Trung Quốc hôm thứ Ba (16/1) đã triệu tập đại sứ Philippines tại Bắc Kinh và cảnh báo Manila “đừng chơi với lửa” sau khi Tổng thống Ferdinand Marcos Jr gửi lời chúc mừng tổng thống tân cử Lại Thanh Đức của Đài Loan.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ning nói Trung Quốc “cực kỳ thất vọng với và cực lực phản đối những phát biểu này”, ý nói về việc ông Marcos hôm thứ Hai (15/1) đã gửi lời chúc mừng ông Lại và gọi ông ta là tổng thống tiếp theo của Đài Loan.

Những phát biểu của Tổng thống Marcos đã vi phạm nguyên tắc Một Trung Quốc và… vi phạm nghiêm trọng những cam kết chính trị mà Philippines đã đưa ra với phía Trung Quốc, và can thiệp thô bạo vào công việc nội bộ của Trung Quốc”, bà Mao Ning nói trong buổi họp báo thường nhật.

Trung Quốc sẽ đưa cho Philippines một bản kháng nghị vào cơ hội sớm nhất”, và đã triệu tập đại sứ nước này “để đưa ra lời giải thích có trách nhiệm với Trung Quốc”.

Chúng tôi cho rằng Tổng thống Marcos nên đọc thêm sách để hiểu biết đúng tường tận về vấn đề Đài Loan, để đưa ra những kết luận đúng”, bà Mao nói thêm.

Bộ Ngoại giao Philippines trong một tuyên bố phát đi đầu ngày thứ Ba (15/1) đã tái khẳng định “chính sách Một Trung Quốc” của nước này và nói rằng thông điệp của ông Marcos nhằm mục đích thừa nhận “những lợi ích song phương” của Philippines và Đài Loan, bao gồm 200.000 Phi kiều đang sống và làm việc tại quốc đảo dân chủ.

Ngoại giới nhận định rằng thông điệp chúc mừng Đài Loan là cách ông Marcos cảm ơn quốc đảo tạo điều kiện cho Phi kiều làm việc và đã tiến hành tiến trình dân chủ thành công.

Văn phòng của Tổng thống Marcos khi được Reuters yêu cầu bình luận về việc Trung Quốc triệu tập đại sứ Philippines đã tái khẳng định tuyên bố trước đó về “chính sách Một Trung Quốc”.

Sự việc Trung Quốc triệu tập đại sứ Philippines là căng thẳng mới nhất trong hàng loạt mâu thuẫn leo thang giữa hai nước trong thời gian gần đây khi Manila tăng cường mối quan hệ với Washington, trong đó có việc mở rộng thỏa thuận cho Mỹ được sử dụng các căn cứ quân sự của Philippines.

Ngoài Tổng thống Philippines Marcos , một số quan chức của các quốc gia dân chủ khác cũng đã gửi lời chúc mừng chiến thắng bầu cử của ông Lại Thanh Đức của Đảng Dân Tiến cầm quyền, trong đó có Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Ngoại trưởng Nhật Bản Yoko Kamikawa. Các vị ngoại trưởng này cũng đã kêu gọi giải quyết hòa bình căng thẳng trên Eo biển Đài Loan.

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Đài Loan đã gửi lời cảm ơn tới ông Macrcos, nói rằng Đài Loan và Philippines “chia sẻ các giá trị chung như tự do, dân chủ và pháp quyền”, và Đài Loan sẽ làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ hợp tác và trao đổi song phương.

Cũng giống như nhiều nước khác, Philippines không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan, nhưng quốc gia Đông Nam Á này vẫn đặt ở Đài Bắc Văn phòng Kinh tế và Văn hóa hoạt động tương đương vai trò của một đại sứ quán.

Hải Đăng