Theo tờ SCMP Hồng Kông, giá trị các hệ thống in thạch bản quan trọng cho sản xuất chip được Trung Quốc nhập khẩu từ Hà Lan trong tháng 11 năm nay đã tăng 1050%, cho thấy lệnh hạn chế của Mỹ còn nhiều sơ xuất.

ASML 1
Công ty ASML. (Ảnh: Shutterstock)

Theo tờ SCMP ngày 22/12, giá trị của các hệ thống in thạch bản sản xuất chip chủ chốt được Trung Quốc nhập khẩu từ Hà Lan đã tăng 1050% trong tháng 11. Tháng trước, Trung Quốc đã nhập khẩu 16 hệ thống chiếu của Hà Lan trị giá 762,7 triệu USD, tăng gấp 10 lần cùng kỳ năm trước.

Để so sánh, Trung Quốc trong tháng 10 đã nhập khẩu 21 hệ thống in thạch bản trị giá 672,5 triệu USD. Sự chênh lệch 46% trong đơn giá trung bình cho thấy các công ty Trung Quốc đang tiếp tục mua các hệ thống tiên tiến hơn, bất chấp những nỗ lực liên tục của Washington nhằm ngăn cản.

Hà Lan là nước đứng đầu trong xuất khẩu máy in thạch bản được sử dụng để sản xuất những con chip tiên tiến nhất, hầu hết sản phẩm từ công ty ASML.

Và Nhật Bản

Theo SCMP, Trung Quốc trong tháng 11 đã nhập khẩu tổng cộng 42 hệ thống in thạch bản với tổng trị giá 816,8 triệu USD. Trong số đó có 15 hệ thống đến từ Nhật Bản, quê hương của các đối thủ nặng ký trong ngành là Canon và Nikon. Hà Lan cùng Nhật Bản chiếm gần như toàn bộ lượng hệ thống in thạch bản mà Trung Quốc nhập khẩu vào tháng trước.

Theo nguồn tin, công cụ in thạch bản là hệ thống phức tạp, quan trọng nhất trong 10 loại thiết bị cần có trong quy trình sản xuất mạch tích hợp. Trung Quốc được coi là lạc hậu hơn nhiều năm về công nghệ này, dù nhà chức trách Trung Quốc đã đầu tư đáng kể nhưng ở mức độ lớn vẫn không thể thu hẹp khoảng cách với các công ty hàng đầu thế giới.

Nhiều năm qua, Chính phủ Trung Quốc đã nỗ lực đầu tư thúc đẩy khả năng tự chủ của Trung Quốc trong lĩnh vực này. Theo dữ liệu do CanSemi (được nhà nước Trung Quốc hậu thuẫn) trình bày tại một diễn đàn ngành hồi tháng 8, tính đến năm 2021 có chưa đến 5% hệ thống in thạch bản sử dụng trong các nhà máy bán dẫn Trung Quốc được sản xuất tại Trung Quốc.

Nhập khẩu của Trung Quốc đã tăng trong hai tháng liên tiếp sau khi vào tháng 10 Bộ Thương mại Mỹ mở rộng các quy định kiểm soát xuất khẩu đối với Trung Quốc. Theo đó, trong phần về hệ thống in thạch bản, Mỹ đã bổ sung một số quy tắc “tối thiểu” liên quan một số công cụ tia cực tím sâu (DUV), quy tắc này đặt ra tiêu chuẩn cao hơn quy tắc xuất khẩu của chính phủ Hà Lan có hiệu lực vào tháng 9.

SCMP cho biết, nếu bất kỳ sản phẩm nào của một công ty không phải của Mỹ nhưng chứa ít nhất 25% công nghệ có nguồn gốc từ Mỹ thì quy tắc tối thiểu sẽ mang lại cho Washington quyền tài phán dài hạn đối với sản phẩm đó. Tuy nhiên, những điều chỉnh mới nhất đối với quy tắc về cơ bản khiến tỷ trọng công nghệ như vậy trở nên không còn phù hợp. Quy định mới có hiệu lực vào tháng trước hạn chế ASML Hà Lan bán một số hệ thống in thạch bản DUV nhúng, bao gồm cả đèn Twinscan NXT:1980Di, cho một số cơ sở ở Trung Quốc (thị trường lớn thứ ba của ASML) đang tham gia vào hệ thống sản xuất chất bán dẫn tiên tiến.

Nhưng CEO Peter Wennink của ASML cho biết, những hạn chế mới nhất loại trừ đại đa số khách hàng Trung Quốc, vì những khách hàng này tham gia vào hoạt động sản xuất chất bán dẫn truyền thống, tức là sản xuất chất bán dẫn ở tốc độ 28 nanomet trở lên.