Ngày 1/4, nhiều phương tiện truyền thông trực tuyến đưa tin cựu ngôi sao bóng rổ nổi tiếng Diêu Minh (Yao Ming), nguyên là Chủ tịch Liên đoàn bóng rổ châu Á, Chủ tịch Hiệp hội bóng rổ Trung Quốc, đã bị cơ quan chức năng đưa đi để điều tra.

Dieu Minh
Cựu ngôi sao bóng rổ Trung Quốc Diêu Minh. (ẢNh: Keith Allison from Owings Mills, USA/ Wikimedia)

Tin tức được lan truyền rộng rãi trên các nền tảng mạng xã hội bên ngoài Trung Quốc như X và Youtube, có cư dân mạng chuyển tiếp thông tin từ Trung Quốc Đại Lục cho biết: “Vào lúc 3h45 chiều, một thông báo lớn về bóng rổ đã được đưa ra, Diêu Minh có lẽ đã bị đưa đi trong đêm.”

Cùng ngày, tác giả các bài viết về tài chính và là nhà phê bình sách độc lập Tô Tiểu Hòa (Su Xiaohe) cũng đăng một đoạn video nói rằng ở Trung Quốc có tin đồn rằng Diêu Minh đã bị ông Tập Cận Bình điểm tên bắt giữ, đồng thời một cuộc thanh trừng đang được tiến hành trong giới thể thao.

Diêu Minh được bầu lại làm Chủ tịch Liên đoàn Bóng rổ quốc tế Khu vực châu Á (FIBA Asia) vào tháng 5/2023; tháng 12/2022 tái đắc cử Chủ tịch Hiệp hội Bóng rổ Trung Quốc, là đại biểu Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc khóa 14 và là thành viên Ủy ban toàn quốc Hội nghị hiệp thương chính trị nhân dân Trung Quốc khóa 13. Diêu Minh từng giành được Huân chương Tiên phong Cải cách của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Vào tháng 10/2019, Viện nghiên cứu Hurun đã công bố “Danh sách người giàu Trung Quốc” và Diêu Minh xếp thứ 48 với 2,2 tỷ nhân dân tệ.

Ông Tô Tiểu Hòa cho rằng ông Tập Cận Bình đã ban hành ‘mệnh lệnh chí mạng’ nhằm thực hiện cuộc “chỉnh phong Diên An” đối với toàn bộ giới thể thao Trung Quốc. Chính quyền Tập Cận Bình muốn bắt giữ một số ngôi sao thể thao để thể hiện quyết tâm chống tham nhũng.

Kể từ cuộc điều tra Lý Thiết (Li Tie), cựu huấn luyện viên trưởng Đội tuyển Bóng đá Nam Quốc gia Trung Quốc vào tháng 11/2022, giới thể thao đã “nhổ củ cà rốt lôi ra cả bùn” (ý chỉ những phần tử bị bắt từ đó khai ra đồng phạm). Trước đó, là Đỗ Triệu Tài (Du Zhaocai) – thành viên Đảng bộ Tổng cục Thể thao, và là Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thể thao Quốc gia; còn có Phó Phòng Chính trị Pháp luật Tổng cục Thể thao Quốc gia ĐCSTQ Hồ Quang Vũ (Hu Guanyu) cũng bị “ngã ngựa”. Ngoài ra Liên đoàn Bóng đá (LĐBĐ) Trung Quốc gần như bị đưa vào tầm kiểm soát: Các quan chức như Trần Tuất Nguyên (Chen Xuyuan), Chủ tịch LĐBĐ Trung Quốc kiêm Phó Bí thư Đảng ủy; Lưu Diệc (Liu Yi), nguyên Tổng thư ký LĐBĐ Trung Quốc; Trần Vĩnh Lượng (Chen Yongliang), Phó Tổng thư ký điều hành LĐBĐ Trung Quốc kiêm Giám đốc Ban Quản lý đội tuyển quốc gia; Vương Tiểu Bình (Wang Xiaoping), Chủ nhiệm Ủy ban kỷ luật LĐBĐ Trung Quốc; Hoàng Tùng (Huang Song), Giám đốc Ban thi đấu của LĐBĐ Trung Quốc; Vu Hồng Thần (Yu Hongchen), cựu Phó chủ tịch LĐBĐ Trung Quốc và Đổng Tranh (Dong Zheng), cựu Tổng giám đốc của Công ty Super League Trung Quốc, v.v, đã bị kết án hoặc cách chức.

