Các thành viên đảng Cộng hòa và cựu Tổng thống Donald Trump đã chỉ trích gay gắt việc Thẩm phán Địa hạt Tanya Chutkan lên lịch xét xử vụ án của cựu tổng thống vào 4/3/2024 – một ngày trước Siêu Thứ Ba năm 2024. Họ cho rằng động thái này là một nỗ lực nhằm can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2024. 

Ngày xét xử vụ án cáo buộc cựu Tổng thống Trump đã cố gắng lật ngược cuộc bầu cử năm 2020, được ấn định vào ngày 4 tháng 3 năm 2024, một ngày trước khi hơn chục tiểu bang tổ chức bầu cử sơ bộ hoặc họp kín được gọi là “Siêu Thứ Ba”.

Khi lịch làm việc của thẩm phán được công khai, một số nhà lập pháp đảng Cộng hòa cho rằng đây là quyết định có động cơ chính trị.

“Đảng Dân chủ đang đưa Tổng thống Trump ra xét xử vì tội ‘can thiệp bầu cử’ một ngày trước Siêu Thứ Ba… Hoàn toàn giả tạo!” Dân biểu Jim Banks (Đảng Cộng hòa, Indiana) viết trên  mạng xã hội X (tên mới của Twitter). 

“Thẩm phán Địa hạt Tanya Chutkan đã ấn định ngày xét xử vụ truy tố giả tạo Tổng thống Trump liên quan vụ việc 6/1 là ngày 4 tháng 3 năm 2024. Đây là MỘT NGÀY trước Siêu Thứ Ba”, Dân biểu Andrew Clyde (Đảng Cộng hòa, Georgia) viết trên X. 

Một người khác, Thượng nghị sĩ J.D. Vance (Đảng Cộng hòa, Ohio), thì thẳng thắn hơn. Ông viết trên X: “Đây rõ ràng là can thiệp bầu cử. Không có cách nào khác để giải thích điều đó”.

Dân biểu sĩ Matt Gaetz (Đảng Cộng hòa, Florida) cho biết đảng Cộng hòa nên tiến hành thủ tục khiển trách bà Chutkan càng sớm càng tốt “để vạch trần sự giả tạo này và khôi phục nền cộng hòa của chúng ta”. 

Cùng lúc đó, chiến dịch tranh cử của ông Trump cũng đưa ra những lập luận tương tự trên mạng xã hội, phát đi một tuyên bố cho rằng ngày xét sử này sẽ tước bỏ “quyền được xét xử công bằng” của cựu tổng thống, nhưng đồng thời khẳng định rằng ông sẽ “đấu tranh với những trò lừa bịp đến cùng“.

“Từ việc ấn định ngày xét xử vào một ngày trước ‘Siêu Thứ Ba’ đến việc gửi email gây quỹ trùng vào thời điểm tiến trình tố tụng của Tổng thống Trump tại Quận Fulton, chế độ Biden không còn che giấu động cơ chính trị trần trụi của mình nữa” tuyên bố của chiến dịch Trump cho hay, đồng thời nói thêm rằng Tổng thống Trump “sẽ không thể bị ngăn cản”.

Trong vụ án do biện lý đặc biệt Jack Smith đưa ra, cựu Tổng thống Trump phải đối mặt với bốn tội danh bao gồm âm mưu lừa gạt nước Mỹ, âm mưu cản trở một tiến trình chính thức, cản trở và cố gắng cản trở một tiến trình chính thức, và âm mưu chống lại các quyền hiến định. Cựu tổng thống đã không nhận tất cả các tội danh bị cáo buộc. 

Trong phiên điều trần hôm thứ Hai, bà Chutkan đã nghe những lập luận từ nhóm luật sư của cựu tổng thống và các công tố viên liên bang. Ông Smith đề xuất bắt đầu xét xử vào tháng 1 năm 2024, trong khi cựu tổng thống cho rằng nên hoãn lại đến năm 2026.

Thẩm phán Chutkan khi đó nói rằng: “Những đề xuất này rõ ràng là rất xa nhau. Cả hai đều không được chấp nhận”. 

