Tổng thống mới của Mỹ đang làm cho chính sách không gian của nước này ngày càng trở nên rõ ràng: Nước Mỹ sẽ vẫn ở mặt đất trong thời điểm hiện tại. Cụ thể, ông đã hủy bỏ chương trình chinh phục không gian của tập đoàn SpaceX, đứng đầu là tỷ phú Elon Musk.

Elon Musk
Tỷ phú Elon Musk. (Ảnh: Paul Sancya/Shutterstock)

Mỹ đang trong một cuộc cạnh tranh gay gắt với Trung Quốc để giành quyền thống trị không gian.

Mặc dù người Mỹ đã lên mặt trăng và gửi nhiều tàu thăm dò tiên tiến đến bề mặt của sao Hỏa, kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, chính sách không gian của Mỹ đã mòn mỏi trong sự trung dung. Do đó, các đối thủ cạnh tranh mới, cụ thể là Trung Quốc , đã xuất hiện để thách thức sự thống trị của người Mỹ trong lĩnh vực chiến lược không gian tối thượng.

Trung Quốc có nhiều tham vọng lớn về không gian. Không chỉ Trung Quốc có kế hoạch đánh bại người Mỹ trên bề mặt sao Hỏa vào cuối thập kỷ này, mà Bắc Kinh còn muốn kiểm soát các quỹ đạo quan trọng xung quanh Trái đất. Bằng cách kiểm soát các quỹ đạo này, quân đội Trung Quốc sẽ có được những lợi thế đáng kể so với quân đội Mỹ. Ngoài ra, Trung Quốc có kế hoạch khai thác mặt trăng để lấy các nguồn tài nguyên quý giá.

Tuy nhiên, người Mỹ luôn có giải pháp trong cuộc cạnh tranh với Trung Quốc để thống trị không gian: đó là lĩnh vực sáng tạo tư nhân đầy sôi động. Cụ thể, ngày càng có nhiều công ty tư nhân khởi nghiệp không gian, chẳng hạn như công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk .

Nhờ thiết kế tên lửa tái sử dụng của mình, công ty của ông Elon Musk đã cắt giảm được 40% chi phí phóng tên lửa – một con số đáng kinh ngạc. SpaceX khẳng định rằng họ có thể cắt giảm những chi phí đó xuống thấp nữa. Ngoài ra, tên lửa SpaceX được sản xuất hoàn toàn trong nước. Và trong bối cảnh cuộc chạy đua tới Sao Hỏa giữa Mỹ và Trung Quốc đang trở nên căng thẳng, thì loại tên lửa Starship tái sử dụng mới của ông Elon Musk đưa phi thuyền vào không gian xa xôi kia có thể chính là phương tiện nhanh chóng chở các phi hành gia Mỹ lên Sao Hỏa trước khi Trung Quốc đưa các phi hành gia của mình lên Hành tinh Đỏ này.

Tất nhiên, loại tên lửa tái sử dụng Starship chưa được ai chấp thuận cả. Nhưng trong một tinh thần khác của nước Mỹ, thì phi thuyền thử nghiệm này sẽ gợi ra điều kỳ diệu và sự phát triển của nó sẽ được khuyến khích. Chính quyền Tổng thống Trump đã khuyến khích SpaceX mạnh mẽ tiến lên với chương trình phi thuyền Starship của mình.

Tuy nhiên, Mỹ vừa có một tổng thống mới. Và Tổng thống Joe Biden này đang ngày càng thể hiện rõ ràng những ưu tiên trong chính sách không gian của mình: Nước Mỹ sẽ vẫn ở mặt đất trong thời điểm hiện tại chứ không được bay lên không gian.

Vào ngày 28/1, SpaceX đã chuẩn bị đưa tên lửa Starship của mình qua một cuộc thử nghiệm khác trên bầu trời xanh phía trên Texas. Mục tiêu của thử nghiệm là để có được tên lửa khổng lồ đẩy lên cao đến 12,5km khỏi mặt đất và sau đó cho tên lửa khổng lồ này quay ngược lại để nó có thể hạ cánh thẳng đứng xuống mặt đất.

Đáng buồn thay, mục tiêu nhìn xa trông rộng của việc đưa người Mỹ lên sao Hỏa lần đầu tiên đã sụp đổ khi Cục Hàng không Liên bang (FAA – cơ quan dưới thời chính quyền Tổng thống Trump đã cho phép SpaceX thực hiện các chuyến bay thử nghiệm quan trọng của họ) nay lại được lệnh của tân Tổng Thống Biden buộc ông Musk phải hủy bỏ cuộc thử nghiệm mẫu tên lửa Starship này.

