Bao nhiêu cá nhân Nga bị trừng phạt sau khi Nga xâm lược Ukraine?

Vương Hữu Quần
•
Thứ Tư, 13/04/2022

Kể từ khi chiến tranh Nga – Ukraine bùng nổ, thế giới tự do do Mỹ lãnh đạo đã tung ra các biện pháp trừng phạt toàn diện chưa từng có đối với Nga, bao gồm trừng phạt tài chính, năng lượng, thương mại, kỹ thuật và cả trừng phạt cá nhân.

shutterstock 1722557671 — Logo của Ngân hàng UBS tại trung tâm thành phố Zürich, Thụy Sĩ. (Ảnh: DreamerAchieverNoraTarvus / Shutterstock)

Các biện pháp trừng phạt cá nhân bao gồm các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức cấp cao của Nga, các nhà tài phiệt và vợ/ chồng, con cái của họ. Sự khác biệt giữa giới tài phiệt và những người giàu bình thường là họ không chỉ lũng đoạn các nguồn lực kinh tế chính của quốc gia mình, mà còn có tiếng nói lớn hơn trong lĩnh vực chính trị. Bài viết này tập trung vào một bản tóm tắt sơ bộ về các biện pháp trừng phạt cá nhân.

Mỹ trừng phạt hơn 540 người

Ngày 6/4, Mỹ tuyên bố: Thực thi chế tài đối với 2 cô con gái trưởng thành của Tổng thống Nga Vladimir Putin là Maria Vorontsova và Katerina Tikhonova, vợ và con gái của Ngoại trưởng Nga Lavrov, cũng như các thành viên Hội đồng An ninh Nga, cựu Tổng thống và cựu Thủ tướng Nga Dmitry Anatolyevich Medvedev, Thủ tướng Nga đương nhiệm Mikhail Vladimirovich Mishustin.

Trước đó, Mỹ đã áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Tổng thống Nga Putin, nhiều thân tín trong giới chính trị và kinh doanh của ông Putin và gia đình của họ, bao gồm người được gọi là “đầu bếp của Putin” – nhà tài phiệt Nga Yevgeniy Prigozhin, vợ Polina cùng con gái Lyubov, con trai Pavel.

Cho đến nay, Mỹ đã trừng phạt hơn 400 quan chức Chính phủ Nga, bao gồm 328 thành viên Hạ viện, và hơn 140 nhà tài phiệt Nga cùng các thành viên gia đình của họ.

Thụy Sĩ trừng phạt gần 900 người

Ngày 7/4, quan chức Chính phủ Thụy Sĩ Erwin Bollinger cho biết, để trừng phạt Nga vì hành vi xâm lược Ukraine, Thụy Sĩ đã phong tỏa khoảng 7,5 tỷ franc Thụy Sĩ (khoảng 8 tỷ USD) tài sản của Nga và gần 900 người Nga đã bị trừng phạt.

Ngày 28/2, Chính phủ Thụy Sĩ thông báo sẽ áp dụng tất cả các biện pháp trừng phạt mà EU áp đặt lên Nga và đóng băng tài sản của 363 cá nhân và 4 công ty ở Nga, trong đó có tài sản ở Thụy Sĩ của Tổng thống Nga Vladimir Putin, Thủ tướng Mishustin và Ngoại trưởng Lavrov.

Bộ trưởng Tư pháp Thụy Sĩ, bà Karin Keller-Sutter thông báo rằng 5 nhà tài phiệt Nga thân cận với ông Putin và có quan hệ kinh tế chặt chẽ với ông ta sẽ ngay lập tức bị cấm nhập cảnh vào Thụy Sĩ.

Vương quốc Anh trừng phạt hơn 1.170 người

Ngày 8/4, Vương quốc Anh thông báo sẽ phong tỏa tài sản của 2 con gái của ông Putin và của cô Ekaterina Vinokurova – con gái của Ngoại trưởng Nga Lavrov.

Kể từ khi chiến tranh Nga – Ukraine bùng nổ, Vương quốc Anh đã áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Tổng thống Nga Vladimir Putin, cựu Tổng thống Nga Medvedev, 386 thành viên Duma Quốc gia và các quan chức khác của Nga, một nhóm các nhà tài phiệt Nga, và những người thân của họ.

