Sau một loạt tiếng pháo cannon chào đón, chiến hạm Perekop tiến vào hải cảng Havana hôm Thứ Ba (13/7), bắt đầu hoạt động hợp tác 4 ngày giữa Nga và Cuba, CNN đưa tin dẫn nguồn từ Cuba và bình luận rằng sự xuất hiện của tàu quân sự của Nga sau nhiều năm cho thấy, quan hệ giữa 2 quốc gia từ thời Chiến tranh Lạnh này đang ấm dần trở lại kể từ năm 1991 khi Liên Xô tan rã và Cuba lâm vào cảnh kinh tế nghèo khó.

230713 perekop 01 scaled
Chiến hạm Nga “Perekop” cập bến Havana, Cuba ngày 13/7. (Ảnh cắt từ video)
230713 perekop 02 scaled
Các thủy thủ Nga sẽ hoạt động 4 ngày ở Cuba. (Ảnh cắt từ video)
  • Tàu chiến Nga tái xuất hiện ở Cuba sau nhiều năm vắng bóng, video của Prensa Latina, hãng truyền thông Cuba:

Khi ở Cuba trong chuyến thăm bốn ngày, các thủy thủ của Perekop sẽ “thực hiện một loạt các hoạt động”, CNN dẫn nguồn Prensa Latina của nhà nước Cuba.

Đây là chuyến thăm chính thức đầu tiên của một tàu hải quân Nga tới Cuba sau nhiều năm, thêm một dấu hiệu cho thấy mối quan hệ giữa hai đồng minh thời Chiến tranh Lạnh đang trở nên ấm dần trở lại, CNN bình luận.

Về cuộc chiến tranh đang diễn ra ở Ukraine, Chính phủ Cuba là một trong số ít đồng minh còn lại trên thế giới đang đứng ra bảo vệ lập trường của Moskva.

Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel từng nói với đài RT của Nga trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi vào tháng 5: “Chúng tôi lên án, chúng tôi bác bỏ việc NATO mở rộng về phía biên giới của Nga.”

Ông cũng chỉ trích các biện pháp trừng phạt kinh tế của Mỹ đối với Nga, đồng thời báo trước “các dự án hợp tác và cộng tác” của Nga đang được phát triển ở Cuba.

Hai nước cũng đã công bố một loạt thỏa thuận và trao đổi đoàn cấp cao. Các thỏa thuận bao gồm cho phép Nga thuê đất ở Cuba trong thời hạn 30 năm, phát triển các cơ sở du lịch bên bờ biển gần Havana, mở một siêu thị với các sản phẩm của Nga và cung cấp nhiên liệu rất cần thiết cho hòn đảo này.

Theo Jorge R. Piñon, nghiên cứu viên cấp cao tại Đại học Texas tại Viện Năng lượng Austin, từ khi bắt đầu cuộc chiến Ukraine, Nga đã gửi cho Cuba nhiều dầu hơn bất kỳ lúc nào kể từ khi Liên Xô tan rã. Cho đến nay vào năm 2023, ông Piñon ước tính, Nga đã giao dầu trị giá khoảng 167 triệu đô la cho Cuba. Dầu là một sản phẩm quan trọng đối với Cuba hiện nay.

Thời Chiến tranh Lạnh, Cuba và Liên Xô cũ là 2 đồng minh có quan hệ sâu sắc. Nhưng kể từ khi Liên Xô tan ra, đồng thời Cuba lâm vào tình trạng kinh tế nghèo túng, quan hệ 2 quốc gia đã trở nên phai nhạt, và theo CNN miêu tả, người Cuba coi đó như một cuộc hôn nhân đổ vỡ.

Trong khi cựu Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama khôi phục quan hệ ngoại giao với Cuba và nới lỏng các biện pháp trừng phạt kinh tế, người kế nhiệm của ông, Tổng thống Donald Trump, đã đảo ngược phần lớn việc mở cửa đó. Người đương nhiệm hiện tại, Tổng thống Joe Biden, phần lớn đã giữ nguyên các biện pháp trừng phạt thời Trump trong khi yêu cầu Cuba trả tự do cho các tù nhân bị bỏ tù vì đã tham gia các cuộc biểu tình rộng rãi hai năm trước.

“Cuba đã và vẫn là đồng minh quan trọng nhất của Nga trong khu vực,” Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu cho biết trong cuộc gặp với người đồng cấp Cuba Alvaro Lopez Miera vào cuối tháng 6 tại Moskva. “Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ hòn đảo tự do và cho những người bạn Cuba của chúng tôi mượn bờ vai.”

Nhật Tân