Nhà lãnh đạo Belarus Alexander Lukashenko có thể phản bội trùm lính đánh thuê người Nga Yevgeny Prigozhin, mặc dù đã đề nghị cho ông ta ẩn náu sau cuộc nổi loạn bị hủy bỏ, lãnh đạo phe đối lập Belarus lưu vong Svetlana Tikhanovskaya cho biết.

Embed from Getty Images

“Họ không phải là đồng minh. Họ không thể tin tưởng lẫn nhau”, bà Tikhanovskaya nói với AFP trong một cuộc phỏng vấn tại Brussels hôm thứ Tư (28/6). “Bất cứ lúc nào Lukashenko cũng có thể phản bội Prigozhin, Prigozhin có thể phản bội Lukashenko.”

Yevgeny Prigozhin, một cựu đồng minh của Điện Kremlin và là nhà thầu cung cấp thực phẩm, đã xây dựng một đội quân tư nhân hùng mạnh nhất của Nga và tuyển mộ hàng ngàn tù nhân để chiến đấu ở Ukraine.

Ông Lukashenko hôm thứ Ba cho biết ông Prigozhin đã đến Belarus theo một thỏa thuận mà ông làm trung gian để chấm dứt cuộc nổi dậy vũ trang của nhóm lính đánh thuê Wagner.

Bà Tikhanovskaya, người đã tuyên bố giành chiến thắng trước ông Lukashenko trong cuộc bầu cử Tổng thống gây tranh cãi năm 2020, cho biết vẫn còn nhiều điều chưa rõ ràng về thỏa thuận.

Nhưng bà khẳng định động thái của ông Lukashenko để giúp đỡ Tổng thống Putin là nhằm mục đích cứu chế độ của chính ông ta ở Belarus.

“Ông ấy không hành động chỉ để giữ thể diện cho Putin, hay để cứu Prigozhin, hay không để nội chiến xảy ra ở Nga,” bà nói. “Ông ta chỉ quan tâm đến sự sống còn của cá nhân mình vì Lukashenko biết rằng nếu xảy ra tranh giành quyền lực ở Nga, thì Lukashenko sẽ là người tiếp theo.”

Bà Tikhanovskaya, người có chồng đang bị bỏ tù ở Belarus, cho biết nếu ông Prigozhin và các chiến binh Wagner của ông ta di chuyển hàng loạt đến Belarus thì điều đó có thể đe dọa châu Âu.

“Sự hiện diện của chính Prigozhin hoặc các nhóm Wagner trên lãnh thổ của chúng tôi ngay từ đầu tạo ra mối đe dọa đối với người dân Belarus và đối với nền độc lập của chúng tôi,” bà nói. “Hơn nữa, sự hiện diện của họ có thể tạo ra các mối đe dọa đối với Ukraine và cả các nước láng giềng phía tây của chúng tôi.”

Bà Tikhanovskaya lên án việc miêu tả nhà lãnh đạo Lukashenko như một “người kiến tạo hòa bình” sau khi ông giúp giải quyết cuộc khủng hoảng.

Bà cảnh báo ông Lukashenko có thể sử dụng các lực lượng của Wagner để tiếp tục đàn áp bất kỳ người nào bất đồng chính kiến ​​sau một chiến dịch đàn áp tàn bạo kể từ cuộc bỏ phiếu gây tranh cãi năm 2020.

Bà Tikhanovskaya cũng chỉ trích “sự thiếu quan tâm” của phương Tây đối với tình hình ở Belarus khi đất nước này ngày càng rơi vào tầm kiểm soát của Moscow.

Bà cho biết việc cộng đồng quốc tế không phản ứng mạnh mẽ trước việc Nga chuyển vũ khí hạt nhân tới Belarus đã khuyến khích Moscow và Minsk.

“Chúng tôi vẫn đang chờ phản hồi về việc triển khai vũ khí hạt nhân trên lãnh thổ của chúng tôi,” bà nói. “Khi thế giới im lặng về một thời điểm quan trọng như vậy thì các nhà độc tài coi đó là sự yếu đuối.”

Đã hơn một năm kể từ lần cuối cùng Liên minh châu Âu áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với chế độ Belarus vì vai trò của nước này giúp đỡ cuộc xâm lược Ukraine của Moscow.

Khối này trước đó đã trừng phạt Minsk lặp đi lặp lại vì đàn áp tàn bạo các cuộc biểu tình trong nước. Các quốc gia thành viên EU đã thảo luận về các biện pháp mới trong nhiều tháng, nhưng không thể đi đến thống nhất chung. 

Bà Tikhanovksaya cho biết sự xuất hiện của Wagner ở Belarus có thể tạo động lực mới cho các biện pháp trừng phạt hơn nữa đối với chế độ.

Lê Vy (theo AFP)