Ngày 15/4, Chính phủ Ba Lan và Hungary đã ra quyết định cấm nhập khẩu ngũ cốc và các loại thực phẩm khác từ nước láng giềng Ukraine để bảo vệ ngành nông nghiệp địa phương, vì nguồn cung ồ ạt từ Ukraine đã dẫn đến tình trạng giảm giá trên toàn khu vực.

Embed from Getty Images

(Nông dân Ukraine đang thu hoạch lúa mạch ở vùng Odesa/Ảnh: Getty Images)

Ukraine đã bày tỏ sự tiếc nuối về quyết định của Ba Lan, cho rằng “việc giải quyết các vấn đề khác nhau bằng những hành động quyết liệt đơn phương sẽ không đẩy nhanh một giải pháp tích cực nào cho tình hình [hiện tại]”.

Sau khi Nga chặn nhiều cảng ở Biển Đen, một lượng lớn ngũ cốc của Ukraine, vốn rẻ hơn so với ngũ cốc sản xuất tại các nước thuộc Liên minh châu Âu (EU), cuối cùng bị mắc lại ở các quốc gia EU khác do tắc nghẽn hậu cần. Điều này ảnh hưởng đến giá cả và việc bán hàng của nông dân các địa phương khác.

Trong một bức thư gửi Ủy ban châu Âu vào tháng trước, thủ tướng của 5 quốc gia Đông Âu cho hay quy mô của các sản phẩm như ngũ cốc, các loại hạt chứa dầu, trứng, thịt gia cầm và đường đã gia tăng “chưa từng có”. Những quốc gia này đề xuất nên cân nhắc việc áp dụng thuế quan đối với hàng nông sản nhập khẩu của Ukraine.

Tình trạng nguồn cung vượt cầu đã tạo ra một vấn đề mang tính chính trị đối với Đảng Luật pháp và Công lý (PiS) cầm quyền của Ba Lan trong năm bầu cử, khi nền kinh tế bị sa lầy vào suy thoái kèm theo lạm phát.

Lãnh đạo Jaroslaw Kaczynski phát biểu trong hội nghị của PiS: “Hôm nay, chính phủ đã đưa ra quyết định cấm nhập khẩu ngũ cốc cũng như hàng chục loại thực phẩm khác (từ Ukraine) vào Ba Lan”.

Ông Kaczynski cho biết thêm, danh sách cụ thể về những hàng hóa này, “từ ngũ cốc đến sản phẩm mật ong, rất, rất nhiều thứ”, sẽ được đưa vào quy định của chính phủ.

“Việc chúng tôi là bạn bè và đồng minh của Ukraine vẫn không thay đổi. Chúng tôi sẽ ủng hộ Ukraine và chúng tôi hỗ trợ Ukraine. … Nhưng nhiệm vụ của mọi quốc gia, mọi chính quyền tốt trong mọi trường hợp là bảo vệ lợi ích cho các công dân của mình”, trích lời ông Kaczynski.

Bộ Chính sách Nông nghiệp và Lương thực Ukraine nhận định rằng lệnh cấm của Ba Lan mâu thuẫn với các thỏa thuận song phương hiện tại về xuất khẩu và kêu gọi đàm phán để giải quyết vấn đề.

“Chúng tôi hiểu nông dân Ba Lan đang ở trong tình thế khó khăn, nhưng chúng tôi nhấn mạnh rằng nông dân Ukraine đang gặp khó khăn nhất hiện nay”, trích tuyên bố của Bộ.

Ông Kaczynski khẳng định Ba Lan sẵn sàng đàm phán với Ukraine để giải quyết vấn đề ngũ cốc.

Cuối ngày 15/4, chính phủ của Thủ tướng Hungary Viktor Orban, một người theo chủ nghĩa dân tộc, cũng đưa ra quyết định tương tự, cho rằng tình huống hiện tại sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho nông dân địa phương.

Hungary không đưa ra thông báo chi tiết về thời điểm lệnh cấm được áp dụng, nhưng cho biết lệnh cấm sẽ hết hiệu lực vào cuối tháng Sáu.

Chính phủ nước này cũng hy vọng sẽ có những thay đổi trong quy định ở cấp EU, bao gồm việc xem xét lại chính sách loại bỏ thuế nhập khẩu đối với sản phẩm của Ukraine.

Vy An (Theo Reuters)