Hiện nay có gần 200 khu học chánh của Mỹ đang tham gia các vụ kiện chống lại các công ty mẹ của Facebook, TikTok, Snapchat và YouTube; đồng thời, có hàng trăm gia đình cáo buộc mạng xã hội gây hại cho con cái họ.

shutterstock 2054229305
(Nguồn: Tada Images/ Shutterstock)

Theo WSJ, luật sư của các nguyên đơn đang đại diện cho các hội đồng trường học trên khắp nước Mỹ trong vụ kiện chống lại các công ty truyền thông xã hội, cáo buộc ứng dụng của họ dẫn đến các vấn đề về kỷ luật lớp học và sức khỏe tâm thần, gây lãng phí nguồn lực dành cho giáo dục. Các vụ kiện đã được hợp nhất tại Tòa án Quận ở Oakland, California.

Các khu học chánh cho biết, giáo viên và quản trị viên bị lãng phí thời gian quý báu để giải quyết vấn đề bắt nạt trên mạng và các vấn đề kỷ luật khác, phải bổ sung các chính sách đào tạo mới về việc sử dụng mạng xã hội và tư vấn cho thanh thiếu niên nghiện ứng dụng trực tuyến dẫn đến lo lắng, trầm cảm hoặc có ý định tự tử.

Thành viên Jill Adams của hội đồng quản trị Khu học chánh Tumwater ở bang Washington, cho biết: “Hầu hết chúng ta đều đồng ý rằng mạng xã hội nằm ngoài tầm kiểm soát. Tôi nghĩ chúng ta nên có một số quỹ để giúp đỡ các em”. Hội đồng đã bỏ phiếu với kết quả thông qua 3-2 để tham gia vụ kiện. Các thành viên hội đồng bất đồng cho biết vụ kiện đã chuyển trách nhiệm từ phụ huynh vào học khu, làm như vậy đã vượt quá thẩm quyền của mình.

Các khu học chánh và gia đình đã đệ đơn kiện cho hay rằng các công ty truyền thông xã hội để cho các bên thứ 3 công bố các sản phẩm gây nghiện, cung cấp nội dung gây tổn hại cho thanh thiếu niên, không đủ điều kiện để được bảo vệ theo Mục 230 của Đạo luật về khuôn phép trong giao tiếp (Communications Decency Act).

Mục 230 của Đạo luật về khuôn phép trong giao tiếp được Quốc hội Mỹ thông qua năm 1996, quy định các công ty Internet nói chung không chịu trách nhiệm pháp lý về nội dung của bên thứ 3 trên trang web của họ. Luật này đã thúc đẩy phát triển các nền tảng truyền thông xã hội lớn như Facebook và YouTube.

Công ty mẹ của Facebook là Meta Platforms, công ty mẹ của Snapchat là Snap, công ty mẹ của Google là Alphabet, và công ty mẹ của TikTok là ByteDance đều đưa ra các động thái bác bỏ vụ kiện, cho rằng những thiệt hại mà các nguyên đơn cáo buộc vẫn được bảo vệ theo Mục 230 của Đạo luật về khuôn phép trong giao tiếp.

Trong một cuộc họp chung vào tháng trước, các công ty cho biết: “Những thiếu sót bị cáo buộc chắc chắn liên quan đến việc xuất bản nội dung của bên thứ ba”. Họ lập luận rằng việc cho phép những vụ kiện như vậy sẽ mở ra cơ hội cho nhiều vụ kiện hơn, buộc các dịch vụ trực tuyến phải hạn chế luồng thông tin để tránh trách nhiệm pháp lý.

Các công ty cũng phủ nhận cáo buộc họ đã bỏ qua những mối nguy hiểm mà trẻ em phải đối mặt trực tuyến.

Với hơn 13.000 khu học chánh ở Mỹ, số lượng nguyên đơn có thể sẽ tiếp tục tăng. Luật sư William Shinoff tại công ty luật Frantz (Frantz Law Group) ở California, cho biết ông đã tham dự hơn 100 cuộc họp hội đồng quản trị, công ty của ông đã ký vào bản cáo trạng với 500 học khu.

Gần đây, nhiều vụ kiện quấy rối cộng đồng đã được đưa ra đối với các công ty thuốc lá điện tử như Juul Labs, chính sách tương tự cũng đúng với các công ty truyền thông xã hội. Công ty thuốc lá điện tử Juul bị buộc tội tiếp thị các sản phẩm gây nghiện cho trẻ em và thanh thiếu niên, đã đồng ý trả 1,7 tỷ USD trong một thỏa thuận pháp lý hòa giải liên quan hơn 5.000 vụ kiện từ các khu học chánh.

“Tôi không thể thay đổi luật và tôi không thể tống bất kỳ ai vào tù, nhưng những gì chúng tôi có thể làm là kiện họ trong một vụ kiện lớn và cố gắng bắt họ phải trả rất nhiều tiền”, luật sư Jonathan Kieffer của Missouri nói với hội đồng Trường Công lập Brevard (Brevard Public Schools) của Florida trong một cuộc họp báo về vụ kiện mạng xã hội vào tháng 5. Hội đồng sau đó đã bỏ phiếu nhất trí đệ đơn kiện.

Thành viên Carl Persis của hội đồng trường Quận Volusia của Florida cho biết, hội đồng quyết định tham gia vụ kiện vì họ thấy có cơ hội giải quyết các tệ nạn trên mạng xã hội.

Đồng thời, có 200 người dùng mạng xã hội hoặc người đại diện của họ đã đệ đơn kiện tương tự chống lại các công ty công nghệ, vụ kiện đang chờ thụ lý tại cùng một tòa án liên bang.

Các vụ kiện riêng lẻ nhằm mục đích buộc các công ty phải chịu trách nhiệm về lỗi hoặc sơ suất trong thiết kế sản phẩm, trong trường hợp vụ kiện cáo buộc từ các trường học bị bác bỏ thì vụ kiện của họ vẫn có thể tiếp tục được thụ lý.

Các nguyên đơn tiêu biểu ví dụ như cha mẹ của một thiếu niên mắc chứng biếng ăn nghiêm trọng đã sử dụng Instagram từ năm 12 tuổi, mẹ của một cậu bé 16 tuổi đã tự bắn mình bằng súng lục ổ quay sau khi đăng video “Cò quay Nga” (Russian Roulette) trên Snapchat…

Có thể kể cha mẹ một nạn nhân đã thành công trong một vụ án tương tự. Vào tháng 5/2021, Tòa phúc thẩm Vòng 9 của Mỹ cho biết vụ kiện Snapchat được tiếp tục, vụ kiện do cha mẹ của hai cậu bé đệ trình, hai cậu bé đã chết trong một vụ va chạm ô tô ở tốc độ hơn 100 dặm/giờ. Các bậc cha mẹ kiện Snapchat vì vấn đề thiết kế sản phẩm, do các cậu bé đã sử dụng tính năng bổ sung của Snapchat cho phép người dùng ghi lại tốc độ lái xe của họ trong khi quay video.