Ngày 14/5, Chính quyền Biden thông báo số lượng người di cư qua biên giới Hoa Kỳ-Mexico đã bất ngờ giảm chứ không tăng, do các hạn chế từ việc Đề mục 42 đã hết hạn, và việc khôi phục các hình phạt hình sự đối với hành vi nhập cảnh bất hợp pháp có thể là lý do lớn nhất.

Embed from Getty Images

Bộ trưởng An ninh Nội địa Alejandro Mayorkas cho biết, kể từ ngày 11/5, số lượng người di cư qua biên giới đã giảm 50%, khi chính quyền Biden áp dụng quy định mới về tị nạn nhằm ngăn chặn những người vượt biên trái phép.

“Trong 2 ngày qua, số lượng người di cư được ghi nhận giảm rõ rệt so với trước khi Đề mục 42 hết hiệu lực,” Bộ trưởng Mayorkas phát biểu trong chương trình “Bang of the Union” CNN. Ông lưu ý thêm, đã có 6.300 cuộc bắt giữ ở biên giới trong ngày ngày 12/5; và con số này giảm xuống 4.200 vào ngày 13/5. Dù vậy, ông cảnh báo, vẫn còn sớm để khẳng định xu hướng giảm này sẽ duy trì trong thời gian tới.

Ông Mayorkas nhìn nhận, các hình phạt hình sự đối với những người di cư nhập cảnh bất hợp pháp vào đất nước, vốn được tiếp tục áp dụng lại theo luật hiện hành sau khi Đề mục 42 hết hạn, đã giúp giảm số lượng người vượt biên. Trước đó, Đề mục 42 được thông qua dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump, đã cho phép các quan chức trục xuất người di cư nhanh chóng mà không cần xem xét quy trình xin tị nạn, nhưng không áp dụng các hình phạt với người di cư vượt biên trái phép.

Kế hoạch của chính quyền Biden yêu cầu những người di cư phải lên lịch hẹn nhập cư thông qua một ứng dụng hoặc tìm kiếm sự bảo vệ từ các quốc gia mà họ đã đi qua trên đường đến biên giới Hoa Kỳ. Nếu không tuân theo quy trình và bị bắt khi nhập cảnh bất hợp pháp vào Hoa Kỳ, thì trong 5 năm, họ sẽ không được phép nhập cảnh lần nữa, ngay cả nhập cảnh hợp pháp. Ngoài ra, còn có hình thức phạt tù đối với một số vi phạm khác.

“Có một cách hợp pháp, an toàn và trật tự để đến Hoa Kỳ. Đó là thông qua những con đường mà Tổng thống Biden đã mở rộng theo cách chưa từng có. Nếu không đi theo những con đường hợp pháp trên, người di cư sẽ lãnh hậu quả,” Bộ trưởng Mayorkas cho hay.

Các quan chức từ những cộng đồng dọc biên giới cũng đồng thuận rằng, số lượng người di cư mới không nhiều như dự đoán. Không ít người lo ngại dòng người di cư lớn sẽ gây thêm căng thẳng cho các cơ sở và thị trấn biên giới của Hoa Kỳ.

Ông Victor Trevino, Thị trưởng thành phố Laredo, bang Texas, nói với chương trình “Face the Nation” của CBS News: “Lượng người di cư mà chúng tôi dự kiến ban đầu – dòng chảy lớn – vẫn chưa xảy đến.”

Tuy nhiên, các đảng viên Cộng hòa vẫn cảnh báo, một đợt bùng phát hoàn toàn có thể xảy ra.

“Tôi nghĩ rằng có những đoàn người đang di chuyển. Tôi nghĩ họ vẫn muốn vào Hoa Kỳ,” Dân biểu Michael McCaul nói trong chương trình “This Week” của ABC.

Dân biểu Cộng hòa Mark Green, Chủ tịch Ủy ban An ninh Nội địa Hạ viện cũng lưu ý với CNN: “Điều mà bộ trưởng không nhắc đến là, tuần vừa qua cũng ghi nhận nhiều vụ vượt biên hơn bất kỳ thời điểm nào, bất kỳ tuần nào trong lịch sử của chúng ta.”

Ngay trước khi Đề mục 42 hết hạn vào ngày 11/5, các đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện đã thông qua luật sẽ tiếp tục xây dựng bức tường biên giới, mở rộng nỗ lực thực thi pháp luật liên bang và yêu cầu những người xin tị nạn nộp đơn xin sự bảo vệ của Hoa Kỳ bên ngoài đất nước.

Dù vậy, dự luật của Đảng Cộng hòa khó có thể được Thượng viện do Đảng Dân chủ kiểm soát thông qua.

Minh Ngọc (Theo Reuters)