Hoa Kỳ đang xúc tiến các hợp đồng bán vũ khí cho Đài Loan với tổng giá trị lên tới 1,42 tỷ USD. Nếu thương vụ này thành công, đó sẽ là đợt bán hàng quân sự đầu tiên của chính quyền Donald Trump cho chính quyền Đài Bắc. Động thái này đã khiến Bắc Kinh tức giận trong khi chỉ một ngày trước đó, Trung Quốc yêu cầu Mỹ không được can dự vào chuyện của Đài Loan.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, bà Heather Nauert thông tin với giới báo chí rằng hôm thứ Năm (29/6) Nhà Trắng đã đề nghị Quốc hội phê duyệt 7 hợp đồng bán vũ khí cho Đài Loan. Bà Nauert cho hay: “Hiện tại, thương vụ này được định giá khoảng 1,42 tỷ USD”.

Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn ( Tsai Ing-wen) rất coi trọng quan hệ ngoại giao với Hoa Kỳ

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết gói quân trang này bao gồm hỗ trợ kỹ thuật cho radar cảnh báo sớm, tên lửa chống tên lửa tốc độ cao, ngư lôi và các bộ phận tên lửa khác.

Bà Nauert nói rằng thương vụ này chỉ ra rằng Hoa Kỳ “hỗ trợ khả năng tự vệ phù hợp của Đài Loan”, nhưng đây không phải là chỉ dấu cho việc nước Mỹ thay đổi chính sách “một Trung Quốc” lâu dài. Hoa Kỳ vẫn công nhận Bắc Kinh chứ không phải Đài Bắc.

Hợp đồng bán vũ khí lần này sẽ phải chờ Quốc hội Mỹ phê duyệt, nhưng gần như chắc chắn sẽ được triển khai sớm. Lần gần nhất Hoa Kỳ bán vũ khí cho Đài Loan là vào tháng 12/2015. Thương vụ trị giá 1,83 tỷ USD, gồm có hai tàu khu trục nhỏ cùng tên lửa chống tăng và xe tấn công lội nước, mà Tổng thống Barack Obama thông báo khi đó đã làm chế độ Bắc Kinh rất thất vọng.

Theo một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết gói vũ khí mới nhất này chủ yếu giúp Đài Loan “nâng cấp khả năng quốc phòng hiện có nhằm chuyển đổi các hệ thống hiện tại từ analog sang kỹ thuật số”.

Bộ Quốc phòng Đài Loan nói rằng các mặt hàng này sẽ nâng cao khả năng phòng không và phòng thủ trên biển, cũng như giúp cảnh báo sớm các mối đe dọa từ bên ngoài.

Trong một phát biểu hôm thứ Sáu (30/6), Bộ Quốc phòng Đài Loan cho hay: “Chúng tôi sẽ nhanh chóng thảo luận với Hoa Kỳ về thương vụ này như thời hạn thực hiện, trị giá tiền, các chi tiết khác và cũng sẽ lên kế hoạch ngân sách cho các đơn hàng tiếp theo”.

Cơ quan quốc phòng của Đài Bắc cũng nhấn mạnh rằng Đài Loan và Hoa Kỳ sẽ tiếp tục củng cố quan hệ đối tác an ninh nhằm góp phần ổn định lâu dài khu vực.

Hôm Thứ Năm (29/6), Trung Quốc đã phản ứng giận dữ trước thông tin Mỹ sẽ bán vũ khí cho Đài Loan và nói thêm rằng Bắc Kinh phản đối Washington sau khi một Ủy ban Thượng viện Hoa Kỳ đã phê chuẩn đạo luật kêu gọi Hải quân Hoa Kỳ được phép đỗ tại cảng Đài Loan. Đây là lần đầu tiên một đạo luật như này được Quốc hội Mỹ thông qua kể từ khi Hoa Kỳ chính thức công nhận chính sách “một Trung Quốc” năm 1979.

Chúng tôi bảy tỏ quan ngại nghiêm trọng về dự luật liên quan tới Đài Loan này. Vấn đề Đài Loan là vấn đề chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc, đây là vấn đề nội bộ của Trung Quốc“, người phát ngôn Lục Khảng thuộc Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói.

Đạo luật này cũng chỉ đạo Bộ Quốc phòng Mỹ giúp Đài Loan phát triển một chương trình tập huấn chiến tranh dưới đáy biển và đề xuất tăng cường hợp tác chiến lược với Đài Bắc.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết đạo luật này vi phạm các nguyên tắc của quan hệ Hoa Kỳ-Trung Quốc và kêu gọi Washington ngừng các cuộc tập trận quân sự và bán vũ khí cho Đài Loan “để tránh gây ảnh hưởng xấu đến quan hệ hợp tác Mỹ-Trung”.

Trong khi đó, các quan chức Hoa Kỳ cho biết Tổng thống Trump đang ngày càng thất vọng với Trung Quốc trong việc kiềm chế mối đe dọa Bắc Triều Tiên. Theo Reuters, ông Trump hiện đang cân nhắc các hành động thương mại chống lại Bắc Kinh, trước tiên sẽ áp dụng các biện pháp đánh thuế với mặt hàng thép của Trung Quốc xuất sang Hoa Kỳ.

Cũng hôm thứ Năm (29/6), Washington đã tăng áp lực lên Bắc Kinh bằng cách áp đặt lệnh trừng phạt đối với hai công dân Trung Quốc và một công ty vận chuyển vì đã giúp các chương trình hạt nhân và tên lửa của Bắc Triều Tiên và cáo buộc một ngân hàng Trung Quốc đang có hoạt động ‘rửa tiền” ở Bình Nhưỡng.

Cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ H.R. McMaster cho hay Tổng thống Trump dự định sẽ gặp lại Chủ tịch Tập một lần nữa bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Đức vào tuần tới.

Tân Bình

Xem thêm: