tập trung vào tham gia xếp hạng theo lĩnh vực.
Theo ông Nhật, các trường tham gia xếp hạng nhưng không nên vì xếp hạng, bởi việc xếp hạng thực chất là một phương pháp để đối sánh chất lượng giữa các cơ sở giáo dục đại học trong khu vực và thế giới, giúp các trường biết mình đang đứng ở đâu với thế giới, cơ sở của mình mạnh điểm gì và yếu ở đâu. Vì thế việc tham gia xếp hạng cũng cần được cân nhắc lựa chọn các bảng xếp hạng phù hợp và phải dựa theo năng lực, thế mạnh của trường.
Điều quan trọng sau khi xếp hạng, các trường sẽ sử dụng kết quả như thế nào để nâng cao chất lượng trong cơ sở mình.
“Việc xếp hạng nên có một chiến lược dài hạn, bền vững. Các trường không nên làm sai dữ liệu, phát triển nóng, phát triển thiên lệch. Điều đó có thể gây ra nhiều hệ lụy lâu dài và có thể trở thành “vết gợn” trong quá trình phát triển của nhà trường”, ông Nhật nói.
Xem thêm
Từ khóa đại học xếp hạng đại học