Người nổi tiếng dính líu đến tham nhũng của quan chức, “quan chức cấu kết với minh tinh”, lợi dụng hiệu ứng minh tinh sẽ có tác dụng lớn trong việc đứng mũi chịu sào, nhưng một khi xảy ra sự cố, tác động tiêu cực tương ứng sẽ lớn, nhiều người sẽ chú ý và tác động sẽ rất lớn .

Ông Tô Tiểu Hòa cho biết, 4 người nổi tiếng gần đây đã bị ông Tập Cận Bình nêu tên để bắt giữ. Diêu Minh là một trong số đó. Ba người còn lại là Lý Thiết, Đặng Á Bình (Deng Yaping) và huấn luyện viên trưởng môn bóng bàn họ Lưu.

Cựu huấn luyện viên trưởng đội tuyển bóng đá quốc gia Trung Quốc Lý Thiết tham ô hàng trăm triệu Nhân dân tệ, được cho là đã bị ông Tập Cận Bình ra lệnh xử lý nghiêm. Lý Thiết đưa vợ con sang Mỹ và thực tế đã chuyển hơn 200 triệu nhân dân tệ ra khỏi Trung Quốc. Nghe nói rằng những người trong Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương đã yêu cầu Lý Thiết lấy lại tiền về Trung Quốc thì sẽ tha mạng cho anh ta, kết quả là vợ của Lý Thiết ở Mỹ muốn ly hôn.

Huấn luyện viên trưởng môn bóng bàn nhắc đến ở trên cũng kiếm được rất nhiều tiền và đã đưa gia đình sang Mỹ.

Ông Tô Tiểu Hòa cho biết, Diêu Minh đã bị bắt khi anh đang rời hải quan. Ông nói rằng Diêu Minh là một người có tầm nhìn xa, hiểu biết rất rõ ràng về nền văn minh Mỹ và xu hướng thế giới, vì vậy Diêu Minh thực sự là một cái gai, anh ta có sự bất mãn đối với các chiêu trò của ĐCSTQ và hệ thống thể thao của ĐCSTQ.

Ông Tô Tiểu Hòa nói, tin đồn nói rằng Diêu Minh đã phạm 3 sai lầm không thể tha thứ: thứ nhất là tham nhũng; thứ hai là “không có phẩm hạnh chính trị” và không kiên định cao với Tập Cận Bình, anh ta là cái gai và người theo phe dân chủ tự do; thứ ba là cả vợ, con và cha mẹ của Diêu Minh đều ở Mỹ, và đã là người Mỹ từ lâu.

Ông Tô cũng nhấn mạnh rằng các video ngắn ‘trong bức tường’ của ĐCSTQ (trong nước Trung Quốc) đều nói rằng có chuyện gì đó đã xảy ra với Diêu Minh, và các video ngắn đó đã không bị xóa trong một thời gian dài. Cho nên đây ít nhất là sự mặc nhận của chính quyền  đối với tin tức đã được lan truyền trong dân chúng trước khi chính thức thông báo, để cho dư luận có sự chuẩn bị tâm lý.

Theo thông tin ngày 31/3 trên trang Wangyi tại Đại Lục, danh tiếng của Diêu Minh ngày càng giảm sút kể từ khi ông trở thành Chủ tịch Hiệp hội bóng rổ. Chiều 11/3, ông Cao Chí Đan (Gao Zhidan), Giám đốc Tổng cục Thể thao Quốc gia ĐCSTQ, tuyên bố sau khi kết thúc “lưỡng hội” rằng ông sẽ kiên quyết trừng trị nạn tham nhũng trong lĩnh vực thể thao.

Thông tin về ông Diêu Minh nói trên vẫn chưa được xác nhận chính thức.

Tuy nhiên, vào tháng Ba năm ngoái, truyền thông Trung Quốc Đại Lục cũng tung tin đồn rằng ông Diêu Minh đang bị điều tra, tuy nhiên sau đó ông đã xuất hiện trong một sự kiện công khai và được coi là để bác bỏ tin đồn.