Chính phủ Mỹ đã thực hiện các biện pháp kiểm soát ngày càng nghiêm ngặt đối với việc xuất khẩu công nghệ bán dẫn tiên tiến và chip sang Trung Quốc. Tuy nhiên, khi Reuters xem xét các tài liệu đấu thầu và các tài liệu khác, thì thấy rằng các đơn vị, trường đại học trí tuệ nhân tạo và quân đội Trung Quốc (Đảng Cộng sản Trung Quốc, ĐCSTQ) vẫn có thể mua các lô nhỏ chip bán dẫn Nvidia tiên tiến chịu sự kiểm soát xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc trong năm qua.

nvidia
(Ảnh: Sundry Photography / Shutterstock)

Hôm thứ Hai (ngày 15/1), Reuters chỉ ra trong một báo cáo độc quyền rằng quân đội ĐCSTQ và các tổ chức nghiên cứu nhà nước đang mua thiết bị tiên tiến của Mỹ, có thể dẫn đến những đột phá trong nghiên cứu trí tuệ nhân tạo hoặc được sử dụng trong các máy tính rất phức tạp cho quân đội, hơn nữa được cung cấp bởi các nhà cung cấp Trung Quốc ít được biết đến.

Reuters chỉ ra rằng phát hiện này cũng cho thấy Mỹ gặp khó khăn như thế nào trong việc cắt đứt hoàn toàn nguồn cung công nghệ bán dẫn và chip tiên tiến của Mỹ sang Trung Quốc.

Việc mua và bán chip cao cấp của Mỹ ở Trung Quốc không phải là bất hợp pháp, các tài liệu đấu thầu được công bố công khai cho thấy hàng chục thực thể Trung Quốc vẫn mua và nhận thành công chip tiên tiến của Nvidia sau khi Chính phủ Mỹ ban hành lệnh cấm thắt chặt xuất khẩu chip tiên tiến và công nghệ sang Trung Quốc.

Reuters chỉ ra trong báo cáo rằng những con chip tiên tiến này bao gồm chip A100 và chip H100 mạnh hơn, trong khi Chính phủ Mỹ đã cấm xuất khẩu 2 con chip này sang Trung Quốc bắt đầu từ tháng 9/2022. Ngoài ra còn có 2 loại chip khác là A800 và H800 được Nvidia hạ thông số kỹ thuật và thiết kế dành riêng cho thị trường Trung Quốc, tuy nhiên Chính phủ Mỹ cũng bắt đầu cấm xuất khẩu 2 loại chip này sang Trung Quốc vào tháng 10 năm ngoái.

Đối với các nhà nghiên cứu trí tuệ nhân tạo mà nói, các chip xử lý đồ họa do Nvidia thiết kế và sản xuất chắc chắn tiên tiến hơn nhiều so với các chip tương tự do đối thủ cạnh tranh của Nvidia sản xuất. Điều quan trọng là chip Nvidia có thể xử lý lượng lớn dữ liệu cần thiết cho các tác vụ học máy một cách hiệu quả và nhanh chóng hơn.

Reuters chỉ ra rằng việc quân đội Trung Quốc, các tổ chức nghiên cứu và các đơn vị khác đang làm mọi cách có thể để tìm và mua chip Nvidia trong trạng thái của lệnh cấm nghiêm ngặt của Mỹ đối với việc xuất khẩu chip tiên tiến sang Trung Quốc, cho thấy mặc dù các công ty nội địa của Trung Quốc như Huawei đã nỗ lực rất nhiều để nghiên cứu và phát triển các sản phẩm thay thế chip NVIDIA, tuy nhiên các lựa chọn thay thế cho quân đội và các viện nghiên cứu Trung Quốc vẫn còn rất hạn chế.

Trước khi Chính phủ Mỹ cấm xuất khẩu chip trí tuệ nhân tạo tiên tiến sang Trung Quốc, thị phần của Nvidia trên thị trường chip trí tuệ nhân tạo Trung Quốc lên tới 90%.

Theo Reuters, các tổ chức mua chip tiên tiến của Nvidia vào năm ngoái bao gồm các trường đại học hàng đầu của Trung Quốc và hai đơn vị bị Mỹ hạn chế xuất khẩu là Đại học Công nghiệp Cáp Nhĩ Tân và Đại học Khoa học và Công nghệ Điện tử Trung Quốc. Chính phủ Mỹ cáo buộc hai trường này tham gia nghiên cứu và phát triển các dự án quân sự của ĐCSTQ, hoặc liên kết với quân đội ĐCSTQ, gây ra mối đe dọa cho an ninh quốc gia Mỹ.

Đại học Công nghiệp Cáp Nhĩ Tân đã mua 6 chip Nvidia A100 vào tháng 5 năm ngoái để đào tạo mô hình học sâu trí tuệ nhân tạo. Đại học Khoa học và Công nghệ Điện tử Trung Quốc mua một chip A100 vào tháng 12/2022 nhưng không giải thích mục đích của con chip này.

Reuters đã liên hệ với tất cả các đơn vị mua chip được đề cập trong báo cáo này để bình luận về vấn đề này, nhưng không nhận được bất cứ phản hồi nào.

Reuters chỉ ra rằng các tài liệu đấu thầu được phóng viên xem xét cho thấy cả Nvidia và các nhà bán lẻ được Nvidia chấp nhận đều không phải là nhà cung cấp được tiết lộ trong bài báo này hoặc có bất kỳ liên hệ nào với họ. Reuters cũng không biết làm thế nào các nhà cung cấp này có được những con chip tiên tiến này để bán.

Reuters cho biết, sau khi Chính phủ Mỹ công bố lệnh cấm vận đối với chip tiên tiến từ Trung Quốc, một thị trường ngầm cho những con chip như vậy đã xuất hiện ở Trung Quốc. Một số nhà cung cấp Trung Quốc trước đây cho biết khi NVIDIA vận chuyển số lượng lớn chip như vậy cho các công ty lớn của Mỹ, một số chip còn lại sẽ chảy sang thị trường ngầm Trung Quốc; một số nhà cung cấp sử dụng công ty nhập khẩu chip đăng ký ở những nơi như Ấn Độ, Đài Loan và Singapore để nhập khẩu, sau đó vận chuyển chuyển sang thị trường Trung Quốc.

Reuters đã yêu cầu bình luận từ 10 nhà cung cấp có tên trong hồ sơ mời thầu, bao gồm cả những nhà cung cấp được đề cập trong báo cáo của mình, nhưng không nhận được phản hồi từ bất kỳ nhà cung cấp nào trong số họ.

Nvidia nói với Reuters rằng họ tuân thủ tất cả các luật kiểm soát xuất khẩu và yêu cầu khách hàng của mình cũng làm như vậy.

“Nếu chúng tôi biết rằng khách hàng đang bán lại trái phép cho bên thứ ba, chúng tôi sẽ có hành động thích hợp và ngay lập tức”, Reuters dẫn lời người phát ngôn của Nvidia cho biết.

Tùng Nhân, theo Reuters