Bà Chutkan nói “vụ án này sẽ không được xét xử vào năm 2026”, khẳng định luật sư của ông đã có thời gian chuẩn bị. Các luật sư của cựu tổng thống viện dẫn lý do trì hoãn là ông Trump cũng đang đối mặt với các vụ án khác nữa. 

Bà Chutkan, thẩm phán được cựu Tổng thống Barack Obama bổ nhiệm, cho biết cựu Tổng thống Trump sẽ phải ưu tiên thực hiện nghĩa vụ cá nhân và nghề nghiệp của mình trong vụ xét xử này. Tuy nhiên, các luật sư của cựu tổng thống nói rằng ngày xét xử sẽ vi phạm các quyền của ông, nhấn mạnh đến việc cần phải rà soát hàng triệu trang tài liệu mà các công tố viên đã cung cấp cho họ.

Luật sư John Lauro của Trump cho biết: “Yêu cầu như thế thực ra là xét xử dàn dựng để làm gương (show trial), chứ không phải là xét xử nhanh chóng. Ông Trump không đứng trên luật pháp, nhưng ông ấy cũng không đứng dưới luật pháp”.

Vị luật sư nói thêm: “Vụ án của [ông] Trump là một trong những vụ độc nhất từ góc độ pháp lý từng được đưa ra trong lịch sử Hoa Kỳ. Chưa từng có tiền lệ” Các luật sư của ông nói rằng các vụ án tương tự mất trung bình 30 tháng mới đưa ra xét xử lần đầu. 

Các luật sư của cựu Tổng thống Trump cho biết trong tài liệu gửi tòa án gần đây: “Lợi ích của công chúng nằm ở công lý và xét xử công bằng, chứ không phải sự vội vàng phán xét. Hơn nữa, quyền được xét xử công bằng và đúng thủ tục nghĩa là bị cáo phải có đủ thời gian để bào chữa cho mình”. 

Bản cáo trạng nêu trên là một trong bốn vụ án hình sự được các công tố viên liên bang cũng như các công tố viên ở Quận Fulton, Georgia và Manhattan đưa ra đối với ông Trump. 

Vụ án do Công tố viên Địa hạt Manhattan Alvin Bragg chỉ đạo điều tra cựu Tổng thống Trump, cáo buộc ông 34 tội danh làm giả hồ sơ, dự kiến bắt đầu xét xử vào tháng 3 năm 2024. Một khi vụ án khác cũng do biện lý đặc biệt Jack Smith chủ trì liên quan đến việc cáo buộc cựu Tổng thống Trump lấy và xử lý sai tài liệu mật dự kiến sẽ xét xử vào ngày 20 tháng 5 năm 2024. 

Trên Truth Social, cựu Tổng thống Trump viết rằng ông sẽ cố gắng kháng cáo ngày xét xử, mặc dù một số nhà phân tích pháp lý cho rằng không thể kháng cáo. Tuy nhiên, các vấn đề pháp lý khác vẫn có thể khiến ngày xét xử phải được lùi lài. 

Cựu Tổng thống Trump đã trình diện tại nhà tù Quân Fulton vào thứ Năm tuần trước (24/8) trong vụ án Georgia, chụp bức ảnh hồ sơ cảnh sát đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ đối với một cựu tổng thống. Ông tuyên bố các cuộc điều tra nhắm vào ông là những nỗ lực có động cơ chính trị nhằm làm tổn hại đến cơ hội giành lại Nhà Trắng của ông.

Trong vụ án kể trên, tất cả 19 bị cáo, bao gồm cả cựu tổng thống, cựu Thị trưởng New York Rudy Giuliani và cựu chánh văn phòng Nhà Trắng Mark Meadows, đã được lên lịch trình diện tòa án lần đầu vào ngày 6 tháng 9. Tổng thống Trump là người đầu tiên trình diện tòa vào lúc 9:30 sáng ngày 6/9, theo sau đó là các phiên trình diện và nghe buộc tội của 18 đồng bị cáo còn lại.