FAA đã không nêu lý do đằng sau việc ra lệnh hủy bỏ vụ phóng. Nhiều người đã suy đoán rằng việc hủy bỏ được đưa ra do lo ngại về an toàn. Dù sao, trong tháng 12/2020 vừa qua, SpaceX đã thực hiện một cuộc thử nghiệm tên lửa Starship và nó đã đạt độ cao khoảng 66.000m. Sau khi tự định hướng lại để cho phép hạ cánh theo phương thẳng đứng, thì nó đã nổ tung.

Mặc dù vậy, SpaceX đã học được nhiều bài học kinh nghiệm quý giá từ thất bại hồi tháng 12 và những kinh nghiệm này sẽ được áp dụng để cải tiến cho vụ phóng Starship vào tháng Giêng. Trong khoa học, thì thất bại lâu dài duy nhất sẽ xảy ra khi người ta từ chối không chịu thử nghiệm một ý tưởng cải tiến hoặc giả thuyết mới. Tiên đề này đặc biệt đúng trong bối cảnh cuộc chạy đua không gian mới giữa Mỹ và Trung Quốc .

Lý do FAA hủy bỏ vụ phóng có thể là một phần quyết định của chính quyền Tổng thống Biden trong nỗ lực rộng lớn nhằm hủy bỏ chính sách không gian sôi động của chính quyền Tổng thống Trump. Thêm vào đó, tầm nhìn về không gian của ông Trump rõ ràng là nhằm chống lại những tiến bộ của Trung Quốc trong không gian. Và không có khả năng nào cho thấy chính quyền Biden muốn tiếp tục chính sách không gian của ông Trump, vì nhóm của ông Biden đang cố gắng xoa dịu mối quan hệ giữa Mỹ với Bắc Kinh đang xấu đi trong vài năm tới.

Mối quan tâm về kế hoạch tiến về sao Hỏa của ông Musk có thể là một yếu tố khác khiến FAA hủy bỏ vụ phóng tàu Starship. Năm 2020, ông Musk đã chỉ ra rằng bất kỳ thuộc địa nào trên Sao Hỏa của SpaceX trong tương lai sẽ không bị “cai trị bởi các luật dựa trên Trái đất.” Vấn đề đối với ông Musk là SpaceX đã được trao những hợp đồng béo bở bởi chính phủ Mỹ có trụ sở tại Trái đất. Nếu SpaceX tạo ra một thuộc địa trên sao Hỏa, vì mối quan hệ hợp đồng của công ty với chính phủ Mỹ, thì Washington rất kỳ vọng thuộc địa đó là một nỗ lực của Mỹ.

Cuối cùng, ông Musk đã công khai ủng hộ cuộc tranh cãi “GameStonk” gần đây. Một nhóm các nhà đầu tư cá nhân, ẩn danh trên Reddit đã quyết định tham gia vào một hoạt động quy mô nhỏ bằng cách tăng giá cổ phiếu của Gamestop, một nhà bán lẻ trò chơi điện tử. Melvin Capital, một công ty đầu tư lâu đời ở Phố Wall, đã buộc phải phá sản bởi động thái này (họ đã đặt cược theo chiều ngược lại, cố gắng “bán non” cổ phiếu Gamestop).

Sự kiện “GameStonk” có ý nghĩa quan trọng đến mức chính quyền Biden cam kết sẽ ngăn chặn điều tương tự xảy ra lần nữa. Quốc hội thậm chí đang tham gia. Uy tín của ông Musk cùng sự ủng hộ mạnh mẽ của ông đối với nhóm các nhà đầu tư cá nhân ẩn danh trên Reddit đã giúp hạ gục Melvin Capital, có thể chính quyền Biden đã trừng phạt ông Musk bằng cách hủy bỏ việc phóng Starship vào phút chót.

Không chỉ có ông Musk mới phải hứng chịu việc FAA hủy chuyến bay thử nghiệm SpaceX . Những người dân Mỹ và toàn bộ nỗ lực để đánh bại việc Trung Quốc lên sao Hỏa cũng phải hứng chịu. Quyết định của chính quyền Biden về việc gia tăng các quy định đối với lĩnh vực dịch vụ tư nhân phóng phi thuyền vào vũ trụ đã làm trì trệ hoạt động của họ, bằng chứng là việc hủy phóng Starship gần đây, sẽ chỉ giúp Trung Quốc thực hiện sứ mệnh đánh bại Mỹ trong cuộc đua không gian mới.

Theo Washington Times,

Phan Anh

Xem thêm: