Ngày 23/6, truyền thông Trung Quốc có bài “Ở Trung Quốc, 1 tỷ người chưa bao giờ đi máy bay”. Bài viết với con số gây chú ý này đã làm dấy lên thảo luận sôi nổi, vì có vẻ như đi máy bay cũng có thể xem là một trong những chỉ dấu về mức sống và nền kinh tế của một xã hội.

Air China Airbus A330 343E Gu 1
Hãng hàng không Air China (Ảnh: Wikipedia)

Bài báo dẫn số liệu của công ty mạng thông tin hàng không dân dụng Trung Quốc Umetrip chỉ ra, từ năm 2016 – 2020 lượng hành khách đi lại bằng hàng không dân dụng hàng năm vào khoảng 115 – 153 triệu lượt. Tính trừ hao tình hình cùng một hành khách đi nhiều chuyến bay, trong 5 năm qua có khoảng 340 triệu hành khách đã đi máy bay, vì vậy không ngoa khi nói rằng “1 tỷ người Trung Quốc chưa bao giờ đi máy bay”.

Tính về phân bổ tỉnh thành cho thấy không đồng đều, theo đó chiếm vị thế vượt trội là  Bắc Kinh, Thượng Hải và Quảng Châu. Lượng hành khách ở miền đông Trung Quốc chiếm hơn một nửa cả nước, trong đó 3 thành phố lớn là Bắc Kinh, Thượng Hải và Quảng Châu chiếm 1/4 lượng hành khách của cả nước Trung Quốc.

“Báo cáo thống kê sân bay vận tải dân dụng Trung Quốc năm 2022” cho thấy, vào năm 2022 Trung Quốc có 254 sân bay vận tải (không bao gồm Hồng Kông, Macao và Đài Loan). Trong đó có 18 sân bay có lượng hành khách hàng năm trên 10 triệu, 30 sân bay vận tải có lượng hành khách hàng năm từ 2 – 10 triệu, và 206 sân bay vận tải có lượng hành khách hàng năm dưới 2 triệu. Tuy số sân bay lớn ít nhất với 7% tổng số nhưng chiếm lượng hành khách lớn nhất là 52,8% cả nước; số sân bay loại trung bình chiếm 12% với 33,3% lượng hành khách, còn hơn 80% là sân bay nhỏ (hơn 200 sân bay) chỉ chiếm 13,8% lượng hành khách.

Tại sao vẫn còn nhiều cư dân ở các thành phố vừa và nhỏ tại Trung Quốc ít đi máy bay, thậm chí chưa bao giờ đi máy bay?

Theo trang Umetrip, thứ nhất là nhìn chung quy hoạch sân bay ở các thành phố vừa và nhỏ là theo tầm nhìn xa nhất định, trước mắt nhóm thu nhập trung bình và thấp ở các thành phố đó chưa thể sớm thành nguồn khách cho các sân bay này; thứ hai, ở các thành phố vừa và nhỏ có nhu cầu thị trường yếu nên sân bay cũng có ít đường bay hơn, lưu thông bay hạn chế và đôi khi giá vé cao hơn so với các sân bay lớn ở vùng gần đó, thời gian bay để lựa chọn cũng hạn chế hơn, thậm chí có một số sân bay chỉ có một chuyến bay mỗi ngày.

Phó Vụ trưởng Jin Junhao của Vụ vận tải – Cục hàng không dân dụng Trung Quốc cho biết, năm 2019 ngành hàng không dân dụng Trung Quốc đã vận chuyển 660 triệu lượt hành khách, trong nhiều năm liên tiếp đứng thứ hai thế giới, nhưng số chuyến bay bình quân đầu người là 0,47, thấp hơn mức trung bình của thế giới là 0,87, thấp hơn nhiều so với mức 2,48 của Mỹ.

Bài báo của Caijing cho rằng có mối quan hệ rõ ràng giữa số chuyến bay trên đầu người và GDP bình quân đầu người. Năm 2020 GDP bình quân đầu người của Trung Quốc xếp thứ 63 trên thế giới, về cơ bản cũng tương ứng vị trí 58 về số chuyến bay trên đầu người.