Hôm 23/6, Nga cáo buộc chỉ huy lính đánh thuê Yevgeny Prigozhin về cuộc binh biến vũ trang sau khi ông cáo buộc rằng giới lãnh đạo quân sự Nga đã giết một số lượng lớn các chiến binh của ông trong một cuộc không kích và thề sẽ trừng trị họ.

Embed from Getty Images

Đây dường như là như cuộc khủng hoảng trong nước lớn nhất mà Tổng thống Vladimir Putin phải đối mặt kể từ khi ông ra lệnh xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm ngoái.

Khi mâu thuẫn giữa Prigozhin, người sáng lập lực lượng lính đánh thuê Wagner, và Bộ Quốc phòng dường như lên đến đỉnh điểm, Bộ đã đưa ra một tuyên bố nói rằng những lời buộc tội của ông Prigozhin là “không đúng sự thật và là một hành vi khiêu khích thông tin”.

Prigozhin cho biết hành động của ông không phải là một cuộc đảo chính quân sự. Nhưng trong một loạt tin nhắn thoại, trong đó âm thanh giọng nói của ông đôi khi thay đổi và không thể xác minh độc lập, ông dường như gợi ý rằng 25.000 chiến binh đang trên đường lật đổ các nhà lãnh đạo quốc phòng ở Moscow.

Ông nói: “Những kẻ đã tiêu diệt các chàng trai của chúng tôi, những kẻ đã hủy hoại mạng sống của hàng chục nghìn binh sĩ Nga, sẽ bị trừng phạt.”

“Chúng tôi có 25.000 người và chúng tôi sẽ tìm ra lý do tại sao hỗn loạn lại xảy ra trong nước,” ông nói, đồng thời hứa sẽ xử lý bất kỳ trạm kiểm soát hoặc lực lượng không quân nào cản đường Wagner.

Vào khoảng 2 giờ sáng thứ Bảy, giờ Moscow (23:00 GMT), ông Prigozhin đưa ra một thông điệp mới cho biết lực lượng của ông đã vượt qua biên giới từ Ukraine và đang ở thành phố Rostov, miền nam nước Nga.

Ông cho biết họ sẵn sàng “làm mọi thứ” chống lại giới chóp bu và tiêu diệt bất cứ ai cản đường họ.

Cùng lúc đó, hãng thông tấn nhà nước TASS dẫn lời người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết tất cả các cơ quan an ninh chính của Nga đang báo cáo “24/24” cho ông Putin liên quan tới ông Prigozhin.

TASS cho biết an ninh đang được thắt chặt ở Moscow, tập trung vào những gì được gọi là cơ sở hạ tầng và cơ sở chính phủ quan trọng nhất của thủ đô.

Trước đó vào thứ Sáu, ông Prigozhin dường như đã vượt qua giới hạn mới trong mối thù ngày càng gay gắt của mình với Bộ Quốc phòng, nói rằng lý do cơ bản của Điện Kremlin trong việc xâm lược Ukraine là dựa trên những lời dối trá được dàn dựng bởi những người đứng đầu quân đội.

Cơ quan an ninh nội địa FSB cho biết họ đã mở một vụ án hình sự chống lại ông vì đã kêu gọi một cuộc binh biến vũ trang, một tội danh có thể bị phạt tù lên đến 20 năm.

“Những tuyên bố của Prigozhin trên thực tế là lời kêu gọi bắt đầu một cuộc xung đột dân sự vũ trang trên lãnh thổ Nga và hành động của ông ta là ‘đâm sau lưng’ các quân nhân Nga đang chiến đấu với lực lượng Ukraine thân phát xít”, FSB cho biết.

Tướng lĩnh kêu gọi ông Prigozhin hạ nhiệt 

Trung tướng quân đội Vladimir Alekseyev đã đưa ra lời kêu gọi bằng video yêu cầu ông Prigozhin xem xét lại hành động của mình.

“Chỉ có Tổng thống mới có quyền bổ nhiệm lãnh đạo cao nhất của các lực lượng vũ trang, và ông đang cố xâm phạm quyền lực của ông ấy [Tổng thống],” ông nói.

Tướng quân đội Sergei Surovikin, phó chỉ huy lực lượng Nga ở Ukraine, người mà ông Prigozhin đã ca ngợi trong quá khứ, trong một video riêng nói rằng “kẻ thù chỉ chờ tình hình chính trị nội bộ của chúng ta xấu đi”.

“Trước khi quá muộn… ông phải phục tùng ý chí và mệnh lệnh của Tổng thống nhân dân Liên bang Nga. Hãy dừng lại đội quân của ông và đưa họ trở lại căn cứ”, ông nói.

Ông Prigozhin trong nhiều tháng đã công khai cáo buộc Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu và tướng hàng đầu của Nga, Valery Gerasimov, về năng lực kém cỏi và từ chối cung cấp đạn dược cũng như hỗ trợ cho Wagner.

Một video chưa được xác minh được đăng trên kênh Telegram thân cận với Wagner cho thấy cảnh được cho là một cuộc không kích nhằm vào lực lượng Wagner. Nó cho thấy một khu rừng nơi những đám cháy nhỏ đang bùng cháy và cây cối dường như đã bị gãy. Dường như có một thi thể, nhưng không có bằng chứng trực tiếp nào về bất kỳ cuộc tấn công nào.

Nó chú thích: “Một cuộc tấn công tên lửa đã được thực hiện vào các trại của PMC (Công ty quân sự tư nhân) Wagner. Nhiều nạn nhân. Theo các nhân chứng, cuộc tấn công được thực hiện từ phía sau lưng, nghĩa là nó được thực hiện bởi quân đội Nga Bộ trưởng Quốc phòng.”

Nếu như trước đó ông Prigozhin đã cố gắng cẩn thận tránh chỉ trích ông Putin, thì vào thứ Sáu, lần đầu tiên ông bác bỏ những lời biện minh cốt lõi của ông Putin về việc xâm lược Ukraine vào ngày 24 tháng 2 năm ngoái, điều mà nhiều người Nga đã bị phạt hoặc bỏ tù.

“Chiến tranh là cần thiết … để Shoigu có thể trở thành nguyên soái … để cho ông ta có thể nhận được huân chương ‘Anh hùng’ [của Nga] lần thứ hai,” ông Prigozhin nói trong một video clip. “Chiến tranh không cần thiết để phi quân sự hóa hoặc phi hạt nhân hóa Ukraine.”

Lê Vy (theo Reuters)