Ý tưởng biến nhựa thành hương liệu vani nghe có vẻ vừa sáng tạo vừa đáng sợ. Thật khó tin nhưng các nhà khoa học thực sự có kế hoạch cho chúng ta ăn kem vani làm từ chai nhựa trong tương lai gần. 

hương vani
Thật khó tin nhưng các nhà khoa học thực sự có kế hoạch cho chúng ta ăn kem vani làm từ chai nhựa trong tương lai gần. (Ảnh: Dina Uretski/ Shutterstock)

Có lẽ hầu hết mọi người đều đồng ý rằng rác thải nhựa là một vấn đề lớn toàn cầu, các phát minh chuyển đổi chúng thành các ứng dụng có ích đều nên được ủng hộ. Tuy nhiên, khi nghe đến ý tưởng biến một mảnh nhựa vứt đi thành sản phẩm ăn được, chắc hẳn bạn sẽ phải giật mình.

Hương vani là gì?

Đầu tiên, chúng ta hãy xem xét một vài thuật ngữ quan trọng. Hương vani (vanilla flavor, vanilla flavoring) được làm từ đậu vani thật. Quá trình chiết xuất về cơ bản bao gồm rửa và sau đó ngâm đậu vani đã xay trong dung dịch rượu và nước. Các hợp chất hương vị hòa tan trong rượu, có nghĩa là hương vị được kéo từ đậu vào rượu. Chiết xuất vani nguyên chất không chứa các hợp chất hương vị bổ sung ngoài vanillin.

Theo Scientific American, vanillin là thành phần tạo hương chính cho hạt vani đã qua xử lý và nó được sinh ra nhờ quá trình tổng hợp chiết xuất thông đỏ, dầu đinh hương, cám gạo và lignin. Khoảng 15% sản lượng vanillin trên thế giới được làm từ lignin, và chủ yếu được sản xuất bởi công ty Borregaard ở Na Uy.

Về cốt lõi, vanillin là một hợp chất hữu cơ, cụ thể hơn là một phenol aldehyde. Nó chủ yếu được sử dụng như một chất tạo hương vị trong kem, sô cô la và các loại đồ ngọt khác.

Tại sao các nhà khoa học muốn tạo hương vani từ nhựa?

Nhu cầu về vani ngày càng tăng trong khi diện tích trồng cây vani thì ngày càng bị thu hẹp. Hiện tại, chưa đến 1% vani chúng ta sử dụng có nguồn gốc thực sự từ các vườn vani. Mọi người muốn hương vani, và thế giới có rất nhiều nhựa, vậy là các nhà khoa học ngay lập tức nhìn thấy một cơ hội vàng.

Theo thông tin từ Green Chemistry, nhu cầu vanillin trên toàn thế giới là khoảng 40.800 tấn vào năm 2018 và dự kiến sẽ tăng lên 65.000 tấn vào năm 2025. Nghĩa là nhu cầu về vanillin sẽ liên tục tăng.  

Một yếu tố khác cần tính đến là hạt vani đã qua xử lý chỉ chứa 2% hương vị vani có sẵn. Khi sản lượng tự nhiên giảm, không có gì bất ngờ khi giá vani nguyên chất tăng chóng mặt, đạt ngưỡng 11.000 USD/kg (2,2 lb).

shutterstock 1420338506
Mọi người muốn hương vani, và thế giới có rất nhiều nhựa, vậy là các nhà khoa học ngay lập tức nhìn thấy một cơ hội vàng, tuy nhiên ý tưởng này nghe có vẻ đáng sợ! (Ảnh: photka/ Shutterstock)

Hương liệu vani được làm từ nhựa như thế nào?

Quá trình tạo ra hương vani từ nhựa bắt đầu từ bước sử dụng vi khuẩn Escherichia coli đã được tái tạo lại, vi khuẩn này sẽ phân hủy polyetylen terephthalate (phthalate có hại cho sức khỏe của bạn) thành axit terephthalic (TA). Các nhà khoa học sử dụng một quy trình tương tự như quy trình nấu bia, tức là làm ấm nước dùng chứa vi khuẩn đến 37 độ C trong một ngày. Cách tiếp cận này cho phép họ chuyển đổi 79% axit terephthalic thành vanillin.

Các nhà khoa học hy vọng quy trình này sẽ sớm được cải thiện để tăng tỷ lệ vanillin thu được và tăng số lượng nhựa được xử lý. Họ thậm chí còn lên kế hoạch sản xuất các phân tử khác từ TA, bao gồm một số phân tử có thể được sử dụng trong nước hoa.

Một trong những nhà nghiên cứu, Stephen Wallace, thuộc Đại học Edinburgh, cho biết công trình của họ hướng tới mục tiêu thay đổi nhận thức của mọi người về nhựa. Nhựa không phải là một loại rác thải kinh khủng, chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng chúng như một nguồn carbon mới để tạo ra các sản phẩm có giá trị cao.

Lời cuối

Những người yêu thích vani tự nhiên sẽ thấy rằng hương liệu của họ có giá cao hơn nhiều, nhưng ít nhất sức khỏe của họ sẽ không phụ thuộc vào loại vani “mới”, là đứa con của vi khuẩn đột biến và chai nhựa. Cho đến khi sản xuất vani tự nhiên tăng lên, có lẽ đã đến lúc sử dụng một số hương liệu tự nhiên khác trong công thức nấu ăn của bạn hoặc tự làm chiết xuất vani .

Minh Minh/ Theo Naturally Savvy

  • Mời xem video: Vì sao biểu tượng của ngành Y lại là con rắn?