78% dân Ukraine trưởng thành đồng ý với nhận định “Tổng thống [Volodymyr Zelensky] phải chịu trách nhiệm trực tiếp về nạn tham nhũng trong chính phủ và các cơ quan hành chính quân sự”, Kyiv Independent đưa tin, theo kết quả thăm dò công bố hôm 11/9, và chỉ có 18% không đồng ý với nhận định này. Quá nửa (55%) cho rằng “viện trợ quân sự [từ Âu Mỹ] nên chỉ được cung cấp cho Ukraine chỉ khi cuộc chiến chống tham nhũng được thực hiện một cách hiệu quả,” trong khi gần 1/3 (29%) không đồng ý quan điểm này. Trả lời CNN hồi đầu tuần, ông Zelensky tuyên bố rằng nạn tham nhũng ở Ukraine không ảnh hưởng tới các khoản viện trợ của phương Tây.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Mỹ Joe Biden. (Nguồn: Chính phủ Ukraine)

Đây là theo kết quả được công bố vào tháng 11/9 sau nhiều tháng nghiên cứu bởi Ilko Kucheriv Democratic Initiatives Foundation và Kyiv International Institute of Sociology với 2 cuộc thăm dò vào được thực hiện vào tháng 7 và tháng 8. Chương trình này được thực hiện trên toàn quốc Ukraine (trừ những vùng hiện nằm trong kiểm soát của Nga), với 2019 người dân từ 18 tuổi trở lên tham gia trả lời các câu hỏi vào tháng 7, và 2011 người vào tháng 8.

Về nạn tham nhũng và ông Zelensky, người cao tuổi có xu thế cao hơn: 81% những người trên 60 tuổi quy kết trách nhiệm nạn tham nhũng cho tổng thống, trong khi 70% người 18–29 tuổi có cùng nhận định.

Cũng có những khác biệt về vùng miền. Ví như phía Tây Ukraine có xu hướng cao hơn đồng ý với chủ trương rằng các đồng minh Âu Mỹ chỉ nên tiếp tục viện trợ cho chính quyền Zelensky khi nạn tham nhũng đã được giải một cách hiệu quả.

Bộ trưởng Quốc phòng Oleksii Reznikov

Sau khi các cuộc thăm dò được thực hiện vào tháng 7 và tháng 8, thì Tổng thống Zelensky đã sa thải Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine. Lưu ý rằng vụ sa thải này diễn ra trong tình huống ông Reznikov bị các tiếng nói chỉ trích mạnh mẽ trên báo chí, chỉ trích rằng ông dính líu tới hàng loạt đơn thầu mua quân nhu với giá chênh lệch phi lý.

Tuy nhiên ông Reznikov không hề phải đối mặt với bất kỳ cáo buộc pháp lý nào. Ông đã “từ chức”, bị “sa thải”, và được chuyển sang chức vụ mới, mà theo Pravda Ukraine, có thể sẽ là Đại sứ Ukraine tại Anh quốc, thay cho vị đại sứ cũ bị ông Zelensky cách chức vì có những ngôn luận làm mếch lòng ông Zelensky.

Tờ Pravda miêu tả Quốc hội Ukraine đã “long trọng” bỏ phiếu bãi nhiệm ông Reznikov, và không khí Quốc hội hôm đó có “ấn tượng dường như đây không phải là sa thải mà là chúc mừng ông sang cương vị mới” với các cảnh “vỗ tay hoan hô”“tiễn đưa”.

Ông Reznikov được tờ báo miêu tả là có năng lực về ngoại giao và có cống hiến trong việc xin các khoản viện trợ từ phương Tây.

Tham nhũng và ông Zelensky

Theo Breitbart phân tích, nạn tham nhũng của Ukraine đã tồn tại từ trước khi ông Zelensky ngồi vào ghế tổng thống. Một trong những hứa hẹn của ông Zelensky khi tranh cử tổng thống vào năm 2019 là sẽ giải quyết tham nhũng ở Ukraine.

Theo tờ báo, thì phần lớn lý do khiến ông Zelensky đắc cử năm đó chính là hứa hẹn này, hứa hẹn từ một người không nằm trong giới chính khách và giới ông trùm của Ukraine, một diễn viên hài chưa từng có tư lịch làm quản lý trong bộ máy nhà nước. Chiến tranh đã khiến ông Zelensky trở thành nhân vật nổi tiếng trong giới truyền thông một cách nhanh chóng.

Trong phỏng vấn với CNN, đăng hôm 11/9, ông Zelensky tuyên bố rằng nạn tham nhũng ở Ukraine không ảnh hưởng tới các khoản viện trợ từ phương Tây.

“Tất cả những trường hợp này không liên quan đến viện trợ từ các đối tác của chúng tôi. Vì vậy, đó không phải là về vũ khí của các đối tác của chúng ta hoặc tiền mua vũ khí, hoặc tiền cho ngân sách để trả lương hưu, hỗ trợ xã hội, v.v. Đây là những trường hợp khác, không phải về các đối tác,” ông Zelensky nói với phóng viên, khi được hỏi về những trường hợp tham nhũng diễn ra ở Ukraine, và việc sa thải ông Bộ trưởng Quốc phòng Reznikov.