Meta – Công ty mẹ của Facebook – đã thông báo vào thứ Sáu (1/3) rằng họ sẽ không gia hạn thỏa thuận hiện có sau khi thỏa thuận được ký vào năm 2021 hết hạn vào cuối năm nay, đồng thời sẽ không tiếp tục trả phí nội dung tin tức trên Facebook cho các nhà xuất bản Úc.

Facebook
(Ảnh minh họa: Vision Times)

Theo The Australian, các nguồn truyền thông cấp cao cho rằng quyết định từ bỏ giao dịch thanh toán nội dung tin tức của Meta cuối cùng sẽ gây tổn hại đến lợi ích của người tiêu dùng Úc.

Thủ tướng Australia, ông  Anthony Albanese gọi quyết định của Meta là vô lương tâm và cảnh báo động thái này có thể đe dọa sự tồn vong của ngành báo chí Australia.

Meta cho biết người dùng vẫn có thể chia sẻ liên kết tới các báo cáo tin tức trên Facebook. Tuy nhiên, các nhà xuất bản tin tức không nhận được bất kỳ khoản bồi thường nào cho việc sử dụng nội dung của họ, và họ đã cáo buộc hành vi của ‘gã khổng lồ’ công nghệ này mang tính chất gây hiểu lầm.

Ông Albanese nói: “Chúng tôi rất quan ngại về thông báo này. Các phương tiện truyền thông có thể hoạt động bình thường và nhận được nguồn tài trợ hợp lý là điều vô cùng quan trọng.”

“Chúng tôi đang xem xét các lựa chọn của mình và chúng tôi sẽ liên lạc với các công ty truyền thông.”

“Ý tưởng cho rằng một công ty có thể thu lợi từ khoản đầu tư của các công ty khác, không chỉ đầu tư vốn mà còn đầu tư vào con người và đầu tư vào báo chí, là không công bằng. Đó không phải là cách làm của Úc.”

Ông Albanese nói thêm rằng các kế hoạch của Meta “đơn giản là không thể thực hiện được” và ‘gã khổng lồ’ công nghệ có thể sẽ bị “chỉ định” trở thành mục tiêu theo các điều khoản của quy tắc đàm phán, nghĩa là họ sẽ buộc phải đàm phán với các nhà xuất bản tin tức, nếu không sẽ phải đối mặt với khoản tiền phạt khổng lồ.

Ông Rod Sims, cựu chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh và Người tiêu dùng Úc (ACCC), là người đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển bộ quy tắc này. Ông nói: “Facebook tiếp tục được hưởng lợi từ nội dung mà họ không trả tiền và tất cả lợi nhuận từ việc sử dụng nền tảng của họ sẽ thuộc về Facebook chứ không phải ai khác”.

Ông Michael Miller, chủ tịch điều hành của News Corp Australia, tin rằng: “Giấy phép xã hội của chúng tôi đang bị thách thức… Các câu chuyện và nội dung của Úc sẽ bị ảnh hưởng và công chúng là nạn nhân lớn nhất của quyết định này.”

Tổng giám đốc Truyền thông Cộng đồng Úc, ông Tony Kendall, hôm thứ Sáu kêu gọi người Úc xem xét tẩy chay Facebook và kêu gọi chính phủ liên bang ngừng “tất cả quảng cáo trên bất kỳ nền tảng Meta nào của các tổ chức và cơ quan chính phủ, cũng như cá nhân các nghị sĩ và thượng nghị sĩ”.

Ông nói: “Chính phủ liên bang nên kêu gọi tất cả các nhà quảng cáo Úc quan tâm đến vai trò quan trọng của ‘báo chí dịch vụ công’ trong nền dân chủ của chúng ta, cũng làm điều tương tự”.

Google cũng đã đạt được thỏa thuận với các nhà xuất bản tin tức Úc vào năm 2021 để sử dụng nội dung của họ, nhưng không giống như Meta, Google đang tích cực đàm phán lại các hợp đồng hiện có với các tổ chức truyền thông. Kể từ khi đạt được Thỏa thuận Quy tắc Thương lượng Truyền thông Tin tức, nó đã mang lại giá trị hàng năm lên tới 250 triệu đô la Úc cho ngành truyền thông.

Các đảng đối lập và công chúng nói chung đang theo dõi chặt chẽ cách xử lý của Chính phủ Công đảng đối với động thái của Meta, bởi vì Chính phủ đang chịu áp lực phải chứng minh khả năng buộc các ‘gã khổng lồ’ công nghệ phải chịu trách nhiệm.

Facebook đã phải hứng chịu phản ứng dữ dội của công chúng vào tháng 2 năm 2021 khi xóa tất cả tin tức khỏi nền tảng của mình để phản đối luật mới của Úc buộc họ phải trả tiền cho các nhà xuất bản, nhưng sau một thời gian ngắn bế tắc với chính phủ liên minh, cuối cùng, Facebook đã phải nhượng bộ.

Trong một tuyên bố chung hôm thứ Sáu, người phát ngôn Bộ Tài chính của phe đối lập Angus Taylor và người phát ngôn Bộ Truyền thông David Coleman đã cáo buộc Chính phủ Công đảng “bỏ qua” khả năng Meta từ chối đàm phán lại thỏa thuận với các nhà xuất bản tin tức Úc. Khi Meta đưa ra thông báo tương tự ở Anh, Pháp và Đức vào tháng 9 năm ngoái, Chính phủ lẽ ra phải thực hiện các bước ngay lập tức để ngăn chặn điều này xảy ra ở Úc. Kinh nghiệm đàm phán gần đây của Canada với Meta cũng cho thấy rõ ý định của họ.

Bộ trưởng Truyền thông Michelle Rowland đã chỉ trích động thái của Meta, nói rằng đây là mối đe dọa đối với báo chí Úc. Bà nói: “Đây là một quyết định vì lợi ích thương mại của riêng Meta, nhưng không phù hợp với mục tiêu của Chính phủ nhằm đảm bảo chúng tôi có nền báo chí vì lợi ích cộng đồng mạnh mẽ và được bù đắp xứng đáng.”

Nhiều giám đốc điều hành truyền thông và chính trị gia bày tỏ sự không hài lòng với quyết định từ bỏ các thỏa thuận thanh toán nội dung của Meta.

Giám đốc điều hành Nine Entertainment, ông Mike Sneesby cho biết động thái của Meta “không nhận ra giá trị đáng kể và giá trị ngày càng tăng của hoạt động báo chí của Nine, nội dung độc đáo và thương hiệu đối với nền tảng của họ (Meta)”. Ông James Warburton, Tổng giám đốc và giám đốc điều hành của Seven West Media, cho biết Meta “cần được chỉ định”.

Thượng nghị sĩ đảng Xanh, bà Sarah Hanson-Young, cho biết quyết định này là một đòn giáng mạnh vào nền báo chí vì lợi ích công cộng. Bà nói:

“Nếu không có báo chí chuyên nghiệp, dựa trên thực tế, nền tảng Facebook sẽ chẳng khác gì một tập hợp các thuyết âm mưu, sự phẫn nộ và thông tin sai lệch”.

Giám đốc điều hành ABC, ông David Anderson, cho biết “thất vọng sâu sắc” trước quyết định này vì tác động của nó đối với báo chí khu vực.

Meta cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Sáu rằng họ quyết định từ bỏ thỏa thuận với nhà xuất bản tin tức vì “chúng tôi vẫn luôn nỗ lực để điều chỉnh tốt hơn các khoản đầu tư của mình với các sản phẩm và dịch vụ mà mọi người đánh giá cao nhất”.