Theo các nhà phân tích quân sự, Crimea đã nổi lên như một tâm điểm trong cuộc chiến ở Ukraine, và khi các lực lượng quân sự của Tổng thống Volodymyr Zelensky tiếp tục đà tiến của họ trên chiến trường, Nga đang phải đối mặt với mối đe dọa chính đáng là mất bán đảo mà nước này đã chiếm bằng vũ lực vào năm 2014.

Ukraine đã khiến nhiều chuyên gia trên toàn cầu ngạc nhiên khi duy trì thế trận phòng thủ mạnh mẽ trước cuộc xâm lược của Nga bắt đầu vào cuối tháng 2, và TT Zelensky bắt đầu công khai tuyên bố rằng ông muốn lấy lại Crimea.

Trong khi đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết ông muốn 4 vùng lãnh thổ của Ukraine mà Nga sáp nhập bất hợp pháp vào tháng 9 phải được công nhận là một phần của Nga trước khi đồng ý tham gia vào bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình nào.

Tuy nhiên, ưu thế chiến trường hiện tại dường như không nằm về phía ông Putin.

“Về mặt quân sự, có khả năng là Zelensky có thể nắm quyền kiểm soát Crimea,” John Spencer, một thiếu tá Lục quân Hoa Kỳ đã nghỉ hưu và là chủ tịch Nghiên cứu Chiến tranh Đô thị tại Diễn đàn Chính sách Madison, nói với tờ Newsweek.

Sean Spoonts, một cựu chiến binh Hải quân Hoa Kỳ và là tổng biên tập của hãng tin tức quân sự SOFREP, nói với tờ Newsweek rằng việc Ukraine chiếm Crimea bằng vũ lực là “hoàn toàn thực tế.”

“Khi bạn nhìn vào bản đồ của khu vực, bạn có thể thấy rằng Crimea được tiếp thế bởi ba tuyến đường,” ông Spoonts giải thích. “Dọc theo hai đường cao tốc chạy từ Nga và Ukraine từ bắc xuống nam. Sau đó, có Cầu Chonhar nhỏ ở phía bắc. Ở phía tây là eo biển Kerch và cây cầu của nó có cả giao thông đường bộ và đường sắt.”

“Ukraine đã gây hư hại cho cây cầu này,” ông nói. “Cuối cùng, có một con đường hẹp từ Nga chạy dọc theo biên giới phía Đông của Crimea, đó sẽ là một cái bẫy chết người đối với bất kỳ đoàn xe tiếp tế nào muốn sử dụng nó.”

Ông nói tiếp: “Nếu Ukraine có thể cắt đứt các tuyến đường tiếp tế ở phía tây và phía bắc, thì Nga gần như không thể tiếp tế cho các đơn vị quân sự của họ ở Crimea, vốn là một lực lượng đáng kể. Hạm đội Biển Đen sẽ phải sơ tán khỏi cảng Sevastopol và di chuyển về phía Đông đến các cảng ở Georgia.”

Ông Spoonts nói: “Ukraine sẽ có thể tấn công từ phía bắc, đưa tên lửa của họ vào tầm bắn của các điểm nút giao thông vận tải này và cắt đứt Quân đội Nga cũng như dân thường Nga khỏi nguồn tiếp tế và thậm chí rút lui bằng đường bộ”.

Theo giáo sư lịch sử Michael Kimmage của Đại học Công giáo Hoa Kỳ, nếu Ukraine giành quyền kiểm soát Crimea, ông Putin sẽ bị ảnh hưởng rất nặng nề.

Ông Kimmage nói với tờ Newsweek: “Nếu Crimea bị mất, người Nga sẽ có cảm giác rằng ông Putin không thể quản lý mọi việc và chắc chắn sẽ làm ông ấy yếu đi về mặt chính trị”.

Ông Kimmage lưu ý rằng việc kiểm soát Crimea cũng mang lại cho ông Putin một lợi thế chiến lược, khi Nga tiến hành cuộc xâm lược của mình ở miền nam Ukraine từ bán đảo này. Như vậy, vị trí địa lý của nó có thể là một phần lý do tại sao ông Zelensky muốn kiểm soát Crimea.

Giáo sư kiêm chủ tịch khoa khoa học chính trị tại Đại học Tây Bắc, William Reno nói với tờ Newsweek rằng nếu Ukraine lấy lại Crimea, TT Zelensky có thể phải đối mặt với sự phản kháng từ những công dân hiện đang cư trú ở đó.

“Một người theo chủ nghĩa thực dụng có thể tự hỏi liệu chính phủ Ukraine có muốn cai trị một nơi có nhiều người thích nơi đó là một phần của Nga hay không,” ông Reno nói. “Mặc dù cuộc trưng cầu dân ý năm 2014 của Nga là giả tạo, nhưng điều đó không loại bỏ được thực tế rằng một bộ phận đáng kể dân số đã đồng ý với sự cai trị của Nga. Lịch sử này và thực tế chính trị đương thời khiến nhiều khả năng Crimea có thể trở thành chủ đề đàm phán trong tương lai.”

Lê Vy (theo Newsweek)