Các nhà tài phiệt giàu nhất và có ảnh hưởng nhất ở Nga bị Vương quốc Anh trừng phạt bao gồm: ông Kirill Dmitriev (Giám đốc điều hành Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga), ông Alisher Usmanov (ông trùm viễn thông Nga), ông Igor Shuvalov (cựu Phó thủ tướng thứ nhất của Nga và hiện là Chủ tịch Ngân hàng Kinh tế Đối ngoại của Nga), ông Roman Abramovich (chủ sở hữu người Nga của đội bóng Ngoại hạng Anh – Câu lạc bộ bóng đá Chelsea), ông Igor Sechin (chủ tịch hội đồng quản trị của Tập đoàn dầu khí Rosneft), ông Herman Gref (Giám đốc điều hành ngân hàng lớn nhất nước Nga Sberbank, và là cố vấn của ông Putin), v.v.

Ngày 11/3, Văn phòng Ngoại giao Anh cho biết: “Kể từ khi Nga xâm lược Ukraine, Anh đã trừng phạt hơn 500 cá nhân, thực thể và công ty con quan trọng và có giá trị nhất của Nga, nâng tổng số người trong danh sách trừng phạt của Anh lên hơn 800.”

Ngày 15/3, Văn phòng Ngoại giao Anh thông báo sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với 370 quan chức cấp cao và giới tài phiệt Nga, trong đó có Thủ tướng Nga Mishustin, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoygu và Người phát ngôn của Tổng thống Nga Vladimir Putin – ông Dmitry Peskov.

EU trừng phạt hơn 1.000 người

Theo hãng tin AFP, ngày 8/4, Liên minh châu Âu đã công bố đợt trừng phạt thứ 5 nhằm vào Nga. Tổng cộng 216 người Nga, bao gồm cả 2 người con gái của ông Putin, đã bị đưa vào “danh sách đen” bị Liên minh châu Âu trừng phạt.

Kể từ khi chiến tranh Nga – Ukraine bùng nổ, Liên minh châu Âu đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với một nhóm nhân vật chính trị quan trọng, các nhà tài phiệt Nga và gia đình của họ, trong đó có Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Theo Đài phát thanh Quốc tế Pháp, ngày 9/3, Ủy ban châu Âu cho biết lãnh đạo 27 nước EU đã nhất trí áp đặt vòng trừng phạt mới đối với Nga và Belarus, trong đó có 14 nhà tài phiệt Nga và 146 thành viên Hội đồng Liên bang Nga (Thượng viện). Tính đến ngày 9/3, tổng số người Nga và Belarus bị EU trừng phạt lên tới 862 người.

Hình thức trừng phạt chính

Đầu tiên: Đóng băng tài sản. Chẳng hạn, tài sản của 2 tỷ phú Nga Alisher Usmanov và Igor Shuvalov có tổng trị giá 19 tỷ đô la Mỹ ở Anh đã bị đóng băng; siêu du thuyền của Giám đốc điều hành Rosneft – ông Igor Sechin, bạn thân của ông Putin, bị Pháp thu giữ; du thuyền sang trọng của ông Alisher Usmanov trị giá 600 triệu đô la Mỹ đã bị bị Đức thu giữ; du thuyền sang trọng trị giá 50 triệu euro của ông Gennady Timchenko, người được coi là một trong những phụ tá thân cận nhất của ông Putin, bị Ý thu giữ; ngôi nhà thế kỷ 17 trị giá khoảng 3 triệu euro của thành viên quốc hội Nga Savchenko, bị Ý thu giữ.

Thứ hai: Cắt đứt mối liên hệ của các đối tượng bị trừng phạt khỏi hệ thống tài chính của Mỹ.

Thứ ba: Nghiêm cấm công dân, doanh nghiệp nước sở tại thực hiện các giao dịch với đối tượng bị xử phạt.

Thứ tư: Hạn chế về thị thực. Đối tượng bị xử phạt bị cấm đến Mỹ, Vương quốc Anh, 27 nước EU và các nước liên quan.

Cơ quan chuyên môn bị trừng phạt

Vào ngày 2/3, Bộ Tư pháp Mỹ cho biết họ sẽ thành lập một lực lượng đặc nhiệm có tên là KleptoCapture để hỗ trợ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức Chính phủ Nga và các nhà tài phiệt Nga. Lực lượng đặc nhiệm được phép sử dụng các công nghệ tiên tiến, bao gồm phân tích dữ liệu, theo dõi tiền điện tử, các nguồn tình báo nước ngoài, thông tin từ các cơ quan quản lý tài chính và đối tác khu vực tư nhân, để nhắm mục tiêu vào tài sản các cá nhân và công ty bị trừng phạt, bao gồm du thuyền, máy bay phản lực, bất động sản và các tài sản khác .

Việc bắt giữ và truy tố đối tượng bị xử phạt sẽ được thực hiện nếu có sự hỗ trợ về mặt thực tế và pháp luật. Ngay cả khi bị can không thể bị bắt ngay lập tức, tài sản của họ, bao gồm bất động sản, tài sản tài chính và kinh doanh, sẽ bị thu giữ hoặc tịch thu.

Vương quốc Anh đã thành lập ‘Oligarch Taskforce’ (lực lượng đặc nhiệm đa phương nhằm đối phó các oligarch, tức nhóm quyền lợi thao túng ở Nga), bao gồm các bộ trưởng và quan chức từ Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính, Bộ Kinh doanh Năng lượng và Chiến lược công nghiệp, Bộ Nâng cao mức sống, Bộ Nhà ở và Cộng đồng, và Cơ quan Tội phạm Quốc gia để phối hợp giữa các cơ quan chính phủ nhằm xác định thêm các nhà tài phiệt Nga đủ điều kiện áp đặt các biện pháp trừng phạt.

Vào ngày 26/2, Chủ tịch Ủy ban Châu Âu cùng các nước Pháp, Đức, Ý, Vương quốc Anh và Canada đã tuyên bố thành lập một lực lượng đặc nhiệm xuyên Đại Tây Dương, để xác định và thu giữ tài sản của các cá nhân và công ty bị nhắm mục tiêu bởi các lệnh trừng phạt trên khắp thế giới.

Vào ngày 16/3, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen và Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland đã triệu tập một cuộc họp với các nước các đồng minh để thảo luận về cách thực hiện các lệnh trừng phạt đối với các nhà tài phiệt Nga. Để đạt được mục tiêu này, 2 cơ quan Chính phủ Mỹ và các cơ quan liên quan của các nước đồng minh đã thành lập một nhóm làm việc đa phương có tên là REPO (là từ viết tắt của Russian Elites, Proxy và Oligarchs). Lực lượng đặc nhiệm sẽ điều tra và truy tố các nhà tài phiệt Nga và những cá nhân thân cận với Tổng thống Nga Putin.

Lời kết

Sau khi chiến tranh Nga – Ukraine bùng nổ, thế giới tự do do Mỹ lãnh đạo đã áp đặt các biện pháp trừng phạt cụ thể, rõ ràng và chính xác đối với các quan chức cấp cao Nga, các nhà tài phiệt và gia đình của họ. Đối với địa vị quyền lực của Tổng thống Nga Vladimir Putin, đối với cục diện chính trị Nga, đối với cuộc chiến tranh Nga – Ukraine, đối với mối quan hệ giữa Nga và các nước như Mỹ, v.v, đều sẽ có tác động to lớn và sâu rộng.

Đồng thời, nó cũng sẽ có tác động lớn đến đường lui, con đường tiền tài của các quan chức cấp cao của Đảng Cộng sản Trung Quốc, những người giàu có quan hệ mật thiết với họ, gia đình và con cái của họ.

Trong số các biện pháp trừng phạt nói trên, nổi bật nhất là của Thụy Sĩ, một quốc gia trung lập vĩnh viễn. Đó là một sự kiện mang tính bước ngoặt trong việc thể hiện sự ủng hộ chống xâm lược.

Ngân hàng Thụy Sĩ là nơi cất giấu tài sản cho những người những người thuộc tầng lớp quyền quý của các nước. Các biện pháp trừng phạt của Thụy Sĩ cũng đã gióng lên hồi chuông cảnh báo cho các quan chức cấp cao và giới tài phiệt từ nhiều quốc gia khác nhau, những người đã cố gắng hết sức để tích lũy tiền và tài sản ở Thụy Sĩ.