Cựu Tổng thống Donald Trump hôm thứ Ba (19/3) đã tuyên bố trên truyền thông rằng ông trong vai trò tổng thống Mỹ sẽ bảo vệ các quốc gia đồng minh NATO miễn là họ đáp ứng được các mục tiêu chi tiêu quân sự.

Trong cuộc trả lời phỏng vấn người dẫn chương trình Nigel Farage của GB News hôm thứ Ba (19/3), ông Trump được hỏi liệu các thành viên châu Âu của NATO có thể trông cậy vào Mỹ bảo vệ họ nếu họ bắt đầu “chơi đẹp” và đáp ứng yêu cầu chi tiêu 2% GDP cho quân đội hay không.

Ông Trump đáp: “Có. Nhưng Mỹ nên trả phần của mình, không trả cho phần của mọi bên khác… Tôi tin rằng Mỹ đang trả 90% của NATO, có thể là 100%”.

Vậy thì nếu họ bắt đầu chơi đẹp, Mỹ sẽ ở đó chứ?” ông Farage đặt lại câu hỏi, và ông Trump đáp: “100%”.

31 quốc gia thành viên NATO (không tính Thụy Điển mới gia nhập khối này gần đây) đã chi tiêu 1,26 nghìn tỷ USD cho quốc phòng trong năm 2023 và chi tiêu của Mỹ chiếm hơn 2/3 số đó. Chi tiêu quốc phòng của Mỹ năm 2023 cao hơn tổng chi tiêu quốc phòng của tất cả các thành viên NATO khác gộp lại.

Ông Trump đang là đề cử viên tổng thống 2024 chưa chính thức của Đảng Cộng hòa và khả năng sẽ thách thức Tổng thống Joe Biden trong cuộc đua vào Nhà Trắng vào đầu tháng Mười Một tới.

Phát biểu tại một cuộc vận động chiến dịch tái tranh cử hồi tháng trước, ông Trump đã kể lại cuộc gặp với các lãnh đạo NATO khi ông còn đang tại nhiệm và thông tin với họ rằng ông sẽ không bảo vệ các quốc gia “chểnh mảng”.

Một trong những tổng thổng của một quốc gia lớn đã đứng dậy và nói, ‘Dạ, thưa ngài, nếu chúng tôi không trả, và chúng tôi bị Nga tấn công, ngài sẽ bảo vệ chúng tôi chứ?’”, ông Trump kể lại với đám đông người ủng hộ.

Tôi đã nói, ‘ông không trả, thì ông là chểnh mảng đúng không?’. Không, tôi sẽ không bảo vệ ông. Thực tế, tôi sẽ khuyến khích họ làm bất cứ điều quái quỷ gì mà họ muốn. Ông phải trả. Ông phải trả phần hóa đơn của ông”, ông Trump nói tiếp.

Những bình luận đó của ông Trump đã kích hoạt làn sóng chỉ trích mạnh mẽ. Tổng thống Biden gọi lời lẽ đó là “kinh khủng và mất trí”. Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg tuyên bố: “Bất cứ đề nghị nào cho rằng các quốc gia đồng minh sẽ không bảo vệ nhau là gây tổn hại cho tất cả an ninh của chúng ta… và đặt binh lính Mỹ và binh lính châu Âu vào rủi ro gia tăng”.

Ông Trump đã nhắc lại câu chuyện đó trong cuộc trả lời phỏng vấn với ông Farage. Ông nói thêm rằng ông không quan tâm những bình luận của ông đã đang bị các đối thủ chính trị sử dụng ra sao.

Họ có thể sử dụng nó, tôi không quan tâm liệu họ có sử dụng nó hay không. Bởi vì những gì tôi đang nói là một kiểu đàm phán. Tại sao chúng ta nên bảo vệ những quốc gia có nhiều tiền này và Mỹ đang phải trả phần lớn cho NATO?” ông Trump nói.

Nhưng bây giờ họ đang chi tiền bởi vì những bình luận mà bạn thấy hai hoặc ba tuần trước. Tôi không biết liệu bạn có biết không, nhưng nhiều tiền đang đến từ khi tôi đưa ra những bình luận đó”, ông Trump nói với ông Farage.

Theo số liệu từ NATO, 18 quốc gia thành viên khối quân sự này dự kiến sẽ đáp ứng hoặc vượt mức 2% GDP chi cho quốc phòng trong năm 2024 này. Con số này là tăng gấp 6 lần so với năm 2014, thời điểm chỉ có 3 thành viên là Mỹ, Anh và Hy Lạp đáp ứng được ngưỡng chi tiêu quốc phòng tối thiểu.

Hải Đăng