Phân Tích: Bầu cử tổng thống Pháp quan trọng với cả ông Tập lẫn ông Putin

Trương Đình
•
Thứ Bảy, 23/04/2022

Bầu cử tổng thống Pháp sẽ diễn ra vào ngày 24/4, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron sẽ đối đầu bà Marine Le Pen – một người thách thức thuộc phe cực hữu. Sự thay đổi quyền lực ở Pháp có thể làm thay đổi cán cân chính trị ở châu Âu, định hình lại quan hệ với Trung Quốc và Nga, đồng thời ảnh hưởng đến vị thế của Pháp trong các cuộc đàm phán thương mại với châu Âu và thế giới.

Bầu cử Pháp — Ông Emmanuel Macron và bà Marine Le Pen. (Nguồn: Bộ Quốc Phòng Pháp và Rémi Noyon/ Flickr)

Vào ngày 20/4, ông Macron và bà Le Pen đã tổ chức cuộc tranh luận quan trọng nhất trên truyền hình trước cuộc bầu cử. Cùng ngày, tờ Nikkei Asian Review cũng đã đăng một bài viết cho rằng cuộc bầu cử này có ý nghĩa rất quan trọng đối với cả ông Tập Cận Bình và ông Putin.

Nikkei nói rằng cả hai ứng cử viên tranh cử đều mong muốn tăng cường sự hiện diện của Pháp ở châu Á và củng cố lập trường đối với Trung Quốc (Đảng Cộng sản Trung Quốc, ĐCSTQ). Tuy nhiên, cách tiếp cận của họ khác nhau: Ông Macron coi châu Âu nói chung là một kênh để kiểm tra và cân bằng sức mạnh của các cường quốc toàn cầu, trong khi bà Le Pen tin rằng Pháp nên duy trì quan hệ tốt với Nga để ngăn chặn sự hình thành liên minh Nga – Trung.

Mặc dù các cuộc thăm dò trước khi diễn ra cuộc bầu cử quyết định diễn ra vào ngày 24/4 cho thấy ông Macron sẽ đánh bại bà Le Pen một lần nữa, nhưng xét về tình hình tranh cử kịch liệt, không ai có thể phủ nhận khả năng bà Le Pen tiếp quản Điện Elysee. Tờ Nikkei nói rằng ông Macron đã đánh mất hình ảnh của một người mới trong cuộc bầu cử năm 2017.

Cả hai ứng cử viên đều tập trung chủ yếu vào các vấn đề trong nước và cuộc chiến ở Ukraine. Khi nói đến thương mại, họ có quan điểm rất khác nhau.

Bà Le Pen là một người phản đối mạnh mẽ quá trình toàn cầu hóa, bà cho rằng nó có hại cho nước Pháp. Bà cũng cho biết mối quan hệ của Pháp với Trung Quốc không cân bằng. Trong một cuộc phỏng vấn với Nikkei năm ngoái, bà cho biết thỏa thuận thương mại giữa Nhật Bản và EU là “khá cân bằng“, nhưng bà phản đối một thỏa thuận như vậy với Trung Quốc và nói rằng bà không tin tưởng vào Sáng kiến ”Vành đai và Con đường” của Bắc Kinh.

Tuy nhiên, Macron là một người theo chủ nghĩa toàn cầu. Ông đã ủng hộ thỏa thuận đầu tư giữa EU và Trung Quốc hiện đang bị đóng băng mặc dù bị phê bình công kích từ phe cánh tả và cánh hữu ở trong nước.

Ông Antoine Bondaz, nhà phân tích tại Quỹ Nghiên cứu Chiến lược, một tổ chức nghiên cứu và tư vấn của Pháp tập trung vào an ninh và quốc phòng quốc tế, cho biết: “Trong những năm gần đây, chính sách của Pháp và châu Âu đối với Trung Quốc (ĐCTSQ) ngày càng trở nên cứng rắn hơn.” Ông Bondaz đề cập đến những vi phạm nhân quyền của ĐCSTQ ở Tân Cương.

Ông nói thêm rằng ngoài “sự thay đổi về ngữ khí”, trong vài năm qua “châu Âu có ý sẵn sàng thể hiện một mặt trận thống nhất trong việc đối kháng với Trung Quốc (ĐCSTQ).”

Bà Le Pen lên án “hành vi nghe theo” Bắc Kinh của các nhà lãnh đạo phương Tây trong những năm gần đây. Bà nói trong một cuộc họp báo về các vấn đề đối ngoại vào ngày 13/4 rằng bà hy vọng có mối quan hệ ngang hàng với Trung Quốc.

