Sau phiên tòa ngày 18/12/2023, trong bức thư gửi cựu Thống đốc Anh tại Hồng Kông Chris Patten, lần đầu tiên Thủ tướng Anh Rishi Sunak mô tả ông Lê Trí Anh (Jimmy Lai) là “người bảo vệ quyền tự do ngôn luận”, và nhấn mạnh trường hợp của ông là ưu tiên hàng đầu của Chính phủ Anh hiện nay.

JgKFpNb Imgur
Ông Lê Trí Anh (Jimmy Lai) (Ảnh: Shutterstock)

Phiên tòa xét xử ông Lê Trí Anh (Jimmy Lai), người sáng lập Apple Daily Hồng Kông, vi phạm “Luật An ninh Quốc gia Hồng Kông” bắt đầu vào ngày 18/12/2023.

Tờ Apple Daily của ông Lê Trí Anh đã buộc phải đóng cửa vào năm 2021 sau khi chính quyền đột kích 2 lần và phong tỏa tài sản trị giá 18 triệu đô la Hồng Kông (2,3 triệu USD).

Chiều ngày 9/1, ông David Alton, dân biểu Hạ viện Anh, đã đăng một thông điệp và một lá thư trên nền tảng xã hội “X”, đề cập đến câu trả lời vào ngày 3/1 của Thủ tướng Rishi Sunak với cựu Thống đốc Anh tại Hồng Kông Chris Patten, và 8 nhà tài trợ cơ quan giám sát Hồng Kông khác đã ký đơn thỉnh nguyện kêu gọi trả tự do cho ông Lê Trí Anh.

Thủ tướng mô tả ông Lê Trí Anh là một “người bảo vệ quyền tự do ngôn luận”, kiên quyết ở lại Hồng Kông để bảo vệ các giá trị của mảnh đất này bất chấp những thay đổi đột ngột tại nơi đây.

Bức thư đề cập rằng Ngoại trưởng Anh cũng vui mừng khi được gặp Lê Sùng Ân (Lai Sung Yan) con trai ông Lê Trí Anh vào ngày 12/12/2023, trước khi phiên tòa xét xử vụ án bắt đầu, đồng thời trực tiếp lắng nghe những lo lắng của ông về cha mình.

Thủ tướng Sunak nhấn mạnh, vụ án của ông Lê Trí Anh rất quan trọng, và sẽ là ưu tiên hàng đầu của Chính phủ Anh hiện nay. Ông cũng nhắc lại rằng Chính phủ Anh đã nói rõ rằng việc truy tố ông Lê Trí Anh xuất phát từ động cơ chính trị, nhằm cố gắng đàn áp và làm mất uy tín của ông.

Thủ tướng cũng chỉ ra rằng “Luật An ninh Quốc gia” đã gây thiệt hại cho Hồng Kông, vi phạm “Tuyên bố chung Trung-Anh”, và tạo ra hiệu ứng sợ hãi ở thành phố này.

Ông Sunak cho biết, Ngoại trưởng Anh sẽ tiếp tục thúc giục chính quyền Trung Quốc bãi bỏ Luật An ninh Quốc gia, và ngừng truy tố tất cả những người bị buộc tội theo luật này.

Cuối cùng, ông nhấn mạnh rằng Chính phủ Anh sẽ không ngần ngại bảo vệ các giá trị mà ông đại diện, đồng thời tiếp tục hỗ trợ người dân Hồng Kông, lên án các hành vi vi phạm quyền và tự do của họ, và yêu cầu Trung Quốc thực hiện các nghĩa vụ quốc tế của mình.

Chiều ngày 9/1, ông David Alton, đã đăng một thông điệp trên nền tảng xã hội “X”, đề cập đến bức thư vào ngày 3/1 của Thủ tướng Rishi Sunak trả lời cựu Thống đốc Hồng Kông Patten và 8 người khác kêu gọi trả tự do cho ông Lê Trí Anh. (Ảnh: MXH)

Hôm thứ Ba (9/1), cựu Thủ tướng Anh Liz Truss cũng kêu gọi Chính phủ Anh cần có hành động mạnh mẽ đối với vụ Jimmy Lai.

Trong vụ Jimmy Lai, 2 doanh nhân giàu là công dân Anh Bill Browder và Chủ tịch Luke de Pulford, người điều hành “Liên minh liên nghị viện về chính sách Trung Quốc” (IPAC), cũng bị liệt vào danh sách “đồng phạm”.

Theo đưa tin của truyền thông nước ngoài Politico, trong bức thư gửi Ngoại trưởng Anh David Cameron, bà Truss tin rằng đây là lần đầu tiên một công dân Anh được nhắc đến theo cách như vậy. Điều này rõ ràng thể hiện sự leo thang và phản ánh việc Trung Quốc không tôn trọng cam kết với Hồng Kông theo “Tuyên bố chung Trung-Anh”.

Bà Truss cho biết, trách nhiệm của Anh đối với Hồng Kông vẫn còn hiệu lực. Bắc Kinh vẫn tiếp tục không tuân thủ “Tuyên bố chung Trung-Anh”, và cố tình liệt công dân Anh vào danh sách tội phạm. Điều này rõ ràng đã vượt ngưỡng cho phép của Anh.

Bà kêu gọi Ngoại trưởng Anh đưa ra tuyên bố khẩn cấp, rõ ràng và có hành động mạnh mẽ phù hợp với nghĩa vụ pháp lý của Anh đối với Hồng Kông.

Khi khai mạc phiên tòa, lần đầu tiên Luật sư cấp cao Robert Pang, đại diện cho ông Lê Trí Anh, đưa ra đệ trình gây tranh cãi về thời hạn truy tố tội “âm mưu xuất bản các ấn phẩm có tính chất kích động”.

Ông Lê Trí Anh bị buộc tội “âm mưu xuất bản ấn phẩm nổi loạn” vào ngày 28/12/2021, tức đã quá thời hạn truy tố 4 ngày. Ông cho rằng tòa án không có thẩm quyền xử lý cáo buộc kích động này.

Luật sư Robert Pang nhấn mạnh, tranh chấp về thời hạn truy tố có liên quan đến việc tòa án có thẩm quyền xét xử vụ án hay không. Ông cho rằng nếu vượt quá thời hạn truy tố thì tòa án không có thẩm quyền giải quyết.

Bình Minh (t/h)