Hôm thứ Ba (11/10), Tổng thống Mỹ Biden cho biết trong một cuộc phỏng vấn với CNNrằng ông tin Tổng thống Nga Putin “rất lý trí”, chẳng qua “mắc sai lầm nghiêm trọng” về cuộc xâm lược Ukraine, và nghĩ rằng ông Putin sẽ không sử dụng vũ khí hạt nhân.

Joe Biden Putin
Ông Joe Biden. (Ảnh: Gage Skidmore/Wikimedia) và ông Putin. (Ảnh: Par ID1974/Shutterstock)

“Tôi nghĩ ông ấy là một người rất lý trí, nhưng đã tính toán sai lầm nghiêm trọng”, ông Biden nói.

Tổng thống Mỹ nói tiếp rằng ông Putin đã nhầm tưởng quân đội Nga “sẽ được (những người Ukraine) chào đón nồng nhiệt”, sai lầm này đã được minh chứng qua kháng cự quyết liệt của người Ukraine. Ông Biden nói: “Tôi nghĩ ông ấy đã tính toán sai hoàn toàn”.

Khi được hỏi liệu ông có nghĩ rằng ông Putin thực sự sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân hay không, Tổng thống Biden nói: “Tôi không nghĩ ông ấy sẽ làm như vậy. Nhưng tôi nghĩ ông ấy nói về điều đó là vô trách nhiệm”.

Trong những tuần gần đây, ông Putin đã ám chỉ việc sử dụng vũ khí hạt nhân chống lại Ukraine. Các quan chức phương Tây cũng đã cảnh báo Nga về trường hợp Nga sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt ở Ukraine trong bối cảnh tình hình quân đội Nga ngày càng trở nên bất lợi.

Hôm thứ Năm (6/10), ông Biden cho biết tại một buổi quyên góp rằng nguy cơ xảy ra “Armageddon hạt nhân” đã lên đến mức cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962.

Tổng thống Mỹ cho biết trong cuộc phỏng vấn với CNN rằng các mối đe dọa từ Nga có thể dẫn đến những “sai lầm”“đánh giá sai lầm” mang tính thảm họa. Tuy nhiên ông từ chối cho biết Mỹ sẽ phản ứng như thế nào nếu ông Putin sử dụng vũ khí hạt nhân chiến lược.

“Tất cả những gì tôi lưu ý là nó có thể dẫn đến một kết cục khủng khiếp”, Tổng thống Mỹ Biden nói. “Không phải ai đó muốn biến nó thành một cuộc chiến tranh thế giới hay gì đó, mà đó là một khi sử dụng vũ khí hạt nhân có thể có sai sót, phán đoán sai lầm, không ai lường trước được điều gì sẽ xảy ra”.

“Thực tế ông ấy không thể tiếp tục tuyên bố trơ trẽn về việc sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật như thể đó là điều hợp lý nên làm”, Tổng thống Mỹ Biden tiếp lời. “Sẽ có thể xảy ra những sai lầm, những tính toán sai lầm, không ai có thể chắc chắn điều gì, và có thể kết thúc như ngày tận thế”.

Tổng thống Biden từ chối cho biết Mỹ sẽ phản ứng như thế nào nếu ông Putin sử dụng vũ khí hạt nhân. Nhưng ông nói rằng Bộ Quốc phòng Mỹ đã chủ động đưa ra các biện pháp dự phòng để đối phó với tình huống như vậy. “Nhưng tôi sẽ không nói về điều đó. Thật vô trách nhiệm nếu tôi nói về những gì chúng tôi sẽ làm hoặc sẽ không làm”, ông Biden cho hay.

Người tiền nhiệm của ông Biden, cựu Tổng thống Donald Trump cho rằng Nga và Ukraine nên thúc đẩy ngừng bắn, thậm chí còn từng ám chỉ rằng ông có thể tham gia vào các cuộc đàm phán.

Ông Trump cho biết tại một cuộc vận động tranh cử lớn cho các ứng cử viên Đảng Cộng hòa ở Mesa, tiểu bang Arizona, vào Chủ nhật (ngày 8/10): “Hàng trăm ngàn sinh mạng có thể bị mất, và chúng ta phải yêu cầu lập tức tiến hành đàm phán hòa bình chấm dứt chiến tranh Ukraine, nếu không chúng ta sẽ sa vào chiến tranh thế giới thứ ba. Hành tinh của chúng ta sẽ không còn gì, chỉ vì những kẻ ngu ngốc không có đầu óc. Họ thực sự không hiểu … thứ mà họ đang xử lý là gì – vũ khí hạt nhân. Họ không biết mình đang làm gì.”