Ông Macron dường như cũng đang chơi con bài Trung Quốc, gần đây đã tăng cường lập trường ngoại giao của Pháp đối với Trung Quốc.

Ông Bondaz nói: “Khi Tổng thống Pháp tổ chức cuộc gặp với Chủ tịch Tập Cận Bình, đã đề cập một cách rõ ràng về các trừng phạt của Trung Quốc (ĐCSTQ) đối với Litva.”

“Không nhiều nước cử tàu ngầm tấn công hạt nhân tới Biển Đông. Không nhiều nước cử tàu tình báo qua eo biển Đài Loan để chứng tỏ quyền tự do hàng hải.” Ông Bondaz đề cập đến hoạt động của hải quân Pháp trong tháng 2 và tháng 10/2021.

Sau cuộc bầu cử tổng thống năm 2017, bà Le Pen đã từ bỏ luận điệu về Brexit của mình. “Chúng ta phải thay đổi EU từ bên trong”, bà nói trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 5/2021 với Nikkei, một sự thay đổi so với lập trường trước đây khi bà đang tìm cách đưa Pháp rời khỏi EU.

Bà Le Pen cho biết nếu đắc cử, bà sẽ đề xuất Ấn Độ trở thành thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.

Mối quan tâm của bà về ĐCSTQ cũng liên quan đến mối quan tâm của bà về Nga. Bà Le Pen tin rằng một liên minh Trung – Nga có thể được hình thành nếu Pháp không thể duy trì mối quan hệ đối thoại với Moscow.

Bà nói với Nikkei vào tháng 5/2021: “Mặc dù chúng ta có những khác biệt rất sâu sắc về Nga, nhưng chúng ta phải cố gắng ngăn chặn Nga rơi vào vòng tay của Bắc Kinh.”

Bà nói rằng nếu các nước châu Âu có thể nói chuyện với Nga thông qua các kênh ngoại giao, họ sẽ giữ Nga trong vòng tay của châu Âu.

Ở cấp độ chiến lược, bà tuyên bố sẽ phát triển quan hệ đối tác quân sự ở châu Á, đồng thời đề cập đến Nhật Bản và Hàn Quốc. Bà nói rằng bà muốn tăng cường sự hiện diện quân sự của Pháp trên các vùng lãnh thổ Thái Bình Dương.

Ông Macron, giống như bà Le Pen, không tin tưởng Bắc Kinh, nhưng muốn khai thác tiềm năng của châu Âu, nhấn mạnh rằng châu Âu nên độc lập và không nên phụ thuộc vào Trung Quốc và Mỹ.

Nhưng ông Bondaz nói rằng không ai tin rằng “châu Âu có thể dệt nên con đường riêng của mình giữa Mỹ và Trung Quốc trên bình diện địa chính trị”.

“Không có con đường thứ ba cho châu Âu” ông nói. “Bởi vì EU chỉ là một tác nhân kinh tế; nó không phải là một tác nhân địa chính trị thực sự, ngay cả khi nó ngày càng như vậy.”

Mặt khác, lập trường của ông Macron về Bắc Kinh cho thấy mối quan hệ phức tạp giữa Pháp và Trung Quốc.

Vào tháng 2/2021, ông Macron cho biết trong một cuộc phỏng vấn với tổ chức nghiên cứu của Mỹ “Hội đồng Đại Tây Dương” (Atlantic Council) rằng Trung Quốc là “một đối tác, một đối thủ cạnh tranh và một kẻ thù có tính hệ thống”. Ông đã cố gắng giữ lập trường cứng rắn về kinh tế và chính trị, nhưng muốn hợp tác với Bắc Kinh về các vấn đề như biến đổi khí hậu.

Tại hội nghị thượng đỉnh G7 vào tháng 6/2021, ông Macron nói rằng G7 không phải là một câu lạc bộ thù địch với Bắc Kinh, G7 hy vọng sẽ hợp tác với Trung Quốc trong nhiều lĩnh vực khác nhau: “Chúng tôi dự định hợp tác với Trung Quốc trong bất cứ vấn đề hợp tác quốc tế nào, bao gồm khí hậu, bao gồm sự sẵn sàng thực sự tuân thủ các quy tắc thương mại quốc tế, bao gồm các chính sách phát triển, quản lý nợ của châu Phi, v.v. “

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Nikkei vào tháng 5/2021, bà Le Pen nói rằng nếu được bầu làm tổng thống, nước Pháp mà bà lãnh đạo sẽ tiếp tục đứng lên chống lại thái độ cứng rắn ngày càng tăng của ĐCSTQ ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Bà cũng cho rằng cơ hội của Pháp là để chứng minh rằng Pháp có khả năng trở thành một nhân tố mang lại hòa bình cho khu vực.