Trong những năm gần đây, chính quyền Trung Quốc liên tục ca ngợi thành tựu “xóa đói giảm nghèo” với thế giới bên ngoài, nỗ lực tạo dựng một Trung Quốc thịnh vượng, rằng gần 100 triệu người nghèo ở nông thôn đã thoát nghèo và tạo nên “kỳ tích nhân gian”. Tuy nhiên theo dữ liệu thực tế liên quan cho thấy, hơn 960 triệu người Trung Quốc có thu nhập hàng tháng dưới 2.000 nhân dân tệ (~ 6,5 triệu đồng). 

Kinh te Trung Quoc
(Ảnh minh họa: poludziber/ Shutterstock)

Trên mạng xã hội X, nhà bình luận thời sự nổi tiếng Thái Thận Khôn (Cai Shenkun) đã trích dẫn một báo cáo nghiên cứu công bố ngày 26/12 năm ngoái của Cục Việc làm, Phân phối Thu nhập và Tiêu dùng của Ủy ban Cải cách và Phát triển Trung Quốc và Viện Nghiên cứu Phân phối Thu nhập Trung Quốc của Đại học Sư phạm Bắc Kinh, cho biết rằng 39,1% dân số Trung Quốc có thu nhập hàng tháng dưới 1.000 nhân dân tệ, tương đương với dân số 547 triệu người; số người có thu nhập hàng tháng từ 1.000 nhân dân tệ đến 1.090 nhân dân tệ là 52,5 triệu. Tổng dân số có thu nhập hàng tháng dưới 1.090 nhân dân tệ là 600 triệu người, chiếm 42,85% dân số. Nếu dùng 1.090 đến 2.000 nhân dân tệ làm tiêu chuẩn cho người có thu nhập thấp và trung bình, dân số của nhóm này sẽ đạt 364 triệu người. Nói cách khác, số người ở Trung Quốc có thu nhập hàng tháng dưới 2.000 nhân dân tệ lên tới 964 triệu người.

Dữ liệu này phù hợp với tuyên bố của cố Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường hồi tháng 5/2020 rằng 600 triệu người dân Trung Quốc có thu nhập hàng tháng khoảng 1.000 nhân dân tệ (~ 3,3 triệu đồng).

Tại cuộc họp báo “lưỡng hội” ở Bắc Kinh vào tháng 5/2020, ông Lý Khắc Cường đã trả lời câu hỏi của phóng viên Nhân dân Nhật báo về nhiệm vụ “xóa đói giảm nghèo” và nói thẳng rằng có “600 triệu người ở Trung Quốc có thu nhập hàng tháng chỉ có 1.000 nhân dân tệ.” Đáp lại những ngôn luận này của ông, có kênh truyền thông đã nhanh chóng tìm ra một cuộc khảo sát lấy mẫu được thực hiện vào năm 2019 bởi nhóm đặc biệt của Viện nghiên cứu phân phối thu nhập Trung Quốc thuộc Đại học Sư phạm Bắc Kinh.

Theo khảo sát, 70.000 mẫu đại diện được phân tầng và chọn ngẫu nhiên tuyến tính, cho thấy 39,1% dân số Trung Quốc có thu nhập hàng tháng dưới 1.000 nhân dân tệ, tương đương với dân số 547 triệu người có thu nhập hàng tháng dưới 1.000 nhân dân tệ; dân số có thu nhập hàng tháng từ 1.000 đến 1.090 nhân dân tệ là 52,5 triệu người, và tổng dân số có thu nhập hàng tháng dưới 1.090 nhân dân tệ là 600 triệu người, chiếm 42,85% dân số cả nước.

Điều đáng chú ý là một báo cáo nghiên cứu ngày 26/12 năm ngoái cho thấy số người ở Trung Quốc có thu nhập hàng tháng dưới 2.000 nhân dân tệ đã vượt quá 960 triệu người.

Cụ thể, trong số 600 triệu người có thu nhập hàng tháng dưới 1.090 nhân dân tệ, tỷ lệ người dân nông thôn lên tới 75,6%, cho thấy đại đa số nhóm thu nhập thấp phân bố ở khu vực nông thôn, khoảng cách thành thị và nông thôn vẫn là vấn đề lớn nhất ở Trung Quốc. Trong 600 triệu người này, tỷ lệ người dân phân bổ ở khu vực miền Trung và miền Tây là 36,2% và 34,8%.

Ông Thái Thận Khôn cũng chỉ ra rằng số liệu trên là tình hình quốc gia chân thực nhất của Trung Quốc, tuyệt đối không thể bỏ qua thực tế là cơ cấu phân phối thu nhập của Trung Quốc vẫn do các nhóm thu nhập thấp và trung bình chiếm phần lớn. Một số lượng lớn các nhóm vẫn đang lang thang gần ranh giới sinh tồn. Họ nằm ngoài sự thịnh vượng, không có kênh nào để lên tiếng, và xã hội không thể nghe thấy tiếng nói của họ. Họ là đại đa số thầm lặng trong xã hội này.

Ngoài ra, theo thống kê từ Công ty Tài chính Quốc tế Trung Quốc (China International Capital Corporation Limited, CICC), tổng số người ở Trung Quốc có thu nhập hàng tháng dưới 5.000 nhân dân tệ vào năm 2022 là 1,328 tỷ người, chiếm 94,8% trong tổng dân số 1,4 tỷ người. Nói cách khác, số người có thu nhập hàng tháng dưới 2.000 nhân dân tệ đã lên tới 964 triệu người.

CICC đã phân loại thu nhập bình quân đầu người hàng tháng của 1,4 tỷ người Trung Quốc thành 11 cấp độ dựa trên hộ gia đình. 5,46 triệu người có thu nhập hàng tháng từ 0 nhân dân tệ, 215,89 triệu người có thu nhập hàng tháng từ 0 đến 500 nhân dân tệ; 202,03 triệu người có thu nhập hàng tháng từ 500 đến 800 nhân dân tệ; 124,04 triệu người có thu nhập hàng tháng từ 800 đến 1.000 nhân dân tệ.

ebd6bcd5e99140eea941b4c43522bb4cnoop
(Nguồn: chụp màn hình / ifeng)
4613c59f56d845d5a6b02dda1d80b703noop
(Nguồn: chụp màn hình / ifeng)

Điều này có nghĩa là hơn 200 triệu người có thu nhập hàng tháng dưới 500 nhân dân tệ, khoảng 550 triệu người có thu nhập hàng tháng dưới 1.000 nhân dân tệ. Có 243,89 triệu người có thu nhập hàng tháng từ 1.000 đến 1.500 nhân dân tệ, 172,63 triệu người có thu nhập hàng tháng từ 1.500 đến 2.000 nhân dân tệ, 207,35 triệu người có thu nhập hàng tháng từ 2.000 đến 3.000 nhân dân tệ và 156,95 triệu người có thu nhập hàng tháng từ  3.000 đến 5.000 nhân dân tệ.

Dựa trên tính toán này, có 1,32824 tỷ người có thu nhập hàng tháng dưới 5.000 nhân dân tệ, chiếm 94,87% tổng dân số.