Ông Trump nói: “Cần có nhãn quan chiến lược, cần khôn ngoan, và đưa ra một thỏa thuận ngay bây giờ. Cả hai bên đều cần và muốn nó. Cả thế giới đang trong nguy hiểm.”

Tuy nhiên, các chuyên gia tin rằng với sự ủng hộ của công chúng đối với Ukraine vẫn ở mức cao, và thực tế là Mỹ và các đồng minh sẽ không nhượng lãnh thổ Ukraine cho Nga như một điều kiện của bất kỳ cuộc đàm phán nào, điều này khiến cho quan điểm đàm phán của cựu Tổng thống Trump trong thời khắc quan trọng này không được công nhận rộng rãi.

Không có ý định gặp ông Putin tại G20

Trong cuộc phỏng vấn, Tổng thống Mỹ Biden cũng nói rằng ông không có ý định gặp ông Putin tại hội nghị thượng đỉnh G20 sắp tới, nhưng sẽ dựa theo tình huống để cân nhắc có nên gặp hay không. “Điều đó sẽ phụ thuộc vào những gì ông ấy muốn nói”, Tổng thống Mỹ Biden nói rằng nếu ông Putin muốn thảo luận về ngôi sao bóng rổ Brittney Griner của Mỹ thì ông sẽ sẵn sàng nói chuyện.

Brittney Griner là trung phong của đội Phoenix Mercury và là người từng hai lần đoạt huy chương vàng Olympic. Trước đây khi nhập cảnh vào Nga cô đã bị phát hiện mang theo một điếu thuốc lá điện tử có chứa tinh dầu cần sa. Theo lời khai bằng văn bản của bác sĩ do luật sư cung cấp, bác sĩ nói rằng ông đã kê đơn cần sa cho Gurner để điều trị những chấn thương mà cô phải chịu trong sự nghiệp bóng rổ của cô.

Cuối cùng Griner bị kết án 9 năm tù. Chính quyền Tổng thống Biden đã nỗ lực để khiến Moscow trả tự do cho Griner và một công dân Mỹ khác là cựu thủy quân lục chiến Paul Whelan đã bị giam giữ ở Nga từ năm 2018 với cáo buộc gián điệp, dù anh kịch liệt phủ nhận.

Nói tiếp về ông Putin, Tổng thống Biden nhấn mạnh: “Nhưng mọi người thấy đó, hành vi của ông ta thật tàn bạo… Tôi nghĩ ông ta đã phạm tội ác chiến tranh. Tôi đã không … Tôi không thấy có lý do gì để gặp ông ta bây giờ”.

Tuần này, quân Nga đã phát động chiến dịch ném bom dữ dội nhất kể từ khi xâm lược Ukraine làm ít nhất 19 người thiệt mạng và hơn 100 người bị thương ở Ukraine [đều là dân thường].

Tổng thống Mỹ Biden cho biết ông đã lắng nghe Tổng thống Zelensky của Ukraine trong cuộc họp trực tuyến với các thành viên G7, cho rằng cần phải tăng cường khả năng phòng không của đất nước Ukraine. Các quan chức Nhà Trắng cho biết Mỹ đã sẵn sàng tăng cường hơn nữa khả năng phòng không của Ukraine, bao gồm cả việc tăng tốc chuyển giao các hệ thống phòng thủ tên lửa trong mùa hè.

Nền kinh tế Mỹ sẽ không suy thoái

Khi được người dẫn chương trình CNN hỏi liệu người Mỹ có nên chuẩn bị cho giai đoạn kinh tế suy thoái hay không, Tổng thống Biden nói rằng ông không nghĩ sẽ có một cuộc suy thoái, dù nếu có xảy ra cũng không đáng kể. Ông Biden lưu ý rằng Mỹ đang ở vị thế kinh tế tốt hơn bất kỳ nước lớn nào khác. “Vấn đề vẫn chưa xảy ra”, ông Biden nói. “Tôi không nghĩ rằng sẽ có một cuộc suy thoái. Nếu đúng như vậy đó sẽ là một cuộc suy thoái khá nhẹ”.

Mộc Vệ (t/h)