Ông Jack Ma (Mã Vân), người sáng lập Alibaba, đã tổ chức một cuộc họp nội bộ vào tháng 5, cho rằng cuộc cạnh tranh thương mại điện tử hiện nay rất khốc liệt, một doanh nghiệp từ mẫu mực trong ngành cho đến tàn lụi chưa cần đến một năm. Phương pháp trước đây của Alibaba có thể không còn thích hợp và nên được thay đổi.

shutterstock 749984176
Ông Jack Ma. (Nguồn: SL Chen/ Shutterstock)

Vào tháng 3 năm nay, ông Jack Ma từ nước ngoài trở về và xuất hiện công khai, ông gặp gỡ hiệu trưởng trường Vân Cốc Hàng Châu với tư cách là một giáo viên. Vào tháng 5, Jack Ma được Đại học Tokyo mời làm giáo sư thỉnh giảng.

Tài khoản WeChat công khai “LatePost” đã đưa tin vào ngày 19/6 rằng ông Jack Ma luôn quan tâm đến công việc kinh doanh của Alibaba. Theo một báo cáo độc quyền, vào cuối tháng 5 Jack Ma đã gọi điện cho người phụ trách các nghiệp vụ khác nhau của Taotian Group và tổ chức một cuộc họp quy mô nhỏ. Đới San (Dai Shan), Giám đốc điều hành của Taotian Group, 3 người phụ trách bộ phận phát triển ngành công nghệ của Taotian Group là Uông Hải (Wang Hai), Lưu Bằng (Liu Peng) và Lưu Nhất Mạn (Liu Yiman), đều tham dự. Giám đốc tài chính của Taotian Group là Lý Bác (Li Bo) và Giám đốc điều hành Cainiao Group là Vạn Lâm (Wan Lin) cũng tham dự cuộc họp. 

Theo báo cáo, cuộc họp này này sẽ giống như một buổi gặp gỡ trao đổi để ông Jack Ma hiểu sâu hơn về các mảng kinh doanh. Theo một số nhân viên của Alibaba, Jack Ma cho rằng tình hình cạnh tranh hiện tại mà Taotian Group đang phải đối mặt là rất gay gắt, ông lấy Nokia và Kodak làm ví dụ và nói rằng một doanh nghiệp từ mẫu mực trong ngành đi đến tàn lụi, thì chỉ cần nửa năm đến một năm là đủ. Trong ngành Internet, tốc độ này có thể nhanh hơn.

Jack Ma cho biết tại cuộc họp rằng các phương pháp luận mà Alibaba từng dựa vào để thành công có thể không còn thích hợp để sử dụng nữa, cần được thay đổi nhanh chóng. Ông đã chỉ ra 3 hướng đi cho Taotian Group: quay lại Taobao, quay lại với người dùng và quay lại với Internet. Ngoài ra, ông cho rằng Taotian nên được làm phẳng hơn nữa về mặt tổ chức.

Theo báo cáo, một số nhân viên đánh giá rằng cơ chế lưu lượng truy cập của Taobao cũng có thể thay đổi, từ xu hướng ban đầu nghiêng về Tmall sẽ quay lại xu hướng nghiêng về Taobao.

Vào ngày 10/5, kỷ niệm 20 năm ra mắt của Taobao, Hội nghị thương nhân Taobao Tmall ngày 18/6 đã chính thức được tổ chức. Đây là lần xuất hiện trước công chúng đầu tiên của Tập đoàn Taotian mới thành lập sau khi chuyển đổi tổ chức “1 + 6 + N” (tức là 1 tập đoàn lớn là Alibaba bên dưới có 6 tập đoàn kinh doanh lớn và nhiều công ty kinh doanh khác) của Alibaba.

Tại hội nghị này, 3 bộ phận chính được xác định chính thức là “Trung tâm phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ”, “Trung tâm phát triển kinh doanh thương hiệu” và “Trung tâm phát triển kinh doanh siêu thị”, lần lượt do Uông Hải, Lưu Bằng, Lưu Nhất Mạn là chủ tịch.

Jack Ma đã đề cập đến Alimama tại cuộc họp, đây một nền tảng quảng cáo và tiếp thị của Alibaba. Ông cho rằng doanh nghiệp này, vốn dựa vào việc bán lưu lượng truy cập cho các thương gia thương hiệu, đã từng kiếm tiền dễ dàng trong quá khứ. Ông Jack Ma gợi ý rằng nhóm nên đổi mới sản phẩm nhiều hơn trong tương lai.

Ngày 18/6 năm nay, Taobao Tmall đặc biệt phát động “Ngày hội giá tốt Taobao” dành cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, ông Lưu Bác người phụ trách Alimama, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với giới truyền thông vào ngày 18/6, rằng năm nay việc giúp đỡ các doanh nghiệp vừa và nhỏ lập hóa đơn là chỉ tiêu kiểm tra quan trọng của chúng tôi. Tuy nhiên ông cũng đề cập đến những thay đổi về lưu lượng, họ sẽ không quay đầu súng hoàn toàn, mà sẽ thúc đẩy những thay đổi một cách nhịp nhàng.

Một nhân viên của Taotian nói với LatePost rằng mặc dù nhiều người đã nhận ra tầm quan trọng của người dùng hoạt động hàng ngày và người mua hoạt động hàng ngày trong năm qua, nhưng vẫn chưa có sự đồng thuận toàn diện.

Theo báo cáo, các nhân viên có những cách hiểu khác nhau về việc “quay trở lại Internet” của ông Jack Ma. Một số người cho rằng điều này có nghĩa là Taobao cần mang lại cho người dùng cảm giác bất ngờ khi mua sắm trở lại, một nhân viên khác đề cập rằng việc quay lại Internet đồng nghĩa với việc chú ý nhiều hơn đến sự tăng trưởng về thời gian truy cập của người dùng và quy mô tăng trưởng, ví dụ hiện tại quy mô Livestream trên Taobao vẫn còn quá nhỏ, không đủ để tạo hiệu ứng internet.

Alibaba là một trong những công ty đầu tiên kết hợp Internet với thương mại. Jack Ma đưa thông tin nhà máy lên Internet và tạo trang web kinh doanh bán buôn 1688. Sau đó, ông chuyển đổi sang mô hình khác và thành lập trang web Taobao hướng đến người tiêu dùng.

Tuy nhiên, bắt đầu từ năm 2018, khi người dùng thương mại điện tử trong nước Trung Quốc dần bão hòa, các đối thủ cạnh tranh như Pinduoduo và Douyin ngày càng phát triển, lợi thế hiệu ứng nền tảng của Taobao dần mất đi.

Hiện vẫn chưa rõ chính xác cách thức Taobao sẽ “quay trở lại Internet” là như thế nào.

Theo thông tin được một số cư dân mạng trên các nền tảng xã hội chia sẻ, ông Lưu Cường Đông, Chủ tịch Hội đồng quản trị của JD.com, đã xuất hiện tại trụ sở chính gần đây.

Tờ Beijing Business Daily ngày 20/6 đưa tin, với tư cách là những nhân vật kỳ cựu trong lĩnh vực thương mại điện tử của Trung Quốc, việc ông Jack Ma và Lưu Cường Đông “không thể ngồi yên” ít nhiều phản ánh sự lo lắng của các nền tảng thương mại điện tử truyền thống. Vào quý 4 năm ngoái, Alibaba đã che giấu số liệu bán hàng cụ thể của “ngày 11/11” lần đầu tiên sau nhiều năm, còn JD.com đã không công bố tổng doanh số bán hàng của “ngày 18/6” trong năm nay.

Vào tháng 3 năm nay, “trợ cấp 10 tỷ nhân dân tệ” của JD.com bao gồm tất cả các danh mục sản phẩm đã chính thức ra mắt. Trong khoảng thời gian ngày mua sắm 18/6/2019, Pinduoduo đã triển khai hoạt động trợ giá hàng chục tỷ đồng, tập trung trợ giá cho iPhone 11 và các mặt hàng giá cao khác. Vào tháng 12 năm đó, Alibaba cũng thực hiện chương trình khuyến mãi trợ giá hàng chục tỷ nhân dân tệ.

Bà Đới San, Giám đốc điều hành của Taotian Group, cho biết tại Hội nghị thương nhân của Taobao Tmall 18/6 rằng trong ngày 18/6 năm nay, Taobao sẽ tung ta chiêu bài “sức mạnh giá”.

Theo báo cáo, dù cách đề cập có khác nhau nhưng không khó để nhận thấy việc tập trung vào giá thấp là một sự điều chỉnh chiến lược đáng kể của các nền tảng thương mại điện tử hàng đầu trong thời gian qua. Sự trỗi dậy của Pinduoduo đã buộc các công ty thương mại điện tử truyền thống, vốn được mệnh danh là sức mạnh thương hiệu và tiêu dùng chất lượng, phải đối mặt với việc mất đi một lượng lớn người dùng có mức tiêu thụ thấp.

Theo phân tích, việc ông Jack Ma và ông Lưu Cường Đông “trở lại” tiền tuyến, có thể cho thấy các ‘gã khổng lồ’ thương mại điện tử đang lo lắng. Làm nổi bật tình trạng tiêu dùng không khởi sắc ở Trung Quốc. Các ‘gã khổng lồ’ thương mại điện tử nhận ra rằng người tiêu dùng ngày càng khó móc hầu bao hơn. Tuy nhiên, trước môi trường tiêu dùng yếu kém và sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các công ty cùng ngành, liệu hai ‘gã khổng lồ’ Alibaba và JD.com có ​​chuyển trọng tâm sang chiến lược giá rẻ để cứu vãn tình hình?